فقر و نداري ، گاهي جنبه ي فردي دارد و گاهي شكل اجتماعي پيدا _مي كند. اگر در جامعه اي ،تعداد قليلي از افراد ،فقير باشند و اكثريت قريب به اتفاق آن ها ، برخوردار و توانمند ،اين نوع فقر امري عادي تلقي مي شود چرا كه علل فقر گاهي به تنبلي و تن پروري ،بي برنامگي ، بي ميلي به كار و مسائل شخصي بر مي گردد و لذا بايد بين كساني كه اهل كار و تلاشند با افرادي كه از كار فرار مي كنند ، تفاوت قائل شد . اين نوع فقر،حاصل بيعاري افراد است و مورد بحث ما نيست .
اما نوع ديگر فقر وجود دارد كه جنبه ي اجتماعي دارد يعني توده ي زيادي از مردم را ،درگير خود مي كند و بر روي سبك زندگي ، روش زيستن و رفتار اجتماعي آن ها موثر است .
اين نوع فقر است كه در كلام بزرگان دين ما ،باعث زوال دين مردم معرفي شده است ، اعتقادات را تضعيف و اخلاق را تباه مي كند ، عصيان هاي اجتماعي و درگيري و تنش هاي متعدد از آن بيرون مي جهد، عصبانيت و رفتارهاي خشن و نامطلوب همچون سرقت ،قتل ، ضرب و جرح ، كلاهبرداري ، خيانت در امانتو غيره بر جامعه تحميل مي نمايد .
حال هر چه دايره ي اين گونه فقر ، گسترش يابد و افراد بيشتري در خود فرو برد ،جامعه با خطرات مهار نشدني بيشتري ، مواجه خواهد شد .
البته ما نبايد صرفا به خاطر مشكل آفرين شدن اين نوع فقر و دردسرهايي كه براي حكومت ايجاد مي كند آن را بد بدانيم بلكه به علت فشارهايي كه بر مردم وارد مي كند و دين و دنياي آن ها را هدف قرار مي دهد،بايد به فكر حذف آن از زندگي مردم بود .
همان گونه كه اشارت رفت ، فقر في نفسه و به ذات خود ،بد است چه آثار زيان بار اجتماعي و سياسي داشته باشد و چه نداشته باشد . اما آنجا كه پيامبر عاليقدر اسلام (ص) مي فرمايند: الفقر فخري(فقر باعث فخر و مباهات من است ) به هيچ عنوان مجوزي براي فقر اجتماعي نيست چرا كه <فخري=فخر من > با <فخرنا= فخرما> متفاوت است و شان نزول اين كلام هم به ماجراي خاص بر مي گردد و لذا دين اسلام ،هيچ گاه وجود ملتي فقير را از افتخارات خود نمي داند . كاملا مشخص است كه ملت فقير ،هيچ كمكي به ترويج اسلام نمي تواند بكند .
اينكه پيامبر اسلام موفق شد اسلام را گسترش دهد، بخشي از آن متكي به دارايي و اموال حضرت خديجه بود كه سخاوتمندانه در راه ترويج دين خدا خرج مي كرد .
اميد است مسئولان كشور ما ،با توجه به عواقب آشكار و پنهان فقر ، به مبارزه جدي و فوري با گراني و تورم بپردازند . چرا كه اين روزها با افزايش مداوم قيمت اجناس ، طبقه متوسط نيز به زير خط فقر كشيده شده اند .