حتما شنیده اید یا خوانده اید که در کشورهای غربی، نظام مالیاتی نقش بسیار پررنگ و دامنه داری در اقتصادشان دارد و اشخاص حقیقی و حقوقی از پرداخت مالیات استقبال میکنند. شاید برای مردم ما، که عموماً علاقمند به پرداخت مالیات نیستند، جای تعجب دارد که چگونه مردم غرب تمایل به پرداخت مالیات دارند؟!
با تحقیق و کنکاش در نظام مالیاتی غرب، رمز این استقبال را میتوان در کل نظام اقتصادی آنها یافت. نظام مالیاتی در غرب، »از درون توسعه ی اقتصادی «آنها رشد و پرورش یافته است و لذا نظام مالیاتی در آنجا از نتایج و آثار توسعه است، گرچه در مراحل بعدی میتواند در بالندگی توسعه نقش مهم ایفا کند.
آنجا که اقتصاد در مسیر توسعه و رونق و پیشرفت روزافزون است و مردم در مشاغل مختلف از رفاه و امکانات لازم برخوردارند و جایگاه اقتصادی همه ی اشخاص حقیقی و حقوقی تثبیت شده است، مردم با خیال راحت کار میکنند و درآمد ماهیانه آنها به اندازه کافی بوده و بدون درگیر بودن با افزایش قیمتها و نوسان اقتصادی و بدون دغدغه خاطر میتوانند برای آیندهی خود برنامه ریزی کنند و با پرداخت مالیات از رفاه، امکانات و شرایط بهتری در زندگی بهره مند باشند. لذا پرداخت مالیات را موجب پیشرفت خود و جامعه میدانند.
اما در کشور ما که درآمدهای ماهیانه 100 هزار تومانی تا چند میلیارد تومانی وجود دارد و فقیر و ثروتمند، هیچ کدام اعتماد به آینده ندارند و هیچکس نمیتواند برای حتی شش ماه آتی برنامه ریزی کند، از طرف دیگر افزایش قیمتها، همه را در حالت ناامنی هزینه و درآمد قرار داده و پرداخت مالیات نیز تأثیر مستقیم و قابل مشاهده در رفاه و امکانات آنها نمیگذارد، چگونه میتوان مردم را تشویق به استقبال نسبت به پرداخت مالیات کرد؟
پرداخت مالیات الزاما به پیش شرطها و زمینه های زیر نیازمند است:
الف) افزایش کمی و کیفی تولید کالا و خدمات
ب) ثبات قیمتها حداقل برای یک دوره ی 10 ساله
ج) توازن بخشیدن به درآمدهای مردم و کم کردن فاصله طبقاتی اقتصادی
د) هزینه کردن درآمدهای حاصل از مالیات در هر محله، شهر و استان جهت ایجاد امکانات و رفاه مردم و نشان دادن آنها به مردم
ه) ...
اگر حداقل این چهار زمینه و پیش شرط برای دراز مدت فراهم شود، یقینا مردم داوطلبانه و با رضایت خاطر مالیات خود را خواهند پرداخت.
اما در شرایط فعلی علی رغم زحمات کارکنان و مدیران محترم امور مالیاتی، هیچ رغبتی در مردم برای پرداخت داوطلبانه مالیات مشاهده نمیشود بلکه همیشه اعصاب کارکنان و مدیران ادارات امور مالیاتی زیر ضربات اعتراضها و نارضایتی مردم، صدمات و لطمات فراوان میبیند.
امید است نظام مالیاتی در پرتو زایندگی اقتصادی و توسعه ی همه جانبه به شرایط مطلوب دست یازد.