معاون اول رئیسجمهوری گفت: بزرگترین سرمایه ملی که امروز در اختیار ایران است همین جوانان و نخبگان علمی هستند که میتوانند آینده کشور را رقم بزنند.
اسحاق جهانگیری در بیست و هشتمین مراسم تجلیل از دانشجویان برگزیده اظهار داشت: نیروی انسانی پیشنیاز توسعه همهجانبه و توسعه علمی کشور است کسی در آن تردید ندارد. توسعه علمی پایه و جایگاه آن دانشگاههای کشور هستند در این هم تردید وجود ندارد. اینکه طی سالهای اخیر دانشگاههای ما در توسعه علمی کشور کار بزرگی انجام دادند و جایگاه مطلوبی به دست آوردند این هم از آمارهای بینالمللی است. معاون اول رئیسجمهوری گفت: در آمارهای بینالمللی که منتشر میشود ایران در بین ۵۷ کشور اسلامی و منطقه رتبه اول را دارد که جایگاه بسیار خوبی است و به اعضای علمی و روسای دانشگاهها و وزیران که این بار را بهخوبی بر دوش کشیدند، صمیمانه تبریک میگویم. جهانگیری یادآور شد: ایران تا الان بیش از اینکه به نیروهای انسانی و جایگاهی که ازنظر ظرفیت علمی پیداکرده شناخته شود، بهعنوان کشوری که منابع طبیعی، نفت و گاز دارد معروف شده است. در کنار فرصتها و ظرفیتهایی که ایران دارد شاید سرآمد و بزرگترین سرمایه ملی که امروز در اختیار ایران است همین جوانانی هستند که نخبگان علمیاند که میتوانند آینده کشور را رقم بزنند.
وزیر بهداشت: متأسفانه هر روز موجی از بهترین برگزیدگان را تقدیم بانک ژنتیک کشورهای توسعهیافته میکنیم
وزیر بهداشت نیز که دیگر سخنران این برنامه بود، گفت: نخبگان علمی کشور باید بدانند هیچ جا سرزمین مادری آنها نیست و هیچ دامنی مهربانتر از دامن مادر و وطن نیست و باید بتوانیم از محضر نخبگان در جامعه بهره ببریم.
نمکی افزود: در جلسات همواره زبان و دلم هماهنگ کارکرده و گفتارهای خود را یک نوع بیان کردهام، بنابراین نخبگان بینظیری در مملکت هستند و اینها افتخاری هستند برای ما، غصه ما از این است که خیلی از این برگزیدگان و نخبگان ما پادررکاب رفتن دارند. وزیر بهداشت ادامه داد: متأسفانه هر روز موجی از بهترین برگزیدگان را داریم تقدیم بانک ژنتیک کشورهای توسعهیافته میکنیم. این غصه بزرگی است برای ما که دل به اعتلای این کشور و نسل آینده کشور بستیم. نمکی گفت: قسمت عمده این مسئله برمیگردد به اینکه ما شاید در نگهداری این فرزندان توانمندی کافی را نداریم. همواره میگویم با نخبگان و با ویژگان عرصه علم این کشور به نحو ویژه عمل کنیم.
تحلیل خبر
به باور عمومی، نسل جدید کشور (متولدین دهه 80 به بعد) نسبت به نسلهای قبلی باهوشتر، بهروزتر، جسورتر و آگاهترند، اما با فرض درست بودن این باور، باز هم دغدغهها و نگرانیهایی برای این نسل و نسل آینده کشور وجود دارد. کاهش کیفیت آموزش اعم از آموزشهای مدرسهای و آموزشهای عالی، تنبلی ناشی از تکنولوژی و ابزار جدید، تعطیلیهای فراوان و پرشمار سیستم آموزشی کشور، تغییرات گسترده بعضاً سؤالبرانگیز در محتوای درسی و کم شدن ارزش علم در باور نسل جدید، تنها نمونههایی از دغدغههایی است که برای نسل کنونی و نسل آینده کشور در بعد علمی وجود دارد.
اما یکی دیگر از مهمترین دغدغهها که شاید نسبت به موارد قبلی گفته شده دارای اهمیتی دو چندان باشد، مهاجرت نخبهها بهویژه در سالهای اخیر است. فارغ از اینکه نخبهها به چه دلیلی و با چه انگیزهای عزم ترک کشور کردهاند، آثار خروج آنها در ابعاد مختلف بر حال و آینده کشور تأثیرگذار است. رفتن نخبهها از یکسو نیروی انسانی خلاق، علمی و شایسته را که باید در سطوح مختلف کشور مشغول فعالیت و کار باشند را کاهش میدهد؛ از سویی چون بسیاری از نخبگان وظیفه آموزش و تربیت نخبگان نسل بعد از خود را بر عهده میگیرند، خلأ وجودی آنها در آموزش و تربیت دانشآموزان و دانشجویان امروز اثرگذار است و از سوی دیگر -همانطور که وزیر بهداشت هم اشارهکرده- نسلهای بعدی ازنظر ژنتیکی متأثر از فقدان نخبگان (در قیاس با بودنشان)، احتمالاً نسلی ضعیفتر خواهند بود، درواقع با فراهم کردن شرایط مهاجرت برای نخبگان خود، داریم بهنوعی بانک ژنتیک خود را تضعیف و بانک ژنتیک کشورهای توسعهیافته را تقویت میکنیم! نباید از یاد ببریم که در طول سالیان، در کنار خروج سرمایههای علمی و نخبگان، پذیرای مهاجران دیگر کشورها نیز بودهایم، بنابراین اگر تعلل کنیم و اگر غلفت کنیم، نسلهای آینده کشور ازنظر ژنتیکی وضعیتی مبهم و نامعلوم خواهند داشت.