عید قربان، پیام صلح میشود؟

تقویم هجری قمری اگر نگوییم مبنای کار و فعالیت بیش از یک میلیارد و اندی مسلمان است، حداقل در بسیاری از کشورهای مسلمان عربی و غیر عربی، مبنای برپایی بزرگداشت­ها و اعیاد و مراسم­هاست و مورد توجه و اساس و مرجع قرار می­گیرد.

از میان 12 ماه سال هجری قمری، 4 ماه رجب، ذی القعده، ذی الحجه ومحرم به عنوان ماه­های حرام قلمداد گردیده و در این ماه­ها هرگونه جنگ و خونریزی منع گردیده تا بلکه این توقف ماهانه و بیشتر، اساس پایان دادن به کشتار و جنگ میان مسلمانان قرار گیرد و علاوه بر آن که جلوی ادامه جنگ و دشمنی گرفته شود، راهی برای آشتی و صلح و دوستی باشد.

شاید در صدر اسلام، پیامبر بزرگ مسلمانان حضرت نبی اکرم(ص) برای دفاع از مسلمانان و حفظ رسالت خویش، مجبور به جنگ و مقابله با غیر مسلمانان گردید، اما دین اسلام هم مثل دیگر ادیان الهی، کشتار و خونریزی را تقبیح کرده و مردم را به همزیستی مسالمت آمیز و صلح و آشتی دعوت کرده است تا در هر عصر و دوره­ای عده­ای به نام دفاع از دین، جان مسلمان را به خطر نیندازند. بنابراین طی این چهار ماه یاد شده، جنگیدن از اعمال حرام و تقبیح شده است.

و اما طی این مدت طولانی که از آغاز ناآرامی­ها در سوریه می­گذرد، تقریبا 2 رجب، 2 ذی القعده، 2 ذی الحجه و یک محرم آمده­اند و رفته­اند. پس 7 بار این فرصت و شانس برای نیروهای درگیر در سوریه فراهم شد تا دست از خشونت بردارند، چه دولت و ارتش سوریه که علیرغم حکومت بعث (سوسیالیست عربی) تقریبا همه مسلمانند و چه مخالفان آن که آنان نیز مسلمانند.

اما به راستی چه اتفاقی در سوریه و در برخی مناطق رخ می­دهد که اعتقاد و پای بندی به اصول مذهبی و دینی رها می­شود و در برخی موارد به آنها پشت می­گردد که هر مسلمانی برای حفظ جایگاه و منزلت فردی و گروهی خویش به روند جنگ و برادر کشی روی می­آورد و هر روز، خواسته و آگاهانه در کشتار مسلمانان شریک و سهیم می­شود؟ آیا جز قدرت و جاه طلبی و منافع دنیوی، دلیل دیگری دارد؟ آیا اگر نیروهای متخاصم و درگیر در سوریه، طی روزها و هفته­های آغازین این بحران، کمی منطقی و انسانی به حق و حقوق مردم مسلمان می­اندیشیدند، امروز کار به این جنگ خانمان سوز کشیده می­شد؟

طی بیش از 19 ماه، یعنی از اسفند ماه 89 تاکنون، ده­ها هزار نفر آواره شده­اند، هزاران نفر کشته و همین تعداد مفقود و مجروح شده­اند. شکاف در بین مردم سوریه روز به روز بیشتر و بیشتر می­شود و نگرانی از بروز جنگ مذهبی، واقعا جدی است.

آنچه در سوریه رخ داد، بسیار قابل کنترل و حل و فصل بود  اگر طرفین، کار را بر مبنای رعایت حقوق مردم دنبال می­کردند. اگر در بوسنی و هرزگوین در دل اروپا، جنگی درگرفت، بین مسلمانان و صرب­های بوسنی بود، اما در سوریه فقط مسلمانان دارند نیست و نابود می­شوند.

اگر به دلایل انسانی و بشردوستانه، باید به جنگ بوسنی خاتمه داده می­شد، چرا نباید به جنگ و برادر کشی بین مسلمانان در سوریه خاتمه داده شود؟ متأسفانه طی این مدت نه دولت سوریه و نه مخالفان، حاضر به کوتاه آمدن نبوده­اند و اقدامات اتحادیه عرب و کنفرانس اسلامی و حتی سازمان ملل، ناکافی بوده است.

کوفی عنان که میانجی صلح بود، مجبور به کناره گیری شد و امروز اخضر ابراهیمی این مأموریت را برعهده دارد. اما به تلاش­های وی نیز امید چندانی نیست، چرا که اکثر کشورهای عربی به موضع گیری­هایی روی آورده­اند که هرگونه صلح و آشتی را در حال حاضر غیر ممکن کرده است.

حکایت کشورهای غربی و غیرعربی منطقه هم در راستای صلح و ثبات نبوده ونیست.

جای تأسف است که هیچ یک از کشورهای مسلمان منطقه با تأسی از دین اسلام و خواست و کلام رسای قرآن، دست به تلاش­های صلح طلبانه نزده­اند. اینکه امروز اخضر ابراهیمی تلاش می­کند به مناسبت عید سعید قربان به آتش بس دست یابد، ناشی از شناخت و آگاهی وی از این روز عزیز و باارزش بین مسلمانان چه شیعه و چه سنی دارد. روزی که مورد احترام و قبول همه مسلمانان از شیعه و سنی و... است.

اما تلاش اخضر ابراهیمی برای جلب رضایت طرفین درگیر در جنگ داخلی سوریه به قبول یک آتش بس 3 روزه (عید سعید قربان) علاوه بر آن که نیاز به موافقت نیروهای درگیر ارتش دولتی سوریه و نیروهای مخالف و شبه نظامیان دارد، باید به نوعی با جلب رضایت هواداران دو طرف نیز همراه باشد. چرا که بر کسی پوشیده نیست که طی این مدت، سلاح و نیرو و تجهیزات در اختیار طرفین قرار می­گیرد تا رو به جنگی آورند که جز مسلمان کشی و خرابی و ویرانی پیامدی ندارد و یقینا دیر یا زود، آتش بس و صلحی در سوریه برقرار خواهد شد، اما تا آن زمان چه تعداد از مردم و غیرنظامیان باید جان دهند، فقط خدا می­داند و بس.

یقینا همه این کشمکش­ها ناشی از کبر و غروری است که چه دولت سوریه و چه مخالفان به آن دچار و مبتلایند و آن هم پیروزی قاطعانه بر طرف مقابل است و این طرز  فکر و اندیشه نیز ناشی از اعتماد و اطمینان به سلاح و قدرت نظامی و حمایت­های پنهان و آشکاری است که از ابتدا تاکنون ادامه داشته و دارد. توهمی که هر دو طرف نسبت به یک پیروزی قاطعانه دارند، بسیار خطرناک است. چرا که اگر این جنگ گسترش پیدا کند، آن وقت تلفات آن بسیار سنگین­تر و مرگبارتر خواهد بود.

تجربه تلخ سودان که بیش از 300 هزار کشته و 2/5 میلیون آواره داشته است، تنها هشداری است به آنانی که پشت تحولات سیاسی و بحران کنونی سوریه سنگر گرفته­اند.

خبر سرکوب، بمباران و گلوله باران شهرها و مرگ شهروندان مسلمان سوری، علاوه بر آنکه بسیار تکان دهنده است، مدتهاست به جرقه­ای برای درگیری در لبنان، جنگ بین سوریه و ترکیه و حتی اردن تبدیل شده است که اگر چنین اتفاقاتی رخ دهد، باید شاهد قتل و کشتار بی حد و حصر مسلمانانی بود که قربانی سودجویی و خودخواهی کسانی شده­اند که اولین شرط مسلمانی یعنی پای بندی به اصول انسانی و برادرانه و آشتی جویانه دین مبین اسلام را نادیده گرفته اند و مسلمانی­شان را فدای قدرت و دنیا طلبی و منافع گروهی خویش کرده­اند و فقط شناسنامه­ای مسلمانند.