انسان ، گاهي با خوردن لذت مي برد گاهي با نخوردن، زماني با سخن گفتن لذت مي برد زماني با سكوت،گاهي با مقاومت در برابر چيزي لذت مي برد گاهي با تسليم شدن ،زماني با گرفتن حق خود لذت _ مي برد و زماني با عفو و بخشش ، گاهي با خواب لذت مي برد گاهي با بيدار ماندن ، زماني با جمع لذت مي برد زماني با تنهايي و ... با نگاهي به اين حالا‌ت متضاد، در مي يابيم كه انسان موجود پيچيده اي است و حالا‌ت روحي و عطش دروني او ، بين بي نهايت منفي تا بي نهايت مثبت در نوسان و رفت و برگشت است .
اينكه چرا انسان در دو سر بُردار لذت هاي مثبت و منفي مثل خوردن و نخوردن ،گفتن و نگفتن،مقاومت و تسليم شدن ، خواب و بيداري، جمع و تنهايي و مانند اين ها مي تواند از همه ي اين شرايط و زمينه هاي متضاد به نوعي لذت برسد به يك نكته مربوط مي شود و آن اين كه انسان اراده كند كه هدف و مقصدش را با كدام يك تنظيم كند. به عبارت ديگر اين كه انسان بتواند از يك چيزي كه در حالت معمولي، اصلا لذتي ندارد، بيشترين لذت را كسب كند به اين بستگي دارد كه چگونه به آن نگاه كند، چقدر مطلوبش باشد ،چه مقدار به آن علا‌قه مند باشد و در فضاي ذهني اش دنبال چه چيزي بگردد. لذا با اين پس زمينه ي ذهني مي تواند هر چيز لذيذي را بي لذت و هر چيز بي لذتي را براي خود لذيذ كند .
مثلا روزه داري در تمام اديان الهي به صورت هاي مختلف آمده است و اكثريت مردم روي كره ي زمين نيز به يكي از اديان معتقدند و هر كدام به نوعي ، كم يا زياد، روزه داري را تجربه كرده اند، اينكه در موقع روزه داري ،انسان با نخوردن و مقاومت در برابر خواهش هاي نفساني ،چقدر لذت مي برد به نوع بينش و برداشت او از اصل روزه داري ارتباط پيدا مي كند. شايد بعضي ها از اين نخوردن به جز فشار و سختي ، چيزي متوجه نشوند ولي برخي ديگر كه فضاي روحي و ذهني متفاوتي دارند ، در ساعات روزه داري و خصوصا هنگام افطار، لذتي ببرند كه با لذت هاي ديگر قابل مقايسه نباشد .
گاهي انسان با خواب شبانه لذت مي برد و زماني با شب زنده داري و مناجات سحري لذت بيشتري احساس مي كند . در هر صورت خداوند انسان را آزاد و مخير بين دو بي نهايت منفي و مثبت قرار داده است تا دست به انتخاب بزند،هيچ كس نيست كه از كار بد و خوب خود ، احساس لذت و شادماني نكند . شايد يك دزد هم در مرحله اي از كار خود لذت ببرد،يك شكنجه گر نيز با شكنجه كردن افراد به نوعي لذت برسد و در نقطه ي مقابل آن يك نجات غريق نيز كه خود را به خطر مي اندازد و فردي را از غرق شدن و مرگ حتمي نجات مي دهد ، او هم لذت مي برد .
فردي با خوردن يك لقمه چرب و شيرين لذت مي برد و فرد ديگري با دادن همان لقمه به يك نيازمند ، بيشتر از او لذت مي برد .
اينكه انسان چه نوع لذتي را انتخاب كند به خودش بستگي دارد ولي لذت پايدار و اصيل و واقعي ، لذتي است كه مورد تاييد انسان هاي سالم و پاك و وجدان هاي بيدار است و براي جامعه آثار مثبت و مفيدي به همراه دارد .
بر اين اساس لذت هاي بي همتاي روزه داري و شب زنده داري در ماه رمضان را از دست ندهيم كه اين فرصت ها ، هميشه فراهم نيست .
تقبل الله اعمالكم