رواج پرداخت کارت به کارت به جای استفاده از کارتخوان در فروشگاهها، نه تنها راهی برای فرار مالیاتی، بلکه تهدیدی جدی برای شفافیت اقتصادی، عدالت اجتماعی و کیفیت خدمات عمومی کشور محسوب می شود.
به گزارش خبرنگار مهر، در سالهای اخیر، پدیده «درخواست فروشندگان از مشتری برای پرداخت هزینه از طریق کارت به کارت به جای استفاده از دستگاه کارتخوان» گسترش یافته و هدف عمده از این اقدام، پنهان کردن درآمد و فرار از پرداخت مالیات است؛ هدفی که کاملاً غیرقانونی و غیراخلاقی محسوب میشود.
کارتخوانهای فروشگاهی به صورت مستقیم به سامانه مالیاتی متصل هستند و از طریق آنها تراکنشهای مالی ثبت میشوند در حالی که تراکنشهای کارت به کارت، شخصی تلقی شده و ردیابی دقیق درآمدی ندارند؛ بنابراین برخی کسبه با هدایت مشتریان به این روش، سعی در پنهانسازی درآمد خود دارند.
پرداخت نکردن مالیات توسط عدهای از کسبه، موجب بار مضاعف بر دوش سایر مالیاتدهندگان و درنتیجه، بیعدالتی مالیاتی میشود. همچنین از میان رفتن شفافیت اقتصادی و ایجاد حس تبعیض اجتماعی از پیامدهای این روند است.
از سوی دیگر درآمدهای مالیاتی مهمترین منبع تأمین بودجه عمومی و هزینههای خدمات اجتماعی مثل آموزش، درمان، امنیت و… هستند و کاهش مالیاتهای وصولی به کاهش کیفیت خدمات عمومی، کسری بودجه و درنهایت رکود اقتصادی منجر میشود.
انجام کارت به کارت توسط خریدار، به معنای مشارکت غیرمستقیم در فرار مالیاتی و تضعیف نظام اقتصادی کشور است و این کار به رواج فرهنگ بیتفاوتی نسبت به قانون و منافع جمعی دامن میزند.
طبق آنچه گفته شد لازم است مشتریان در این شرایط، از پرداخت به روش کارت به کارت خودداری کنند و خواهان پرداخت از طریق کارتخوان رسمی فروشگاه یا دریافت فاکتور باشند و در صورت اصرار فروشنده به کارت به کارت، تخلف را به مراجع ذیربط (ادارات مالیاتی یا سامانههای رسیدگی به شکایات اصناف) گزارش دهند چرا که بیتفاوتی به این رفتار، به معنای پذیرفتن فساد خرد و تداوم مشکلات بزرگ اقتصادی است؛ هر شهروند خود یک دیدهبان اقتصادی است و این وظیفه اجتماعی همه شهروندان است.
فرار مالیاتی با روش کارت به کارت ضربه جدی به شفافیت اقتصادی، عدالت اجتماعی و رفاه عمومی کشور میزند. کسبهای که مجری این اقدام هستند حقوق سایر شهروندان را پایمال میکنند.
ممکن است در حالت کلی برای شهروندان است سوال ایجاد شود که اساساً به چه علت، کارت به کارت کردن به جای استفاده از دستگاه کارتخوان منجر به آسیب به شفافیت اقتصادی میشود؟ پاسخ این شبهه و سوال، نیازمند ارائه تعریف دقیق از شفافیت اقتصادی است.
شفافیت اقتصادی یعنی همه جریانهای مالی شفاف و قابل پیگیری باشد. این شفافیت سه نتیجه مهم در پی دارد و آن جلوگیری از پولشویی و فساد، شناخت دقیق دولت از وضعیت واقعی اقتصاد، و اجرای عادلانه مالیاتها است.
اما وقتی فروشنده از مشتری میخواهد مبلغ را کارت به کارت کند، تراکنش ثبتشده بهصورت رسید از دستگاه کارتخوان نیست و برای سازمان مالیاتی قابلیت ردیابی مستقیم ندارد. همچنین درآمد واقعی فروشنده مخفی میماند و دولت نمیتواند بفهمد این درآمد حاصل فروش کالا یا خدمت بوده یا یک انتقال عادی شخصی.
با این اقدام، آمار رسمی مغشوش میشود. مثلاً میزان فروش یک صنف کمتر از واقعیت نشان داده میشود و سیاستگذاری اقتصادی را دچار خطا میکند.در نبود شفافیت، برخی درآمدها مخفی میماند و زمینه سوءاستفاده برای فرار مالیاتی و پولشویی فراهمتر میشود.