معاون اول رئیس جمهور طی یادداشتی به مناسبت روز دانشجو، با اشاره به رویکرد وفاق ملی، از دانشجویان و جنبش دانشجویی خواست در تحقق وفاق ملی در کشور پیشگام شوند.
به گزارش ایلنا، متن یادداشت محمدرضا عارف به شرح ذیل است:
«۱۶ آذر»، یادآور جایگاه دانشگاه و دانشجویان، در روند تحولاتی است که جامعه ما را به سوی سرفرازی و آبادانی هدایت می‌کند. استقلال‌خواهی و آزادی‌طلبی، دو درسی است که از ۱۶ آذر ۱۳۳۲ به یادگار مانده است و جنبش دانشجویی که به زعم من لازم است فعالیت چند دهه اخیر خود را مورد نقد و بررسی جدی قرار دهد، هیچگاه نباید از این دو ویژگی فاصله بگیرد.
جنبش دانشجویی بیش از هفت دهه است که در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران نقشی تاثیرگذار داشته است.
جنبش دانشجویی که مبتنی بر آموزه‌های اسلامی و علائق ملی شکل گرفته، باید علاوه بر حضور تأثیرگذار، پرسشگر و اصلاحگر در جریانات و رویدادهای مهم کشور، لحظه‌ای نیز از تحول و اصلاح خود غافل نماند؛ از این رو جنبش دانشجویی به‌سان رودی جاری و زلال، هم اصلاح می‌کند و هم اصلاح می‌شود و انتظار می‌رود که در مسیر خود، لحظه‌ای سکون و تردید در تلاش صادقانه برای اعتلای کشور عزیزمان و ارتقای جایگاه و منزلت مردم به خود راه ندهد و پیشرفت و توسعه در همه زمینه‌های علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را خالصانه دنبال کند.
هویت دانشگاه و دانشجو با تحلیل، نقد و مطالبه‌گری همراه است. بر همین اساس است که رهبر معظم انقلاب، بارها بر راه‌اندازی کرسی‌های آزاداندیشی تاکید کرده‌اند؛ اما متاسفانه این مهم به صورت اصولی تحقق نیافته و حتی بعضاً با موانع سلیقه‌ای هم روبه‌رو شده است.
نقد حکومت و حاکمیت از سوی جنبش دانشجویی، نباید به معنای براندازی قلمداد شود؛ بلکه می‌تواند تقویت‌کننده حاکمیت باشد. اگر دانشگاهیان نقد نکنند و جنبش دانشجویی، نقد را از خود دور کند، از هویت خود دور می‌شوند و متاسفانه طی سالیان اخیر شاهد بودیم با دخالت‌های نابجای نهادهایی که ارتباطی با دانشگاه ندارند، عملاً جنبش دانشجویی در سکون و رخوت قرار گرفت.
دولت وفاق ملی، به همین دلایل، راهبرد اصلی در حوزه دانشگاه را حمایت از فعالیت تشکل‌های مختلف دانشجویی قرار داد و در گام نخست رویکرد وفاق، با همراهی نهادهای مختلف و محوریت وزارت علوم و وزارت بهداشت، دانشجویان و فعالان دانشجویی که طی سالیان گذشته، بنا به هر دلیلی از ادامه تحصیل منع شده بودند را به خانه خود، یعنی دانشگاه باز گرداند و این عده از دانشجویان تحصیل خود را از سرگرفتند.
در مقطع فعلی، دانشگاه‌ها، دانشگاهیان و البته جنبش دانشجویی، می‌توانند در تحقق وفاق ملی در کشور، بسیار تاثیرگذار باشند. تردیدی ندارم که برگزاری میزگردهای تخصصی با رویکرد وفاق ملی در دانشگاه‌ها، به دولت در پیگیری و تحقق اهدافش و ایجاد وفاق بین همگان، در همه ابعاد کمک می‌کند.
جنبش دانشجویی، ضمن احصای چالش‌های اصلی کشور، می‌بایست راه‌حل‌های علمی آن را نیز ارائه دهد و کارگزاران نظام نیز از ظرفیت جنبش دانشجویی برای چاره‌جویی و حل چالش‌های کشور، به ویژه ناترازی‌ها بهره ببرند.
از یاد نبریم که برخورد امنیتی با روحیه نقادی دانشجو، دانشجویان را دچار بی‌انگیزگی می‌کند و بی‌انگیزگی آفت جنبش دانشجویی است. جنبش دانشجویی باید مدافع آزادی اندیشه، آزادی‌بیان و آزادی اجتماعات باشد که این آزادی‌ها، لازمه داشتن یک نظام مردم‌سالار است.
جنبش دانشجویی باید خود را در درون نظام اسلامی تعریف کند؛ اما این به معنی چشم فروبستن بر کژی‌ها و ناروایی‌ها نیست. جنبش دانشجویی باید در برابر هرگونه انحراف از مسیر انقلاب و تعدی به حقوق اساسی مردم، حساس باشد.
در شرایط خاص کشور که شاهد تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران هستیم، دانشجویان و دانشگاهیان باید برای برون‌رفت از این وضعیت، مسئولان را با نقد مشفقانه خود برای اصلاح امور و پاسخ به مطالبات مردم، به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی کمک کنند.
انتظاری که به عنوان یک معلم دانشگاه از تشکل‌های دانشجویی دارم، این است که با رویکرد بلندمدت و با روش و منش اخلاقی و حفظ هویت خود، فعالیت کنند و در گفت‌وگو پیش‌قدم باشند و هیچگاه باب گفت‌وگو با تشکل‌های رقیب را نبندند. یاد و خاطره همه شهدا بویژه شهدای جنبش دانشجویی را گرامی می‌دارم.
تحلیل خبر
دانشگاه؛ سرآمد نقادی، دانایی و آزادگی
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
دانشگاه در سراسر جهان، مظهر دو عنصر «دانایی» و «آزادگی» است. مسلماً آزادگی که بر آگاهی و دانایی استوار باشد، هیچگاه به مرحله ایستایی و توقف نخواهد رسید.
تاریخچه جنبش‌های دانشجویی در کشورهای مختلف، بهترین گواه این آزادگی و دانایی است. اگر آزادگی با جهل پیوند بخورد، نتایج دلخواه و تحول‌آفرین نخواهد داد و چنانچه تصادفاً به تحول بینجامد، استمرار نخواهد داشت و به انحراف کشیده می‌شود.
در کشور ما نیز از زمان تأسیس دانشگاه تاکنون، این مراکز علمی و سیاسی، بزرگترین و مهمترین کانون آزادگی و نواندیشی بوده‌اند. دانشجویان با گرایش‌های سیاسی و اعتقادی مختلف، در آزادیخواهی، مشترک بوده و مبارزه را با تحصیل علم پیوند می‌زده‌اند. در این میان «نقد عملکرد حاکمیت» را محور فعالیت خود قرار داده و جسورانه به آن اهتمام داشته‌اند. اگر نقادی و فعالیت‌های سیاسی را از دانشگاه بگیریم، آنگاه دانشجویان در سطح دانش آموزان مدارس تنزل پیدا می‌کنند.
البته تحلیل درست و نقد آگاهانه در جامعه فقط ویژه دانشجویان نیست بلکه همه طبقات و اقشار را دربر می‌گیرد و لذا در جنبش‌ها و انقلاب‌ها، عموم مردم در کنار دانشجویان و در صف واحد قرار می‌گیرند.
نقش محوری دانشجویان در مبارزه با سلطنت مطلقه قبل از پیروزی انقلاب، تأثیر بنیادین در مبارزات ملت ایران داشت و منجر به تغییر حکومت شد. پس از پیروزی انقلاب نیز، هم حمایت دانشجویان از حاکمیت و هم نقد آن، نقش بسزایی در مقابله با تحجر و افراط گرایی و ترویج آزادی داشته که امید است این کانون پرحرارت، همیشه اثرگذار باشد.