مهارت، نوعي توانايي است كه راه رسيدن به هدف را آسان مي سازد، يك سفر است كه در تمامي ابعاد و جنبه هاي زندگي جريان دارد و ما، هر كه باشيم و در هر كجا و با هر شرايطي كه زندگي كنيم، با بهره گيري از مهارت ميتوانيم به خواسته هاي ارزشمند برسيم، اما اين نكته را بايد در نظر داشت كه براي كسب مهارت، فقط بدست آوردن اطلاعات و داشتن دانش كفايت نمي كند، بلكه به كارگيري و تمرين مستمر آن اطلاعات است كه انسان را براي رسيدن به هدف ياري مي دهد و در واقع، دانش و اطلاعاتي كه تمرين شده باشد”مهارت” خوانده مي شود و موفقيت در تحصيل نيازمند دو چيز است، اول علاقه و بعد مهارت. بنابراين اگر دانشآموزي نسبت به تحصيل بي علاقه است علت را نبايد بيرون از خود او جست و جو كرد بلكه براي ايجاد علاقه و انگيزههاي دروني او بايد به حذف ابزارها و فشارهاي بيروني پرداخت و از اين راه در كسب موفقيت به او كمك كرد. مجموعه آشنايي و بهره گيري از فنون و روش هايي كه منجر به فهم بهتر مطالب درسي خواهد شد، مهارت هاي موفقيت در تحصيل خوانده مي شود و بهتر است والدين از كودكي به فرزندان خود چگونه آموختن را ياد بدهند تا ضمن پايداري مطالب آموخته شده در ذهن آنان، قادر باشند تغييرات مفيد و مطلوب را در خود بيش از پيش به وجود بياورند.در شيوه هاي جديد آموزشي گفتن، شرح دادن، رو نويسي كردن، حفظ كردن و تلاش هايي از اين قبيل آموزش خوانده نمي شود. زيرا آموزش بايد به مغز تلنگر بزند، دانش آموز را به سوي يادگيري سوق بدهد و ميل به يادگيري را در او تحريك كند. يادگيري بدون انگيزه و تفكر مانع كشف و بروز استعداد و خلاقيت دانش آموز مي شود، اگر امر آموزش با تفكر و انگيزه توأم باشد و يادگيرنده را درگير كند منجر به يادگيري عميق او مي شود. از ديدگاه صاحب نظران و كارشناسان آموزشي، مهم ترين مهارت هايي كه مي تواند منجر به موفقيت تحصيلي دانش آموزان شود، عبارت است از: هدف گذاري، برنامه ريزي درسي، روش صحيح مطالعه، تقويت حافظه، تمركز و دقت.
انتخاب هدف و برنامه ريزي
هدف، موضوع يا جايگاهي است كه براي رسيدن به آن فكر و تلاش ميكنيم. اگر ندانيم به كجا مي رويم، رسيدن به مقصد دشوار و به تعبيري ناممكن است. پس براي موفقيت هر دانش آموز اولين گام را “انتخاب هدف” تشكيل مي دهد. برنامه ريزي حركتي هوشمندانه، منطقي و مرحله بندي شده براي رسيدن به اهداف از پيش تعيين شده است. صاحب نظران علم آموزش معتقدند: اگر 20 در صد از زمان مطالعه و تحصيل هر دانش آموز صرف برنامه ريزي شود در 80 در صد بقيه با اطمينان بيشتري مي تواند قدم بر دارد.
مطالعه، همراه با شناخت
نتيجه تحقيقات بيانگر آن است كه بيشترين اطلاعات از طريق مطالعه بدست مي آيد، بنابراين مطالعه مهم ترين شيوه يادگيري است كه با خواندن، يادداشتبرداري ، مرور كردن و تمركز همراه است. مطالعه بدون شناخت و به كارگيريروش صحيح ، نه تنها موفقيت تحصيلي به همراه ندارد، بلكه زمينه هاي بي علاقگي دانش آموز از درس و تحصيل را نيز فراهم مي سازد. براي كسب موفقيت تحصيلي علاوه بر داشتن علاقه به مطالعه، آشنايي با روش صحيح مطالعه نيز ضروري است.
روش صحيح مطالعه نيازمند آگاهي از تكنيك ها، شرايط، موقعيت ،خطاهاو عوامل محيطي است كه به نسبت نوع درس تفاوت مي كند. به كار بردن فنون ماهرانه مطالعه آن را آسان تر و لذت بخش تر ميسازد و در نتيجه علاقه دانش آموز به مطالعه را افزايش مي دهد.
استفاده صحيح از حافظه
مغز انسان داراي ميلياردها سلول زنده است و دانش آموزي كه روش صحيح استفاده از اين توانايي نامحدود را بياموزد، از موفقيت برخوردار خواهد شد. آشنايي با انواع حافظه، روش انتقال مطالب به حافظه بلندمدت ، روش رسم نمودارهاي حافظه و رعايت فواصل زماني مرور درس ها به دانش آموز كمك مي كند تا در مطالعه و يادگيري دروس احساس موفقيت بيشتري داشته باشد.
تغذيه، استراحت و آرامش
كسب موفقيت تحصيلي مستلزم توجه به تمامي نيازها از جمله نياز جسمي، عاطفي، اجتماعي و ... است. آگاهي خانواده ها از روش صحيح تغذيه و استراحت صحيح دانش آموز مي تواند در موفقيت تحصيلي وي مؤثر باشد. همچنين هر پديده و موقعيت جديدي با اضطراب و نگراني همراه است.
پاسخ دادن به درس، امتحان، كسب رتبه برتر در كلاس و ... براي دانش آموز اضطراب آور است و از آنجا كه داشتن آرامش موجب مي شود تا بتوان از تمامي توانايي ها به صورت كامل استفاده كرد آگاهي از تكنيك هاي كسب آرامش در مواقع بروز اضطراب نقش مؤثري در موفقيت تحصيلي دارد و خانواده ها بايد بر روي اين موضوع به اندازه كافي كار كنند و شيوههاي برخورداري از آرامش را به فرزندان خود بياموزند.
مديريت زمان
و بالاخره اين كه موفقيت تحصيلي در گرو توجه به “عامل” زمان است زمان صحيح براي برنامه ريزي ، مطالعه، استراحت، مرور درس ها و از همه مهم تر مديريت زمان در جلسات آزمون ها.
دانش آموزاني هستند كه با داشتن اطلاعات علمي بسيار بالا به دليل ناآشنايي با مديريت زمان در جلسه امتحان فرصت نمي كنند به تمام سوالات پاسخ دهند و معلمين بايد به خاطر داشته باشندكه دانش آموز فقط با داشتن اطلاعات علمي نمي تواند در امتحانات موفق شود و بايد چگونگي مديريت زمان را به اشكال مختلف به وي آموزش داد .