جلسه دیدار مدیران کل مدیریت بحران استانهای کشور با معاون اول رئیسجمهور برگزار شد.
به گزارش ایسنا، اسحاق جهانگیری در جلسه با مدیران کل مدیریت بحران استانهای کشور با اشاره به اینکه دانش و تجربیات سالهای طولانی در پیشگیری و مقابله با حوادث در قالب سازمان مدیریت بحران کشور، متبلور شده است، اظهار داشت: خوشبختانه با تصویب و ابلاغ قانون مدیریت بحران کشور امکان برنامهریزی، پیشگیری و مدیریت حوادث بیش از پیش مهیا شده است.
معاون اول رئیسجمهور افزود: در بسیاری از حوادث و بلایای طبیعی، مردم مشاهده میکنند که در مدتزمانی اندک و در چند لحظه تمام خانه و زندگی آنها تخریب میشود و در این مواقع همه دستگاهها و حتی مردم تلاش میکنند به نوعی در صحنه حضور پیدا کرده و به افراد حادثه دیده کمک کنند.
جهانگیری با بیان اینکه مردم ایران از حس همبستگی قوی نسبت به یکدیگر برخوردار هستند، اظهار داشت: این حس همبستگی بزرگترین سرمایه معنوی در اختیار مسئولین کشور و نظام است که قابل وصف نیست و نمونه آن در حوادثی مانند زلزله کرمانشاه و سیل سال ۱۳۹۸ به خوبی مشاهده شد به گونهای که همه مردم تلاش میکردند خود را در کنار مردم حادثه دیده قرار دهند.
معاون اول رئیسجمهور با اشاره به تجربههای موفق کشورمان در مدیریت بحرانهای مختلف و رسیدگی به حادثه دیدگان نظیر زلزله و سیل خاطرنشان کرد: جفای بزرگی که در حق جمهوری اسلامی ایران صورت میگیرد این است که عدهای خواسته یا ناخواسته در زمان بروز حوادث، اقدامات انجام شده را نادیده میگیرند و برخی نقاط ضعف و کاستیها را برجسته میکنند.
معاون اول رئیسجمهور همچنین با یادآوری سیل سال ۱۳۹۸ که حدود ۲۵ استان کشور را درگیر کرد، گفت: اقدامات مهمی در راستای کمک به سیلزدگان و بازسازی واحدهای مسکونی تخریب شده به انجام رسید و مجموعه این اقدامات نشان داد که جمهوری اسلامی ایران قادر است بحرانهای بزرگ را به خوبی مدیریت کند.
جهانگیری ادامه داد: لازم است پس از وقوع هر حادثه، گزارش جامعی از نحوه مدیریت و اقدامات انجام شده تدوین شود و ضمن مشخص شدن نقاط قوت و ضعفها، این گزارشها و تجربیات برای موارد مشابه مورد توجه و استفاده قرار گیرد.
معاون اول رئیسجمهور در ادامه به اهمیت پیشگیری در مدیریت بحرانها اشاره و خاطرنشان کرد: لازم است سازمان مدیریت بحران کشور با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه و دستگاههای ذیربط پیشبینیهای لازم را برای پیشگیری از بروز خسارت در حوادث مختلف انجام دهد.
معاون اول رئیسجمهور با اشاره به اقدامات دولت برای پیشگیری از بروز خسارت در حوادث مختلف گفت: دولت در راستای مقاومسازی واحدهای مسکونی روستایی اقدامات مهمی انجام داده و بیش از دو میلیون واحد مسکونی روستایی طی سالهای اخیر مقاومسازی شده و بقیه واحدها نیز در دست مقاومسازی قرار دارد.
معاون اول رئیسجمهور افزود: ظرفیت قانون بودجه سالانه کشور ظرفیت مناسبی برای تأمین اعتبار جهت استفاده در مدیریت بحرانها است و تعیین ۶ درصد از اعتبارات بودجه برای مدیریت بحرانهای کشور در کنار تسهیلات بانکی عدد بزرگی است که میتواند ظرفیت مناسبی برای پیشگیری و مدیریت حوادث باشد.
تحلیل خبر
معاون اول رئیسجمهور در جلسه با مدیران کل مدیریت بحران سراسر کشور گفته «ایران قادر است بحرانهای بزرگ را به خوبی مدیریت کند». در یک دهه اخیر کشور ما به دلیل موقعیت جغرافیایی با بحرانهای غیرمترقبه طبیعی متعددی مواجه بوده است. از سیل و زلزله تا خشکسالی، آتشسوزیها و ریزگردها. بعضی از این حوادث از نظر زمانی غیرمترقبه و غیرقابلپیشبینی بودهاند و بعضی دیگر مانند ریزگردها و آتشسوزی جنگلها و منابع طبیعی تقریباً هر ساله در مقطع زمانی مشخصی رخ میدهند؛ اما آیا واقعاً قضاوت افکار عمومی همان چیزی است که آقای جهانگیری میگویند؟ شاید در این بین حادثه دیدگان بهترین افرادی باشند که میتوانند اظهارنظر کنند و عملکرد دولت را مورد قضاوت قرار دهند. اصولاً در بسیاری از بحرانها چیزی که مردم به عینه میبینند تجمع غالباً مدیریت نشده و غیراصولی نیروهای انسانی، مسئولان دستاندرکار و گاهی تجهیزات است! این مسئله نه تنها در امدادرسانی به حادثه دیدگان بارها دیده شده، بلکه مرحله بازسازی و توانمندسازی آسیب دیدگان را هم شامل میشده است. هنوز هم بسیاری از زلزلهزدگان و سیلزدگان سالهای اخیر مشکل اسکان دارند و نتوانستهاند به زندگی عادی خود در قبل از حادثه باز گردند، این در حالی است که از همان روز حادثه انواع و اقسام کمپینهای جذب کمکهای مردمی رسمی و غیررسمی برای آنها تشکیل شده و جالب اینکه همین کمپینها و کمکهای جمعآوری شده هم بهدرستی مدیریت نشده است! در حوادثی مانند ریزگردها و آتشسوزیهای فصل گرما نیز هر سال میبینیم که چقدر آسیب به مردم و سرمایههای کشور وارد میشود!
علاوه بر انواع و اقسام ضعفها و ناتوانیهایی که پس از وقوع بحران در نقاط مختلف کشور در مدیریت بحران شاهد بودهایم، مشکلاتی افزونتر در پیشگیری از وقوع بحرانهای آتی داریم؛ گویی درسی از اتفاقات رخ داده گرفته نمیشود. معمولاً پس از هر بحران جدید، ارگانهای ذیربط به صرافت این میافتند که از حوادث مشابه پیشگیری کنند؛ انواع گزارشها از اقدامات انجام شده خواسته میشود، تعدادی نامه و دستورالعمل فوری برای پیشگیری زده میشود و با گذشت زمانی کوتاه باز همه چیز به دست فراموشی سپرده میشود. علیرغم هشدارهای مکرر کارشناسان درخصوص بروز فاجعه در صورت وقوع زلزله بزرگ در تهران، هنوز هم فکر اساسی درباره مقاومسازی برای مواجهه با زلزله نه تنها در کشور بلکه حتی در پایتخت نشده است؛ هنوز هم در بسیاری از نقاط کشور به صورت غیرکارشناسی در توپوگرافی طبیعت دست برده میشود و هیچ آیندهنگری برای بروز حوادث آتی و جلوگیری از موارد مشابه گذشته مانند سیل شیراز و خوزستان نمیشود.
مسئله حائز اهمیت دیگر این است که در بحث مدیریت بحران، اگر چه یک مدل جهانی وجود دارد و چارت سیستم فرماندهی سانحه (ICS) به عنوان یک استاندارد شناخته میشود، اما مجریان و دستاندرکاران این حوزه غالباً افرادی متخصص در این بخش نیستند؛ به عبارت بهتر متخصصان و تحصیلکردگان این حوزه نقش چندانی در میدان عمل ندارند و بیشتر همان مدیران ایفای نقش میکنند که حتی در بسیاری موارد تخصص مدیریت در رسته کاری خود را هم ندارند، چه برسد به تخصص مدیریت بحران! حال آنکه شاخههای مدیریت بسیار علمی، تخصصی، حساس و دارای ظرایف ویژه است.
در پایان بد نیست گریزی هم به سایر بحرانهای غیرطبیعی بزنیم؛ جایی که باز هم ضعفهای مدیریتی در کشور بیش از پیش عیان میشود. جایی که با وضوح و فراوانی بیشتری میتوان آثار ضعف مدیریت را دید. همه خوب میدانیم که به ویژه در سالهای اخیر کشور با بحرانهای بیشتر و شدیدتری در حوزههای مختلف مواجه شده است، بحرانهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، ورزشی، زیست محیطی و... که آثار سوء آنها برای همه مردم قابل لمس است. مع الاسف در هر کدام از این حوزهها با انواع و اقسام بحرانهای ریز و درشت مواجه بودهایم به طوری که حتی در مسائلی بسیار ساده مانند تأمین کالاهای اساسی هم دچار بحران میشویم و در مدیریت آنها ناتوانیم! از افزایش روزافزون آمار جرائم و معضلات اجتماعی، تورم افسارگسیخته، بازارهایی که کنترل آن از عنان خارج شده، قاچاق، اختلاس، اعتیاد، فحشا، بیکاری و کاهش سرمایههای اجتماعی گرفته تا کرونا که باز هم رد ضعف مدیریت به عیان در آنها دیده میشود.
نباید فراموش کرد که اولین شرط فائق آمدن بر مشکلات، پذیرش مشکل است؛ پس بهتر است اول بپذیریم که بحران مدیریت داریم تا بتوانیم روزی ایراداتمان در مدیریت بحران را هم حل کنیم.