دعوت از استاد برای تدریس در آمریکا
پس از اینکه صاحب منصبان دانشگاهی آمریکا از شخصیت علمی و مقام فلسفی استاد علامه طباطبایی آگاهی می یابند از طریق شاه مخلوع و او به وسیله آیت الله العظمی بروجردی (اعلی الله مقامه الشریف) از علامه طباطبایی برای تدریس فلسفه به خصوص فلسفه شرق در دانشگاه آمریکا دعوت به عمل می آید ولی مرحوم علامه از پذیرفتن دعوت امتناع می ورزد.
اینجاست که انسان به یاد سخنان استاد شهید مطهری می افتد که می فرماید: « نه تنها در دنیای اسلام بلکه در دنیای غیر اسلام مستشرقینی که با معارف اسلام آشنا هستند در اروپا و آمریکا او را (علامه طباطبایی) به عنوان یک متفکر بزرگ می شناسند و به سراغش می آیند.»
مهمترین اساتید علامه طباطبایی
- آیت الله سید علی آقا قاضی طباطبایی- در اخلاق عرفان و سیر سلوک
- آیت الله شیخ محمد حسین نائینی- در فقه و اصول
- آیت الله شیخ محمد حسن اصفهانی- در فقه و اصول
- آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی - در فقه
- آیت الله سید محمد حجت- در اصول کلی رجال
- آقای سید حسین بادکوبه ای- در فلسفه
- آقای سید ابوالقاسم خوانساری- در ریاضیات
اجازه های اجتهاد و روایت
استاد علامه طباطبایی اجازه اجتهاد از استادش آیت الله شیخ محمد حسین نائینی و نیز از آیت الله شیخ علی قمی دریافت کرده و از شیخ عباس قمی و از آیت الله بروجردی و از آیت الله سید محمد حجت و آیت الله میرزا علی اصغر ملکی و آیت الله سید حسن صدر و بزرگان دیگر اجازه روایت داشته است.
آثار و تالیفات
از استاد علامه طباطبایی بیش از 40 تالیف و نوشته باقی مانده که نام برخی از مهمترین آنها که پس از اقامت در سرزمین قم به رشته تحریر در آورده‌اند ذکر می شود:
1. المیزان فی تفسیر القرآن 20 جلد عربی
2. اصول فلسفه و روش رئالیسم که با پاورقی محققانه استاد شهید مطهری در پنج جلد به چاپ رسیده است
3. شیعه در اسلام
4. قرآن در اسلام
5. بدایه الحکمه
6. نهایه الحکمه
7. حاشیه بر کتاب اسفار ملاصدرا که در 9 جلد منتشر شده است
8. سنن النبی
9. بررسی های اسلامی (مجموعه مقالات به کوشش سید هادی خسرو شاهی)
10. اسلام و انسان معاصر( مجموعه مقالات به کوشش سید هادی خسروشاهی )
11. معنویت تشیع مجموعه مقالات از انتشار تشیع به سال 1354
12. علی و فلسفه الهی
13. شیعه - مصاحبه های سال 1338 استاد علّامه با پروفسور کربن که در نشریه سالانه مکتب تشیع سال دوم انتشار یافته و مجدداً تحت عنوان ظهور شیعه در سال 1360 به وسیله انتشارات فقیه و کانون خدمات فرهنگی الست با اجازه کتبی خود مرحوم علامه به چاپ رسیده است
14. رسالت تشیع در دنیای امروز مصاحبه های سال 1340 علامه با پرفسور کرین
15. دو رساله در ولایت و حکومت- فارسی و عربی و ...
برخی از نوشته های علامه به وسیله صدیق مکرم و همشهری عزیزم نویسنده توانا حضرت حجت الاسلام و المسلمین آقای سید مهدی آیت اللهی جهرمی (دادور) در کتابی تحت عنوان (فرازهایی از اسلام) گردآوری و به چاپ رسانیده است. و مجموعه های دیگری هم از مرحوم علامه آماده به چاپ دارد.
شاگردان برجسته استاد علامه طباطبایی به ترتیب حروف الفبا؛ آیات و حجه اسلام‌ها:
1. سید جلال الدین آشتیانی
2. سید محمد باقر ابطحی
3. سید محمد علی ابطحی
4. سید عبدالکریم اردبیلی
5. ابراهیم امینی
6. یحیی انصاری
7. عباس ایزدی
8. دکتر سید محمد بهشتی- شهید مظلوم
9. ابوطالب تجلیل
10. عبدالله جوادی آملی
11. حسن حسن زاده
12. سید محمدحسین حسینی تهرانی
13. سیدعلی خامنه ای- مقام معظم رهبری
14. سید مهدی روحانی
15. عزالدین زنجانی
16. حسین شب زنده دار جهرمی
17. جعفر سبحانی
18. عبدالحمید شربیانی
19. سید مهدی صدر
20. محمد تقی مصباح
21. مرتضی مطهری- استاد شهید
22. دکتر محمد مفتح- شهید مفتح
23. ناصر مکارم
24. علی میانجی
25. حسین نوری همدانی
شعری از علامه
مهر خوبان دل و دین از همه بی پـروا بُـرد
رخ شطـرنج نـبرد آنـچه رخ زیـبا بـرد
تو مپندار که مجنون سر خود مجنون گشت
از سمک تا به سهایش کشش لیلی برد
من به سرچشمه خورشید نه به خود بردم راه
ذره ای بـودم و مـهر تـو مـرا بـالا بـرد
من خس و بی سرو پایم که به سیل افتادم
او کـه می رفت مرا هم به دل دریـا بـرد
خم ابـروی تو بود و کـف مینـوی تو بـود
که به یک جلوه ز من نام و نشان یکجا برد
خودت آموختیم مهر و خودت سوختیم
با بـرافروخـته رویی کـه قـرار از مـا برد
همـه یـاران به سر راه تـو بـودیم ولـی
خم ابـروی تو مرا دیـد و ز من یغـما بـرد
همه دلباخته بودیم و هراسان که غمت
همه را پشت سر انداخت، مرا تنها برد
روزهای واپسین حیات و ارتباط با عالم ملکوت
یکی از شاگردان استاد می گوید: در روزهای واپسین حیات استاد روزی به عیادت رفتم در حالی که حالشان سنگین بود، دیدم تمام چراغ های اطاق را روشن کرده، لباس خود را بر تن کرده با عمّامه و عبا و با حالت ابتهاج و سروری زائد الوصف در اتاق گردش می کند و گویا انتظار آمدن کسی را داشتند.
آیت الله امینی می نویسد: در آخرین شبی که روز بعد استاد را از منزل به بیمارستان بردند در محضرش بودیم در حالت بیهوشی و اغما بود بعد از ساعتی به هوش آمد و در حدود سه ربع ساعت در بستر نشست با همان وضع سابق به گوشه اتاق نگاه می کرد و بعد از آن خوابید ما بیرون رفتیم و یکی از دوستان که بعد از ما چند ساعت دیگر در حضور استاد باقی مانده بود می گفت: استاد ساعتی بعد به هوش آمد و از جا حرکت کرد به طوری که گویا می خواهد به پاخیزد عرض کردم میل دارید برخیزید؟
فرمود : آن دو نفر که در انتظارشان بودم آمدند و به گوشه اتاق خیره خیره نگاه می کرد. بعد از چند دقیقه خوابید و بیهوش شد و روز بعد به بیمارستان منتقل شد.