یک به چهل و چهار

بیش از 22 ماه از بحران (تحولات سیاسی) در سوریه می­گذرد. بحرانی که گویا راهکار و سرانجامی برای آن متصور نیست.

طی این مدت بخشی از خبرهای خبرگزاری­های داخلی و بین المللی به سوریه اختصاص یافته است. اما همه خبرها به آنچه در داخل سوریه بین مخالفان دولت و حکومت سوریه می­گذرد اختصاص ندارد. گاهی اخبار به کشورهای همسایه و منطقه و حتی کشورهای غربی هم مربوط می­شود.

در این میان و از آنجایی که سالها روابط دولت سوریه با کشورمان نزدیک و حسنه بوده است، سفر ایرانیان برای زیارت مرقد و مقبره حضرت زینب(س) بسیار چشمگیر بوده است. بنابراین شرایط در سوریه می­تواند روی تردد و آمد و شد مردم ایران و سوریه تأثیرگذار باشد. در این رهگذر در مرداد ماه (5 ماه پیش) خبر دستگیری 48 تن از هموطنان بین فرودگاه دمشق و شهرک زینبیه موجب نگرانی هم وطنان و خانواده­های گروگان گرفته شدگان گردید.

از آن تاریخ تا روز چهارشنبه 20 دی ماه جاری، همه نگاه­ها معطوف فعالیت­های سیاسی و دیپلماتیک مسئولین کشور به ویژه وزارت خارجه گردیده بود تا بلکه ایرانی­های دستگیر شده آزاد و به وطن بازگردانده شوند. بالاخره همان طور که اشاره گردید، هفته گذشته خبر ازادی آنان و بازگشت به تهران در روز پنجشنبه 21 دی ماه، پایانی بود بر این گروگان گیری. هر چند در این راستا علاوه بر دولت سوریه، کشورهای ترکیه و قطر حامیان نیروهای مخالف در آزادسازی هموطنان سهیم ودخیل بودند.

اما این گروگان گیری با نسبت یک به چهل و چهار انجام گرفته است، یعنی به ازای 48 تن از هموطنان اسیر، 2130 زندانی سوری و گویا 8 تن زندانی ترک و... نیز آزاد شده­اند.

به هر حال آنچه در این راستا اهمیت داشت و اصل بود، نجات جان ایرانیان بازداشت شده و رهایی آنان بعد از قریب 150 روز بوده است.

نکته­ای که از این گروگان گیری و دیگر حوادث ناشی از حمله به کاروان­های زیارتی در عراق باید مد نظر مسئولین قرار گیرد این است که برخی از نقاط عراق و حتی افغانستان، حداقل برای سفر و تردد ایرانیان امن نیست. که این نکته باید مورد توجه باشد. همان طور که امروز بر کسی پوشیده نیست، اوضاع و شرایط امنیتی در سوریه چون گذشته نیست. پس هر گونه دید و بازدید و سفر به این کشور باید با در نظر گرفتن حفظ سلامت هموطنان صورت گیرد. برای تدارک و سفر به برخی نقاط در کشورهایی مثل عراق و افغانستان و حتی پاکستان، باید تدابیر امنیتی در نظر گرفته شود.

با توجه به اینکه آزادسازی گروگان­های ایرانی هزینه در بر داشته است و همین مصالحه با پا در میانی کشورهای ترکیه و قطر و چه بسا کشورهای دیگری که در سوریه و بین مخالفان دولت آن کشور نفوذ دارند انجام شده که این بدان معناست که ناخواسته مجبور به یاری خواستن از دولت و کشورهایی هستیم که در یک کلام، دوستی و اعتماد به آنها هزینه دارد.

بنابراین وزارت خارجه و دستگاه امنیتی باید با بازنگری هرچه بیشتر، جلوی تکرار حوادث نگران کننده همچون گروگان گیری در سوریه را بگیرند. به هر حال اوضاع در کشورهای همسایه به هیچ وجه قابل پیش بینی نیست. همان طور که چند هفته قبل به اتوبوس شیعیان راهی کشورمان حمله شد، بیانگر این حقیقت است که نه تنها اوضاع در افغانستان عادی نشده است، که ناامنی در پاکستان و عراق گهگاه خطرناک­تر است. از سوریه هم خبرهای ناامید کننده مثل جنگ و خونریزی روزانه به گوش می­رسد.

بنابراین همه این موارد باید مورد توجه قرار گیرد. خلاصه جان و سلامت هموطنان وسیله­ای برای سودجویی عده­ای در داخل و خارج از کشور نشود. بی­شک میل و علاقه هموطنان به زیارت عتبات عالیات، زبانزد و گویای عشق مردم خوب و متدین ماست. اما هرگونه بی­حرمتی و یا تهدید و تعرض به جان و مال و ناموس هموطنان در سفرهای برون مرزی و زیارتی و سیاحتی، به هیچ وجه قابل اغماض و گذشت نیست.

پس مسئولین و دست اندرکاران ضمن توجه دادن به ارگان­ها و نهادهای ذی ربط و ترتیب دهندگان سفرهای خارجی، باید اطلاع و شناخت واقعی از اوضاع کشورهای نامبرده به ویژه سوریه داشته باشند، چرا که اگر این معاوضه 48 گروگان ایرانی با 2130 زندانی سوری و... به مذاق عده­ای خوش آید، ممکن است شاهد گروگان گیری مجدد ایرانیان در سوریه و یا حتی در عراق و برخی نقاط ناامن در منطقه باشیم و بابت آزادی، چه بسا گروگان گیران رو به اخاذی و یا حتی خواسته­های عجیب و غریب و دور از تصور آورند. به قول معروف سری که درد نمی­کند به آن دستمال نمی­بندند.

 بنابراین می­توان مردم را آگاه و هوشیار کرد و حقایق و خطرات ناشی از سفر و زیارت به برخی نقاط ناامن و جنگ زده را یادآور شد تا علاوه بر پیشگیری از به خطر افتادن جان هموطنان و زایران ایرانی، جلوی بحران­های ناشی از اقداماتی چون گروگان گیری و امثالهم نیز گرفته شود.

بنابراین تدارک و پیش بینی سفر به این نقاط، تا روشن شدن اوضاع و برقراری امنیت مجدد باید به تعویق بیفتد، چرا که معلوم نیست خدای ناکرده در اقداماتی چون گروگان گیری و... مسأله و مشکلات به راحتی و به آسانی ختم به خیر گردد.