وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به رتبه اول در حوزه شبکه‌های عصبی، گفت: در منطقه، ایران رتبه دوم را در تولیدات علمی هوش مصنوعی کسب کرده و در شاخص یادگیری ماشین در منطقه، عربستان رتبه اول و ایران در رتبه دوم، در شاخص رباتیک ترکیه رتبه اول و ایران رتبه دوم و در حوزه شبکه‌های عصبی ایران در جایگاه اول قرار گرفته است.
به گزارش ایسنا، دکتر محمدعلی زلفی‌گل در دومین همایش ملی مدیران فناوری اطلاعات و مراکز آپای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی، پژوهشی و فناوری که در دانشگاه الزهرا برگزار شد، با اشاره به آخرین گزارش منتشر شده از پایگاه ISC در خصوص جایگاه جهانی تولیدات علمی ایران در حوزه هوش مصنوعی، افزود: بررسی این آمار نشان می‌دهد که وضعیت ایران در این حوزه نه خوب و نه بد است؛ چرا که در برخی از شاخصها در ابعاد ملی و بین‌المللی وضعیت مناسبی نداریم.
وی با بیان اینکه ایران در حوزه تولیدات علمی شبکه‌های عصبی در عرصه‌های جهانی رتبه‌های خوبی کسب کرده است، اظهار کرد: رتبه ایران در منطقه در حوزه هوش مصنوعی دوم است، اما عربستان در این شاخص در جایگاه اول قرار دارد.
زلفی گل تصریح کرد: در شاخص رایانش بصری عربستان رتبه اول، ترکیه رتبه دوم، مالزی رتبه سوم و ایران در جایگاه چهارم قرار دارد، همچنین در شاخص پردازش زبان طبیعی عربستان دارای رتبه اول بوده، پاکستان رتبه دوم، ترکیه رتبه سوم و مالزی رتبه چهارم را دارند و ایران در جایگاه پنجم قرار گرفته است.
به گفته وی، در شاخص یادگیری ماشین در منطقه عربستان در رتبه اول و ایران در رتبه دوم، در شاخص رباتیک ترکیه در رتبه اول و ایران در رتبه دوم و در حوزه شبکه‌های عصبی ایران در جایگاه اول قرار گرفته است. همچنین، در حوزه سیستم‌های چند عاملی ایران رتبه اول را کسب کرده است. وزیر علوم بیان کرد: همچنین، این گزارش نشان می‌دهد که دانشگاه‌های تهران، تبریز، صنعتی امیرکبیر، تربیت مدرس، علوم پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، صنعتی شریف، خواجه نصیرالدین طوسی، شیراز و علم و صنعت از دانشگاه‌های برتر کشور در حوزه هوش مصنوعی هستند.
وی با تاکید بر اینکه کشور در حوزه‌های علوم نوپدید باید به موقع تصمیم‌گیری کند، اضافه کرد: اقدام به موقع کشور در این حوزه باعث می‌شود که اختلاف ما با دنیا زیاد نباشد.
نمونه این رویکرد در زمینه علم نانو است که در آن زمان دولت وقت با این سیاست که اگر درباره علم نانو تصمیم نگیریم، اختلافمان در دنیا زیاد می‌شود، اقدام به‌موقع از طریق بکارگیری سیستم‌های تشویقی و ترغیبی و حمایتی باعث شد که ایران در علم نانو در جایگاه‌های پنجم و ششم بایستد.
زلفی‌گل، علم و فناوری هوش مصنوعی را یک نیاز غیرقابل انکار دنیای امروز توصیف کرد و با تاکید بر اینکه اگر هر کشوری به‌موقع سرمایه‌گذاری‌های علمی، اقتصادی و فرهنگی نکند، جایگاه در خور شأن کشور را نخواهد داشت، گفت: امروز در دنیا کشورگشایی به سبک قدیم نیست، بلکه کشورها امروزه به دنبال جنگ و صلح ارزان هستند، هر کشوری که علم را توسعه دهد، بدون هزینه می‌تواند کشور دیگری را تسخیر کند و این یک روش مشروع تسخیر کشورهاست.
وزیر علوم در این باره توضیح داد: وقتی علم و دانشی خلق شود، می‌توان با استفاده از فناوریهای آن، کشوری را وابسته به خود و آن را تسخیر کرد، از این رو امروز شاهد هستیم جنگ و صلح از طریق قدرت نرم شروع می‌شود.
به گفته وی، قدرت نرم از طریق علم، فناوری و نوآوری حاصل می‌شود.
زلفی‌گل ادامه داد: علم ضمن درآمدزایی برای کشورها موجب می‌شود که سایر کشورها به ما وابسته شوند؛ چرا که شاهد هستیم وقتی محصول فناورانه‌ای، تولید و منجر به رفاه بیشتر مردم شود، مردم همان کشور قدردان ما خواهند بود.
تحلیل خبر
هوش مصنوعی، از ویترین حرف و تئوری تا معرکه عمل
وحید جعفری زاده دانشجوی دکترای مهندسی کامپیوتر
بحث پیشرفت و استفاده از هوش مصنوعی و فناوریهای کاربردی وابسته به آن، روز به روز داغ‌تر می‌شود و در کشور ما هم به تبع جهان، توجهات به طور ویژه به این سمت گرایش پیدا کرده است به طوری که از مردم عادی (با استفاده از ابزارهای کوچک کاربردی هوش مصنوعی) تا دولتمردان و حتی نامزدهای ریاست جمهوری (در برنامه‌ها و شعارها و تبلیغات انتخاباتی) را درگیر خود کرده است.
گزارش وزیر علوم درباره رتبه ایران در تولیدات علمی هوش مصنوعی از چند جهت قابل تحلیل و تأمل است؛ نخست اینکه این گزارش صرفاً بیان کننده رتبه تولیدات علمی و نه کاربردی هوش مصنوعی است؛ به بیان ساده‌تر آنچه ایران را در بخش هوش مصنوعی سرآمد کرده مباحث تئوری و تحقیقاتی است که هنوز در کشور خودمان به عمل تبدیل نشده یا حداقل به صورت فراگیر مورد استفاده قرار نگرفته است. بی شک تولیدات علمی به عنوان مبنا و پایه فناوریهای کاربردی و عملی ارزشمند و حیاتی است، اما آنچه می‌تواند باعث جهش کشور شود و به عنوان یک برگ برنده تاثیرگذار باشد، استفاده عملی و فراگیر از کاربردهای هوش مصنوعی است. دقیقاً به همین دلیل است که وزیر علوم در ادامه صحبتهای خود گفته که در حال حاضر وضعیت ما در هوش مصنوعی نه خوب است و نه بد و در بعضی از شاخصها در ابعاد ملی و بین المللی وضعیت مناسبی نداریم.
دومین نکته قابل توجه این است که گزارش وزیر علوم بر مبنای تولیدات ISC است. برای توضیح بیشتر باید بدانیم که ISC پایگاه استنادی علوم جهان اسلام است که توسط ایران پایه‌گذاری شده و به عنوان یکی از مراجع استنادی علوم تولیدی در میان کشورهای مسلمان مطرح است یعنی در این رتبه بندی بسیاری از کشورهای تراز اول و پیشتاز جهان در تولید علوم و فناوریهای هوش مصنوعی مانند آمریکا، چین، کشورهای اروپایی و کشورهای آسیای شرقی حضور ندارند و این رتبه در غیاب این کشورها و در منطقه به دست آمده است. البته که بسیاری از تولیدات علمی برتر و به اصطلاح Top کشور خودمان و کشورهای مسلمان هم صرفاً در ژورنال‌ها و پایگاه‌های استنادی خارجی و بین المللی (ISI) نمایه می‌شوند نه در ISC.
نکته سوم و قابل تأمل، پیشتازی عربستان در اکثر بخشهایی است که وزیر علوم به آنها اشاره کرده که اگر علت آن را بررسی و ریشه یابی کنیم به سرمایه گذاری هنگفت عربستان در این زمینه خواهیم رسید. باید یادآوری کنیم که عربستان برنامه ریزی دقیق و سرمایه گذاری هنگفتی در زمینه کاربردی سازی و توسعه هوش مصنوعی انجام داده و طبق اخبار منتشر شده تا کنون چندهزار تراشه هوش مصنوعی شرکت Nvidia را خریداری و پیش خرید کرده است. دیگر کشور منطقه که در این زمینه سرمایه گذاری ویژه‌ای انجام داده امارات متحده عربی است که قطعاً باعث خواهد شد به زودی نام این کشور نیز در میان سه کشور اول منطقه در تولیدات علمی و مخصوصاً بهره برداری از هوش مصنوعی قرار بگیرد.
نکته آخر اینکه متاسفانه کشور ما در حوزه زیرساختهای سخت افزاری هوش مصنوعی (که برای پیاده سازی و کاربردی سازی فناوریهای هوش مصنوعی حیاتی است) وضعیت جالبی ندارد و در تریبونها بیشتر از واژه «هوش مصنوعی» استفاده تبلیغاتی و شعاری می‌شود. فراموش نکنیم آنچه وزیر علوم به درستی در مورد قدرت نرم و کشورگشایی از طریق علم و فناوری اشاره کرده، نه در مقام حرف و شعار بلکه در مصاف عمل به دست خواهد آمد.