چهار شنبه 13 تیر 1403 7/3/2024

به وب سایت رسمی روزنامه طلوع خوش آمدید

دوشنبه 11 خرداد 1394 ، 59 : 12

کد خبر : 7702

از 0 نفر 0

شفافيت، ضرورت اجتناب ناپذير در نيل به مردم سالا‌ري ديني

شفافيت، ضرورت اجتناب ناپذير در نيل به مردم سالا‌ري ديني

دكتر سيد ناصر هاشمي / عضو هيأت علمي دانشگاه دامغان
در جوامع مردم سالار، شفاف بودن امور جامعه در عرصه هاي مختلف، از وظايف و اختيارات مسئولان گرفته تا گردش هاي مالي افراد و نهادها، نقشي كليدي در ثبات اين جوامع و رشد و توسعه همه جانبه آنها ايفا نموده است. تنها در سايه شفافيت است كه شهروندان يك جامعه به معناي واقعي خواهند توانست عملكرد منتخبان خود را در عرصه هاي مختلف جامعه مورد ارزيابي قرارداده و بدور از احساسات و تعصبات غير منطقي در مورد ادامه كار و فعاليت ايشان اظهار نظر و يا تصميم گيري نمايند. تنها در سايه شفافيت است كه مي توان اعتماد شهروندان به نظام و متوليان آن را بالا برد و در مواقع لزوم و ضروري از پشتيباني و حمايت جدي ايشان برخوردار بود. بسياري از حقوق حقه ومصرّح ملت در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران جز در سايه فضايي شفاف امكان تحقق ندارد. رجوع به آراء مردم و اجراي درست انتخابات نيز جز در فضايي شفاف نتيجه اي مطلوب در بر نخواهد داشت. اين در حالي است كه آزادي بيان، آزادي رسانه ها و ضرورت وجود رسانه هاي مستقل و ساير آزاديهاي مشروع ملت كه در قانون اساسي به آنها تأكيد شده، در راستاي تحقق همين شفافيت تعريف شده است. شفافيت البته به معناي دخالت در امور خصوصي افراد و عدم اعتماد به مديران و مسئولان جامعه و محدود كردن اختيارات ايشان و يا محدود كردن اختيارات و آزادي هاي فردي و اجتماعي افراد جامعه نيست.
بخش عمده اي از نارسايي هاي امروز جامعه ما چه در عرصه هاي سياسي و چه در حوزه هاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ناشي از عدم شفافيت كافي در اين عرصه هاست. وجود دست هاي پنهان در پشت پرده، اختيارات بيش از حد تعريف شده براي برخي مسئولان و وجود برخي نهادهايي كه تحت نظارت نيستند و خود را پاسخگو نمي دانند، همگي نشانه هايي از عدم شفافيت كافي در جامعه مي باشند. اين درحالي است كه امروزه با پيشرفت شگرفي كه در تكنولوژي ارتباطات و جريان اطلاعات به وجود آمده و بخصوص گسترش فوق العاده اينترنت و همه گير شدن فضاي مجازي در كشور، به آساني مي توان در عرصه هاي مختلف به شفاف سازي پرداخت. اين فضاها و قابليت هاي فراوان آنها به ما اين امكان و اجازه را خواهند داد تا زياده خواهي ها و بيقانونيها و فرصت طلبي ها و رانت خواري ها را به خوبي كنترل نموده و قبل از آن كه جامعه را به مرز بحران بكشانند، با آنها با جديت برخورد نماييم. امروزه با توسعه چشمگير تبادلات مالي به صورت الكترونيك و سهولت استفاده از اين قابليت ها، شايد بيش از هر عرصه ديگري شفافيت در گردشهاي مالي و كنترل اين امور، البته با رعايت حقوق شهروندان، اين اجازه را به حاكميت مي دهد كه به كنترل گردش هاي مالي افراد و نهاد ها پرداخته و از بروز فساد هاي مالي و اختلاس ها جلوگيري نمايد. بي شك بخش مهمي از نارسايي هاي نهاد هاي نظارتي در پيش گيري از وقوع اختلاس ها و فسادهاي مالي به دليل عدم شفافيت كافي است كه مي توان با تحقق آن به اهداف مهم اين نهاد ها نيز دست يافت. امروز اگر هر از چند گاهي در رسانه ها صحبت از برخي اختلاس ها و سوء استفاده هاي مالي برخي افراد يا نهادها مي شود، همگان را به اين فكر فرو مي برد كه چرا چنين فسادهايي قبل از رسيدن به حجم هايي چنين بزرگ و غير قابل باور، توسط متوليان امور كنترل نشده و جلو آنها گرفته نشده، و حتي از آن مهمتر پس از كشف نيز با جديت با خاطيان برخورد نمي شود. اين خود نمونه اي است از آنكه شفافيت مي تواند به خوبي و به موقع جلوي بسياري از فاجعه هاي اجتماعي، اقتصادي و سياسي جامعه را بگيرد و صاحبنظران و دلسوزان جامعه را به فكر و چارهانديشي در مورد آنها وادارد. ايجاد شفافيت در جامعه باعث خواهد شد جلو زياده خواهي هاي افراد و گروه هاي غير مسئول كه حاضر به پاسخگويي به افكار عمومي نيستند گرفته شود و آنها را مجبور به پاسخگويي نموده و يا از فعاليت بازداشته شوند. اين در حالي است كه ايجاد شفافيت و گردش آزاد اطلاعات صحيح تنها باعث نگراني آنهايي خواهد شد كه در فعاليت خود كج راهه رفته و يا مي روند و از محاسبه نگرانند. بي شك افراد و يا گروه هايي كه با صداقت و تعهد و پايبندي به قانون فعاليت مي كنند، نه تنها از محاسبه و پاسخگويي هراسي ندارند كه بلكه از آن نيز استقبال مي كنند.‌
تنها در سايه شفافيت حاصل از فعاليت رسانه هاي مستقل است كه متوليان امور كشور در سطوح مختلف مديريتي، خود را موظف مي دانند پاسخگوي اقدامات خود بوده، با مردم صادقانه برخورد نموده و تلاش كنند به خطا نروند. آگاهي سياسي و اجتماعي جامعه جز در سايه شفافيت و جريان آزاد اطلاعات و انديشه ها از طريق رسانه هاي مستقل و متعهد امكان پذير نيست. بي شك رسانه ها و فعاليت مؤثر ايشان به عنوان نيروهاي فعال در خط اول جبهه مقدس شفاف سازي، مي توانند نقشي بسيار مهم و كليدي در ايجاد فضايي شفاف و رشد آن در جامعه ايفا نمايند و آنگونه كه اشاره شد تنها در سايه مهيا شدن چنين شرايطي است كه بسياري از حقوق حقه ملت، مصرّح در قانون اساسي كشور، قابليت ظهور و بروز مي يابد.
خلاصه آن كه، شفافيت در اركان هاي مختلف نظام مقدس جمهوري اسلامي و در سطوح مختلف مديريتي كشور ضرورتي اجتناب ناپذير است كه نميتوان نقش محوري آن را در دست يابي تمام و كمال به مردم سالاري ديني ناديده گرفت. تنها در سايه تحقق شفافيتي همه جانبه است كه مي توان دست چپاولگران و فرصت طلبان را از نابودي جامعه و حيف و ميل سرمايه هاي ملت كوتاه نمود و با اعتماد به مردم و افكار عمومي به عنوان پشتوانه اي عظيم و هميشگي به پايداري هرچه بيشتر جامعه و اعتماد هرچه بيشتر مردم به مسئولين دست يافت. در همين راستا ضروري است فرهنگ احترام به ملت و افكار عمومي و پاسخگويي درست به ايشان، در جامعه رشد كرده و نهادينه شود و تنها در سايه چنين فرهنگ عظيمي است كه مي توان به تحقق يك جامعه مدني مبتني بر مردم سالاري ديني اميدوار بود.

ارسال دیدگاه Post comments


comment

امیر محمد

با سلام مقاله خیلی جالبی بود. از خواندن آن لذت بردم. واقعاً ممنون. امیدوارم باز هم از این مقالات پرمحتوا در سایت شما ببینم.

1394/3/18

آخرین عناوین « اندیشه »

صفحه اینستاگرام روزنامه طلوع کانال واتس اپ روزنامه طلوع

پربازدیدترین ها