ناهيد شمس ، مدير كل امور بانوان استانداري فارس و مشاور استاندار است و بيشتر فعاليت هاي مربوط به زنان زير نظر او انجام مي گيرد . به همين علت با وي براي بررسي وضعيت زنان در جامعه امروز به گفتگو نشستيم.
- به نظر شما زنان در خانواده و جامعه چه جايگاهي دارند؟
زنان به عنوان يك محور در خانواده و جامعه شناخته مي شوند و ويژگي هاي روحي و جسمي خاصي دارند كه مهمترين آن سعه صدر و محبتي است كه در وجود هر زني ديده مي شود. آنها با همين ويژگي ها در جامعه و مسائل اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي وارد مي شوند و در تمام امور دقت نظر خاصي دارند . حتي در پست هاي مديريتي نيز بسيار موفق هستند. لذا تمامي جوامع به علت همين وجدان كاري و توجه به مسائل مختلف عاطفي انسانها خواهان حضور بيشتر زنان در جامعه هستند.
- چرا در گذشته شاهد حضور فعال زنان در اجتماع نبوديم و به آنها مسئوليت هاي مهمي داده نمي شد؟
- در گذشته يك سري شرايط اجتماعي و فرهنگي ايجاد شده بود كه محدوديت هايي براي حضور خانم ها در جامعه ايجاد ميكرد و به همان نسبت مسئوليت هايي كه آنها قبول مي كردند كم بود، اما اين طور نيز نبود كه هيچ زني فعاليت اجتماعي مهمي نداشته باشد . ما بانوان تحصيل كرده و موفقي در اقتصاد، فرهنگ و اجتماع نيز داشتيم و حتي در حوزه فقه ، كه ايشان تا مرحله اجتهاد نيز رسيدند . اسلام با حضور زنان در عرصه هاي مختلف اجتماعي و حتي سياسي با حفظ احكام الهي نه تنها مخالف نيست بلكه مشوق نيز است ، كه بهترين نمونه آن حضرت فاطمه (س) است.
- تصوير امروز زنان در جامعه چگونه است؟
- تصويري كه از زن ارايه شود به نسبت فرهنگ آن جامعه بستگي دارد و گاهي اوقات در بعضي از بخش ها پذيراي رياست زن بر مرد نيست، اما زماني كه جايگاه قانوني و توانمندي زن مشخص كرد كه مي تواند اين مسئوليت را بپذيرد رفته رفته جايگاه زن در فرهنگ جامعه بالاتر مي رود. اما بعضي از تصورات غلطي كه درباره ي مسئوليت پذيري و توانمندي زن مطرح مي شود به علت همين ضعف فرهنگي در جامعه است كه تقريبا در ايران حل شده است.
- خواسته و نياز آنها چيست؟
وقتي زني خواسته و نيازي دارد ، آن خواسته تنها براي خودش نيست. بلكه براي آرامش خانواده و جامعه نيز هست كه اين امر نشان از خصلتهاي زنانه دارد. يكي از مهمترين اين خصلت ها ايثار است كه در وجود هر زني به شدت بالا است و براي خانواده خود از خويش نيز مي گذرد ، اما در اين بين انتظار دارد در حفظ خانواده پدر و فرزندان هم نقش پر رنگي داشته باشد.
زنان انتظار دارند جامعه به آنها فرصت دهد تا استعداد و توانمندي هاي خويش را بروز دهد و در اين كار با آنها همكاري و همراهي داشته باشد.
حقوق زنان در اسلام و ايران مشخص است اما در بعضي موارد ابهاماتي وجود دارد كه نيازمند بررسي است.
- زنان جامعه ما براي پذيرش نقش هايشان در جامعه آماده هستند يا نيازمند آموزش مي باشند؟
كاملا آماده هستند و به اعتقاد من توانمندي آنها بسيار بالاست و آنها روز به روز در حال پيشرفت هستند و حتي مي توانند به خوبي از عهده مسئوليت حساس اجتماعي برآيند. آموزش بيشتر مربوط به تخصص فرد در رشته تحصيلي خود اوست و فقط مخصوص بانوان نيست .آقايان هم نيازمند آموزش هستند در حال حاضر خانم هاي خانه دار به خاطر پيشرفت سريع تكنولوژي و مسايل جديد كه در جامعه اتفاق مي افتد در تربيت فرزندانشان با مشكل روبرو هستند و فاصله اي بين خود و نسل جديد مي بينند كه البته اين فاصله در حال كم شدن است . به نظر من آنچه در روابط مادران و فرزندانشان مهم مي باشد محبت و ارتباط صحيح است كه بچه ها را از آسيب دور مي كند و ما سعي داريم ديدگاه مادران را نسبت به مسائل روز روشن تر و از لحاظ فرهنگي آنها را به نوعي به فرزندانشان نزديك كنيم.
اجراي دو طرح دختران روستا و آموزش زنان خانه دار در قالب طرح رحمت در سطح استان تلاش در همين راستا است.
- در اين ميان چه كساني موفق تر هستند
زناني كه اعتماد به نفس دارند و با تلاش و پشتكار بتوانند از ظرفيت هاي وجودي خود استفاده كنند و به موفقيت برسند و در حال حاضر درجامعه زنان تحصيل كرده و موفقي در اقتصاد ، فرهنگ و سياست داريم.
- يكي از مسايلي كه در چند سال اخير خيلي مطرح مي شود بحث آزادي است شما آزادي يك زن را در چه چيزي مي دانيد؟
كلمه آزادي اگر در مقابل بندگي قرار بگيرد آزادي نيست. آزادي عين بندگي خداوند است يعني از ظرفيت هايي كه خداوند در وجود ما قرار داده استفاده كنيم و شاكر درگاهش باشيم. اما گاهي اوقات آزادي به معناي مادي و شايد بعضي از قيد و بندهايي كه براي خودمان ايجاد ميكنيم باشد ، كه اين آزادي نيست بلكه اسارت است . اگر آزادي را در پوشش ببينند بايد اين پوشش به گونه اي باشد كه به راحتي بتوان در جامعه حضور پيدا كرد و از زن استفاده جنسيتي نشود و زن به عنوان يك انسان و ارزش انساني شناخته شود.
اگر به زنان موفق نگاه كنيم ، زناني كه به واسطه توانمندي شان خود را مطرح كرده اند مي بينيم كه پوشش مناسبي دارند بايد توجه داشته باشيم كه زيبايي با پوشش نامناسب فرق دارد.
- در اين رابطه بيشترين آسيب مربوط به چه كساني است ؟
بيشترين آسيب متوجه كساني است كه واقعيت ها و ظرفيتهاي وجودي خويش را نشناخته اند و براي رسيدن به خواسته هايشان مسير اشتباه را انتخاب كرده اند.
- امروزه خانم هايي هستند در خانه ماندن را دليل از بين رفتن آزادي و توانمندي خود مي دانند نظر شما چيست؟
به نظر من همه بايد از توانايي ها و استعدادهايشان استفاده كنند و ضرورتي ندارد كه حتما زن در خانه بماند اما گاهي اوقات فرد خودش به اين امر رضايت دارد. اگر خانمي استعدادي داشته باشد و از آن استفاده نكند هم به خود و هم به جامعه ظلم كرده است چون مي توانست كار مثبتي انجام دهد ولي نداده است . كار كردن زن بايد با رعايت كردن مسائل شرعي و قانوني و اولويت بندي شده باشد. مسئله شرعي آن رضايت و همراهي همسرش است ، در بعضي موارد احساس مي شود كه با حضور زن آسيب هايي به خانواده وارد مي شود و در آن صورت مرد مي تواند اجازه كار كردن ندهد. اما اين مسئله بيشتر مربوط به توافق زن و شوهر و مسائل فرهنگي است.
- نظر شما در مورد اجراي طرح عفاف و حجاب چيست؟
مابايد روش فرهنگ سازي را در پيش بگيريم، اما نمي توانيم اين طرح را هم اجرا نكنيم. ببينيد اگر فردي به ارزش وجودي خودش پي ببرد به راحتي آن را ارايه نمي دهد مثلا ما چيز باارزشي داشته باشيم در مقابل هر فردي كه چشم داشتي به آن دارد و يا هر خطر احتمالي كه آن را تهديد مي كند از آن محافظت مي كنيم. متاسفانه يكي از روش هاي حمله دشمن به كشور از همين شيوه است
براي روشن تر شدن موضوع فرض كنيد كه يك بيماري تنفسي در جامعه شيوع پيدا كند ممكن است به خيلي ها سرايت كند و بيماري از ما براي در امان ماندن ماسك مي زنيم. اين مسئله هم دقيقا مانند اين بيماري تنفسي است ما بايد سطح آگاهي مردم را بالا ببريم تا نسبت به اينگونه بيماري ها كه وارد جامعه مي شوند ويك مصونيت براي خود ايجاد كند . نيروي انتظامي هم بايد با آنهايي كه عناد دارند و مي خواهند جامعه را بيمار كنند برخورد جدي كند
- حرف آخر ؟
از اهداف امور بانوان حمايت همه جانبه از زنان براي رشد معنوي ، علمي ، فرهنگي و حمايت از بانواني است كه در مسئوليت هاي اجتماعي قرار دارند. از كساني كه در اين راه مي توانند ما را ياري كنند صميمانه خواهان ياري هستيم.