اينكه چه كسي بر كرسي رياست جمهوري در سال آينده(دولت يازدهم) تكيه خواهد زد ؟ سوالي است كه ذهن اكثريت مردم كشور ما را به خود مشغول مي دارد. رئيس جمهور ،مردم و نظام قطعا محصول و برآيند منازعات و شكافهاي موجود در جامعه مي باشد. اگر بخواهيم در يك تحليل جامعهشناختي سياسي به اين سوال جواب دهيم بايد قبل از هر چيز به بررسي شكاف هاي موجود در جامعه بپردازيم. يكي از مهمترين شكافهاي موجود و مهمترين آن شكاف سنت و مدرنيته است كه به دلايل متنوع و موثر بصورت متقاطع عمل مي كند. در طرفين گسل و شكاف موجود، نيروهاي سنتي و مدرن آرايش گرفته اند. در اين نوشته نگارنده سعي بر اين نموده تا بصورت اجمالي به بررسي و معرفي و چگونگي وضعيت دو طرف در اين مجمل پرداخته شود. آن قسمت از نيروهاي سنتي كه نه اعتقادي به مدرنيسم دارند و نه به مدرنيته و بفرموده حضرت امام خميني (ره) توان اداره حتي يك نانوايي را هم ندارند، پس از نظر مردم و مسئولين نظام گزينه اي قابل بحث نخواهند بود. و اما غوغا و بحث در آن سوي شكاف يعني مدرن ها در جريان است. اگر نيروهاي مدرن را به تكنوكراتها ، دموكراتها و تندرو ها تقسيم بندي نماييم و به مصداق هاي آنها بپردازيم خواهيم ديد كه در دوره هاي مختلف رياست جمهوري هر كدام از اين نيروها در راس قوه مجريه كه بوده اند و يا حداقل در بدنه دولت پستهاي كليدي را در اختيار داشته اند. شكاف مذكور پس از تثبيت نظام جمهوري اسلامي و بتدريج به منصه ظهور رسيد. آيت الله هاشمي رفسنجاني و بخش اعظمي از ياران وي را مي توان مصداق تكنوكرات ها دانست. سيد محمد خاتمي و بيشتر ياران او را در قالب دموكرت ها مي توان نامگذاري كرد. و اما نه خود آقاي محمود احمدي نژاد ، بلكه تعدادي از ياران وي را شايد بتوان در زمره طيف ديگر مدرن ها بر شمرد. آنچه مسلم است نمي توان رفتار راي دهندگي مردم ايران را به درستي تحليل كرد و نتيجه اي قطعي گرفت ، چون مردم كشور ما همواره شگفتي ساز بوده اند. اما آنچه كه مي توان بر پايه تجربه تحليل كرد رفتار خير خواهان نظام جمهوري اسلامي است. رفتار راي دهندگي مردم كشورمان را انشاءالله در آينده تحليل خواهيم كرد. و اما رفتار خردمندانه مسئولان نظام راچنين مي توان تحليل كرد .
1 -در خصوص دولت فعلي و خصوصا اعوان و انصار و پرده نشينان آن _مي توان حدس زد كه نمره قبولي را براي تصدي رياست جمهوري كسب نكرده اند. كه بوضوح مي توان صحت اين گزاره را از تريبون هاي رسمي و غير رسمي و رسانه ها دريافت.مثلا كمتر كسي فكر مي كند كه روزي آقاي اسفنديار رحيم مشايي يا امثالهم رئيس جمهور ايران شود. پس يكي از طيفهاي مدرن را از هم اكنون مي توان با توجه به نمرات ثلث اول و ثلث دومشان رفوزه اعلام كرد. پر واضح است كه نيروها و گروه انحرافي پس از منحرف شدن از جاده اصلي و سبقت هاي غير مجاز و بعضا سرعت غير مجاز و تخلف هاي بي شمار ، ديگر در كورس رقابت نخواهند بود .
2 -با توجه به متقاطع بودن شكاف اصلي و بودن موانع بي شمار توسعه سياسي امكان تاييد صلاحيت نيروهاي دموكرات بسيار كم است. البته امكان دارد بعضي از رجال دموكرات متعلق به چپ مدرن كه در يك همزيستي مسالمت آميز با راست مدرن به فعاليت سياسي مشغولند مورد تاييد شوراي نگهبان قرار گيرند.افراطي هاي اين طيف سرنوشتي مشابه انحرافي ها خواهند داشت.آنهايي كه از خاتمي سبقت گرفتند يا در آن سوي آتلانتيك در زندان غربتند يا در اين سوي آتلانتيك در جاي ديگر. شايد اعتداليون و ياران كم درد سر آقاي خاتمي در مرحله نيمه نهايي يا نهايي اين المپياد بهاري حاضر باشند و اين امكان تا حدودي تحت تاثير مسائل بين المللي و منطقه اي خواهد بود .
3 - در اين برهه از تاريخ ، كشور ما نياز به اعتدال و همگرايي و تدبير دارد. به سامان كردن اوضاع سياسي و مشاركت دادن نيروهاي كارآمد ودلسوز از هر دو طيف نياز به رئيسي دارند كه به اين اصل اعتقاد و التزام داشته باشد.آيت الله هاشمي رفسنجاني و ياران منتخب وي را مي توان در زمره تكنوكراتهايي قلمداد كرد كه شايد كليد طلايي حل بسياري از مشكلات را در دست دارند. تكنوكرات ها را مي توان با توجه به انباشت تكنيك هاي روز آمد، اميد ايران امروز ناميد.ايران فردا فرزند ايران امروز است. آنچه تجربه دولت فن سالار و تكنوكرات آيت الله هاشمي رفسنجاني نشان داده است كه به سامان كردن اوضاع اقتصادي و كاستن از تنش هاي بين المللي و جان گرفتن و زايش نيروهاي دموكرات از محصولات پرمشتري آنها بوده است .
آنچه نگاشته شد، صرف نظر از گرايش نگارنده و بدون حب و بغض مي باشد. اگر ما در اين تحليل دچار خطاي تحليل تك عاملي يا هر خطايي شده باشيم ، بر شما خطاپوشان است كه ما را ببخشاييد و اگر جوابي لازم است در همين روزنامه مرقوم فرماييد .
نتيجه : يك مردود - يك مشروط و يك مطلوب