گذشته را رها کنید به حال و آینده بیندیشید

ملتی که فقط به گذشته اش نگاه می کند و وقت و انرژی خود را مصروف گذشته گرایی و اسطوره سازی می کند، به همان نسبت، به عقب برمی گردد و در گذشته باقی می ماند.
اینکه دایم بگوییم در دو سه هزار سال قبل، چه کسانی داشتیم و چه کار کردند و خوب یا بد بودند، دردی از دردهای ما را دوا نمی‌کند.
گیرم پدر تو بود فاضل
 از فضل پدر تو را چه حاصل
یک ملت اگر می خواهد پیشرفت کند، حتی نباید به یک هفته قبل خود نگاه کند چون فرصتی برای بحث و بررسی گذشته نیست. زمان به سرعت در حال گذر است، گذشته فقط باید باعث عبرت و درس باشد و هیچ دلبستگی و توقفی در آن جایز نیست. اگر به کشورهای پیشرفته غربی نگاه کنیم، چه آنهایی که تاریخ طولانی و قابل ذکری دارند و چه آنها که ریشه تاریخی ندارند، هیچکدام وقتشان را خرج گذشته نمی کنند. آنها برای یادآوری پدیده های فوق‌العاده مهم تاریخ شان، سالی یک مرتبه به اندازه «یک دقیقه» با سکوت یا خاموش کردن چراغها، ادای احترام می کنند و تمام می شود. ما اگر نقطه روشن یا تاریکی در تاریخ خود داریم، متاسفانه شب و روز، وقت مان را صرف دفاع و تعریف و تمجید و یا لعن و نفرین و بدگویی از آنها می کنیم. چرا مردگان بیشتر از زنده ها برای ما نمود پیدا می کنند؟ چرا به گذشته بیشتر از حال و آینده دل می سپریم؟ آیا همین مشغول کردن ما به گذشته، سیاست استعماری نیست؟ بالاخره مدت زمان عمر ما محدود است و به هر اندازه که آن را هزینه گذشته کنیم، فرصت کمتری برای پویایی حال و آینده خواهیم داشت.
اینکه گفته اند: «گذشته، چراغ راه آینده است» به این معناست که گذشته را خرج آینده کنیم نه حال و آینده خود را فدای باقی ماندن در گذشته نماییم.
چگونه می شود یک ملت را از نوآوری، اختراع، ابتکار، پیشرفت دور نگه داشت؟ یکی از راه های آن تأکید بیش از حد و سیر دادن آنها در تاریخ شان است. آیا همه کشورهایی که امروز ستاره علم و پیشرفت هستند، گذشته تابناکی داشته اند؟ آیا اصلا ضروری است که برای پیشرفت امروز، گذشته درخشانی داشته باشیم؟ گذشته، هرچه بوده گذشته است باید به فکر امروز و فردا بود. اگر گذشتگان ما فلان کارها را کرده اند، ما فعلا چه کار می کنیم؟
اینکه با نام این پادشاه و آن دانشمند، فخر فروشی کنیم و خودمان را سرگرم و در گذشته حبس کنیم چه نتیجه ای حاصل می شود؟ کورش هرچه بوده مربوط دو سه هزار سال قبل است، ما باید امروز صدها و هزاران مرتبه بالاتر از سطح فکر کورش  بیندیشیم  و فقط  دلخوش به وصیت و قانون او در چند هزار سال قبل نباشیم.
چقدر حیف است که ملتی خودش را در گذشته جستجو کند و آرمانهایش را با اسطوره‌سازی پیوند زند. اگر خواهان عزت و سربلندی هستیم، گذشته را طلب نکنیم بلکه به مطالبه حال و آینده بپردازیم.