معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به برنامه‌های دولت برای اقتصاد فرهنگ و هنر، بر ضرورت تغییر و تحول رویکرد حکمرانی در این حوزه به ویژه پس از جنگ ۱۲ روزه تاکید کرد و گفت: نباید یک نفر و یا شورای تأمین برای فرهنگ و هنر کشور برخلاف نگاه بزرگان و مصوبات شورای انقلاب فرهنگی تصمیم‌گیری کند.
به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، محمدرضا عارف در نشست بررسی مسائل و ظرفیت‌های حوزه فرهنگ و هنر پس از جنگ ۱۲ روزه که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سخنگوی دولت، مسئولان دستگاه دولتی و جمعی از صاحب‌نظران و فعالان حوزه فرهنگ و هنر هم در آن حضور داشتند، با تاکید بر شعار محوری وفاق ملی در دولت چهاردهم، افزود: در دولت به این نتیجه رسیدیم که باید برای درک شرایط در بخش‌های مختلف، آسیب‌شناسی و شناخت ظرفیت‌ها، جلسات چالشی با اهل فن، نخبگان و برجستگان هر حوزه برگزار کنیم و رئیس‌جمهور، معاون اول رئیس‌جمهور و وزرا در یک سال گذشته نشست‌هایی با کارشناسان و خبرگان بخش‌های مختلف داشتند.
معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه فرهنگ و هنر از بخش‌های تاثیرگذار در ۵ دهه گذشته بوده است، تاکید کرد: انقلاب اسلامی یک انقلاب فرهنگی بود و ما مدعی داشتن تمدن و فرهنگ بزرگی هستیم که در سفرها به کشورهای همسایه عظمت و فرهنگ ایران را به خوبی حس می‌کنیم.
وی با بیان اینکه آثار و افتخارات تمدنی، فرهنگی و هنری ایران در کشورهای منطقه و همسایه بیانگر جایگاه ذاتی و طبیعی کشور در این منطقه است، بیان کرد: ما نتوانستیم سهم و وظیفه خود را در قبال این بخش ادا کنیم تا یک اتفاق و جهش در این حوزه را شاهد باشیم و نه تنها نتوانستیم جهشی برخورد کنیم و نظریه‌ها و ایده‌های جدید فرهنگ و هنر پس از پیروزی انقلاب اسلامی را مطرح کنیم بلکه به دلیل مسائل سلیقه‌ای مانع‌تراشی نیز کردیم.
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه در کمک به ارتقای فرهنگ و هنر دچار عقب‌ماندگی شدیم و نتوانستیم این بخش را با توجه به ظرفیت آن در جایگاه واقعی و مناسب خود قرار دهیم، تاکید کرد: البته مردم همواره به بخش فرهنگ و هنر به عنوان یکی از گروه‌های مرجع، توجه ویژه‌ای داشته‌اند.
حوزه فرهنگ و هنر در جنگ ۱۲ روزه ظرفیت و جایگاه طبیعی خود را نشان داد
عارف با تاکید بر اینکه حوزه فرهنگ و هنر در جنگ ۱۲ روزه ظرفیت و جایگاه طبیعی خود را نشان داد، خاطرنشان کرد: سهم بخش فرهنگ و هنر در ایجاد و خلق سرمایه عظیم اجتماعی در کشور در دوران جنگ ۱۲ روزه قابل اعتنا، برجسته و بی‌بدیل بود و هیچکس فکر نمی‌کرد مردم به این صورت به میدان بیایند و این در حالیست که در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته ۵۰ درصد پای صندوق‌های رأی حاضر نشدند.
معاون اول رئیس‌جمهور اهمیت برگزاری نشست‌های مختلف و چالشی با اهالی فرهنگ و هنر برای مرور ظرفیت‌های این بخش را خاطرنشان ساخت و گفت: باید سهم بخش فرهنگ و هنر در ارتقای جایگاه اجتماعی کشور و همگرایی، سرمایه و انسجام اجتماعی ایجاد شده پس از جنگ ۱۲ روزه به خوبی دیده و بررسی شود.
وی خاطرنشان کرد: باید با یک آسیب‌شناسی کلی کم توجهی‌ها به حوزه فرهنگ و هنر بررسی شود که در کدام بخش‌ها می‌توانستیم بهتر عمل کنیم و یا خوب عمل نکردیم و یا به گونه‌ای عمل شد که تلقی اهل فرهنگ و هنر حذف شدن و نداشتن جایگاهی در کشور بود تا پس از این آسیب‌شناسی اقدامات مناسب و خوب در چهارچوب برنامه‌ها و راهبردهای کشور اتخاذ شود.
عارف با اشاره به نگاه خوب و مثبت به حوزه فرهنگ و هنر در راهبردها و سیاست‌های کلی نظام، ادامه داد: باید چگونگی اجرای این راهبردها و سیاست‌ها در جلسات کارشناسی این چنینی بررسی شود.
ضرورت تغییر و تحول رویکرد حکمرانی در حوزه فرهنگ و هنر
وی بر ضرورت تغییر و تحول رویکرد حکمرانی در حوزه فرهنگ و هنر به ویژه پس از جنگ ۱۲ روزه افزود: اهالی فرهنگ و هنر آسیب‌شناسی از عملکرد خود به عمل آورند و به اجماع برسیم چرا که این بخش مظلوم واقع شده است و این ظلم به تمدن چند هزار ساله ایران است.
معاون اول رئیس‌جمهور ضرورت توجه به اقتصاد فرهنگ، ساماندهی مسائل معیشتی، بیمه و حقوق بازنشستگی و بیکاری و ارتقاء منزلت و جایگاه اهالی فرهنگ و هنر را خاطرنشان ساخت و افزود: باید اقتصاد فرهنگ به گونه‌ای نظام‌مند و قانونی شود که با اختلاف سلیقه و تغییر مدیریتی آسیبی نبیند.
عارف ادامه داد: سهم دولت، مردم و نخبگان در ارتقای منزلت هنرمندان مشخص شود چراکه یک هنرمند، نخبه‌ای است که یک سخن و اظهارنظر وی تأثیر بزرگ در کشور دارد و دولت آمادگی دارد با توجه به امکانات، وظایف خود را در قبال هنرمندان ادا کند. البته باید توجه داشت که نگاه کنونی را نمی‌توان به سرعت عوض کرد اما باید این مسیر را اصلاح کنیم.
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به نقش بی‌بدیل هنرمندان در ۸ سال دفاع مقدس و همچنین جنگ ۱۲ روزه، تصریح کرد: در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی در تغییر رویکرد در بخش علمی هزینه‌هایی دادیم و دانشگاه‌ها به مرور زمان جایگاه خود را پیدا کردند و با سرمایه اجتماعی به وجود آمده پس از جنگ ۱۲ روزه فرصتی برای تغییر رویکرد در کشور و به ویژه حوزه فرهنگ و هنر به وجود آمده است.
وی تصریح کرد: بدنبال اقدامات ماندگار و تدوین قوانین با محوریت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حل مسئله معیشت هنرمندان و اقتصاد فرهنگ و هنر هستیم.
انتقاد از برخوردهای سلیقه‌ای در برگزاری کنسرت
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به برخوردهای سلیقه‌ای در برخی شهرها برای برگزاری کنسرت، افزود: در برگزاری جشنواره‌ها و به ویژه کنسرت‌ها بد عمل کردیم. در یک شهرستان یک نفر برای فرهنگ و هنر کشور برخلاف نگاه بزرگان کشور و مصوبات شورای انقلاب فرهنگی تصمیم‌گیری می‌کند و بقیه نیز مماشات می‌کنند که باید مسائل این چنینی هرچه سریع‌تر حل شود و با حرکت در مسیر ضوابط و مقررات اجازه ندهیم در یک شهرستان شورای تأمین در حوزه فرهنگ و هنر تصمیم‌گیری کند.
سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این نشست با اشاره به فضا و تمایز قابل توجه ایجاد شده در رابطه دولت با اهالی فرهنگ و هنر در زمان روی کار آمدن دولت چهاردهم، تاکید کرد: با توجه به گسست‌ها و فضای ایجاد شده مساله قابل توجه این بود که آیا اهالی فرهنگ و هنر در قبال مسائل و بحران‌های ملی می‌توانند بار دیگر حضور و نقش‌آفرینی داشته باشند که البته وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای کاهش این گسست‌ها و کم شدن فاصله‌ها تلاش کردند.
وی با اشاره به حضور غیر منتظره و شگفتی ساز اهالی فرهنگ و هنر در دفاع از کشور در جنگ ۱۲ روزه با وجود فاصله گرفتن این قشر با امر سیاسی در سالیان گذشته، افزود: تشکل‌های صنفی فرهنگی و هنری در جنگ ۱۲ روزه به میدان آمدند و این بازگشت یکی از فرصت‌های ملی است که باید قدر این فرصت بوجود آمده در دولت چهاردهم را دانست.
صالحی بر ضرورت صیانت و حفاظت از رابطه ایجاد شده بین اهالی فرهنگ و هنر با امر سیاسی تاکید کرد و با بیان اینکه حوزه فرهنگ پیشران توسعه در کشور است، افزود: حمایت‌های گفتمانی، منزلت اجتماعی، صنفی و اقتصادی و امنیتی و قضایی برای نقش‌آفرینی عرصه فرهنگ و هنر در در توسعه کشور حائز اهمیت اساسی است.
در ادامه حاضرین در این جلسه نظرات، پیشنهادات، راهکارها و دغدغه‌های خود در حوزه فرهنگ و هنر شامل گشوده شدن فضای هنری، فرهنگی و اجتماعی کشور، جلوگیری از رفتارهای سلیقه‌ای و لحظه‌ای در برگزاری کنسرت‌ها، جشنواره‌ها و برنامه‌های نمایشی، پرهیز از رفتارهای وحدت شکنانه، تقویت زبان قدردانی حاکمیت و مسئولان از مردم و جامعه فرهنگ و هنر، تولید محتوا و روایتگری، حضور مسئولان فرهنگی و هنری در بین مردم و هنرمندان، توجه به وضعیت معیشتی اهالی فرهنگ و هنر، احیا و حمایت بازار صنایع دستی و آثار هنری به ویژه در کشورهای حاشیه خلیج فارس و اروپایی و لزوم تجمیع سازمان‌های تصمیم‌گیرنده در زمینه فرهنگ و هنر را مطرح کردند.
همچنین از دیگر مباحث مطرح شده در این نشست صمیمی می‌توان به بازنگری در قوانین و آیین‌نامه‌ها، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در آثار سینمایی، آموزش استفاده از تجارب سایر کشورها و حضور در نمایشگاه‌های خارجی، تخفیف و یا تأخیر مالیاتی، ارائه تسهیلات، برگزاری نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی اهالی فرهنگ و هنر، افزایش حقوق بازنشستگان و پیشکسوتان فرهنگ و هنر، تجدید نظر نگاه حاکمیت نسبت به مردم به ویژه بعد از جنگ ۱۲ روزه، بهره‌گیری از ظرفیت‌های روز ملی سینما، فراهم کردن شرایط برای حضور هنرمندان در وحدت‌آفرینی جامعه، رسمیت‌بخشی به قوانین صنوف و مشاغل هنری و فرهنگی و حمایت‌های مالی اشاره کرد.
تحلیل خبر
حوزه فرهنگ و هنر، دستوری نیست
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
نویسندگان، هنرمندان، روزنامه‌نگاران و اصحاب فرهنگ و هنر گرچه تابع قانون و مقررات کشورند اما به شدت از اِعمال نفوذ و تحمیل سلیقه افراد خاصی در استان‌ها و شهرستان‌ها در حوزه فرهنگ و هنر مخالفند. کشور، برسه پایه قوای مقننه، مجریه و قضاییه بنا نهاده شده و هیچ فرد صاحب منصبی در استان و شهرستان‌ها و بخش‌ها نباید به خود اجازه دهد که نظر و سلیقه خود را به جای قانون اِعمال کند. در تاریخ کشورمان مشاهده می‌شود هرجا اقتدار حکومت و دولت مرکزی، تضعیف شده است، ملوک الطوایفی و حاکمان محلی به صورت خودسرانه، رشد و گسترش یافته‌اند و برای مردم تحت نفوذشان، خط و نشان می‌کشیدند.
اگر امروز کشور ما می‌خواهد حکومت مقتدر سراسری و یکپارچه داشته باشد باید به هیچ احدی در استان‌ها و شهرستان‌ها اجازه ندهد که جلوی اجرای قانون را بگیرند و با اِعمال نفوذ، سلیقه فرد یا افراد خاصی را در سرنوشت مردم دخالت دهند.
اینکه فرد خاص یا گروهی خاص در نقطه‌ای از کشور بگویند «من می‌گویم» یا «ما می‌گوییم» دیگر زمان آن گذشته است، آنچه اراده و خواست ملت است، همان برای مردم قابل احترام و اجرا است. اگر با اِعمال زور و فشار هم بخواهند نظر و سلیقه خودشان را بر مردم تحمیل کنند، این روش، ماندگار نخواهد بود و اولین ضربه‌اش، بر «قانون» و قوای سه گانه کشور، وارد خواهد آمد و اقتدار و اعتبار آنها شکسته خواهد شد. پس همانطور که معاون اول رئیس‌جمهور گفته‌اند برنامه‌ها، جلسات، کنسرت‌ها و همایش‌هایی که مجوز دارند، نباید توسط افراد صاحب نفوذ لغو شوند چرا که این، دهن‌کجی به قانون، مجری قانون و مردم است و کشور را به سمت هرج و مرج و آنارشیسم سوق می‌دهد و انسجام ملی را، چه در شرایط جنگ و چه در شرایط صلح، خدشه‌دار می‌کند. این افراد، مردم را به حساب آورند تا مردم نیز آنها را به حساب آورند.