نارضایتی عمومی مردم سوریه چگونه بستر سقوط حکومت اسد را فراهم کرد؟

دیپلمات با سابقه وزارت امور خارجه گفت: اگر موضوع به خود بشار اسد مربوط می‌شد، شاید او چنانچه همانند گذشته حمایت‌های سابق را دریافت می‌کرد، به سادگی دست از تلاش نمی‌کشید. ولی مجموعه عواملی داخلی و خارجی سبب سقوط او شدند اما آنچه اهمیت دارد، نارضایتی عمومی و مردمی است که بستر این مسائل را فراهم کرده است.
نصرت‌الله تاجیک سفیر پیشین ایران در اردن در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در رابطه با تحولات منطقه پس از سقوط بشار اسد در سوریه و سناریوهای پیش رو پس از این اتفاق، گفت: در حال حاضر، ما هنوز در ابتدای بازی هستیم و تغییراتی که ممکن است در آینده رخ دهد، بعضاً هنوز نطفه‌اش بسته نشده است. آنچه ما مشاهده می‌کنیم، تنها بخشی از واقعیت است و واقعیت‌های پنهان و باطنی نیز وجود دارد. مخالفان مسلح حکومت سوریه که در اثر عدم مقاومت ارتش توانستند سریع خود را به دمشق برسانند، به دلیل توافق یا معامله‌ای که هنوز بطور رسمی اصل و جزئیات آن به رسانه‌ها راه نیافته و تحلیلی از آن وجود ندارد، مرحله جنگ روانی و جنگ روایت‌ها را پشت سر گذاشته و با ترک سوریه توسط بشار اسد خوشبختانه انتقال قدرتی مسالمت آمیز صورت گرفت و حالا باید منتظر اثرات دومینویی این وضعیت در میان همسایگان و نیروهای داخلی باشیم.
نارضایتی عمومی مردم سوریه بستر این مسائل را فراهم کرد
این دیپلمات با سابقه وزارت خارجه تحولات را در دو سطح طبقه‌بندی کرد و گفت: یک سطح مربوط به گروه‌های مخالف است که فعالیت‌شان آشکار است و سطح دیگر به زد و بندهای پنهان مربوط می‌شود. به نظر می‌رسد که تفاهماتی، چه نوشته و چه نانوشته، در پشت پرده وجود دارد. این تفاهمات به احتمال زیاد چند لایه هستند؛ یک لایه مربوط به بازی روس‌ها و لایه‌ای دیگر به بازی بشار اسد و حکومت سوریه می‌تواند مربوط باشد. اگر موضوع به خود بشار اسد مربوط می‌شد، شاید او چنانچه همانند گذشته حمایت‌های سابق را دریافت می‌کرد، به سادگی دست از تلاش نمی‌کشید. ولی مجموعه عوامل داخلی و خارجی مانند اینکه روسیه که اعلام کرد اقدامات نظامی‌اش در سوریه محدود و اولویت‌هایش تغییر کرده است، سبب شدند پشت او خالی شود. آینده بستگی به این دارد که کدام طرف برتری بیشتری پیدا کند. از سویی، ما بشار اسد را داشتیم با تمام مشکلات و کم‌کاری‌هایش و تاخیری که در ایجاد یک ساختار پاسخگویی به نیاز مردم و حکومتی خشن و فاسد داشت از سوی دیگر ممکن است نیروهایی که در میدان هستند برای منطقه، جامعه جهانی و همسایه‌ها چندان مطلوب نباشند. نمی‌خواهم قضاوت کنم که این نیروها خوب یا بد هستند؛ به هر حال، آن‌ها بخشی از مردم سوریه‌اند. آنچه اهمیت دارد، نارضایتی عمومی و مردمی است که بستر این مسائل را فراهم کرده است. لذا به عقیده من، در حال حاضر نمی‌توان قضاوت نهایی یا سناریوسازی دقیقی انجام داد. تحولات نیاز به زمان دارند و باید به پختگی برسند و در کنار آن، اقدامات بیرونی نیز مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین، همه این مسائل باید به صورت جامع و در هم‌تنیدگی با یکدیگر مورد توجه قرار گیرد.