رئیس پژوهشکده خانواده در افتتاحیه نهمین کنگره ملی آسیب‌شناسی خانواده و پنجمین جشنواره ملی خانواده پژوهی گفت: نرخ طلاق در حال افزایش است و این نرخ در دوره شیوع ویروس کرونا با افزایش چهار درصدی همراه بوده است؛ این یک هشدار جدی برای دوران پساکروناست.
به گزارش ایسنا، آیین افتتاح «نهمین کنگره ملی آسیب‌شناسی خانواده و پنجمین جشنواره ملی خانواده پژوهی» با حضور دکتر نصیری قیداری، رئیس دانشگاه شهید بهشتی؛ به‌صورت مجازی برگزار شد.
دکتر محمد روشن، رئیس پژوهشکده خانواده در سخنانی با اشاره به سابقه برگزاری کنگره خانواده گفت: نخستین کنگره ملی آسیب‌شناسی خانواده در سال ۸۱ برگزار شد و برای ارتباط سازنده با جامعه علمی کشور این کنگره به صورت دوسالانه پیگیری شد؛ کنگره خانواده، رویدادی بین‌رشته‌ای است.
دکتر روشن، با آسیب‌شناسی وضعیت خانواده تصریح کرد: پژوهشکده خانواده به عنوان اولین موسسه آکادمیک کشور، دستاوردهای مهمی در حوزه خانواده به عنوان اولین و مهم‌ترین نهاد اجتماعی داشته؛ اما این دستاوردها با نیاز خانواده هماهنگ نیست. حال خانواده در جهان مناسب نیست؛ اگرچه خانواده ایرانی به دلیل ریشه‌های فرهنگی و اجتماعی و داشتن بنیان‌های قوی در مقایسه، دچار برخی بحران‌ها نیست اما با خانواده مطلوب فاصله دارد.
وی افزود: نرخ طلاق در حال افزایش است و این نرخ در دوره شیوع ویروس کرونا با افزایش چهار درصدی همراه بوده است؛ این یک هشدار جدی برای دوران پساکروناست. نرخ ازدواج تنزل یافته است و ازدواج‌های صورت گرفته نیز در پنج سال اول تشکیل خانواده با بحران مواجه هستند و بیشترین نرخ طلاق مربوط به همین زمان است. برخی خانواده‌ها اگرچه به‌ظاهر با مشکل طلاق مواجه نیستند اما به تعبیری عواطف زوجیتی و انسانی در آنها برقرار نیست و تنها سکونتگاه مشترک دارند. تأمین نیازهای معیشتی و چند شغله شدن مردان منجر به غفلت آنها از زن و فرزندانشان شده است.
روشن در پایان تأکید کرد: این کنگره تلاش دارد با حضور متخصصان و اندیشمندان، راهکارهای عملیاتی برای شناسایی آسیب‌ها ارائه نماید. امید است با اتحاد نظرات قوای مقننه، مجریه و قضاییه و هم‌افزایی آنان، در ایران شاهد خانواده متعالی که شایسته این سرزمین است باشیم.
در انتهای برنامه افتتاحیه، با حضور دکتر نصیری قیداری، رئیس دانشگاه؛ دکتر مظاهری، رئیس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی و دکتر روشن رئیس پژوهشکده خانواده از برگزیدگان پنجمین جشنواره ملی خانواده‌پژوهی تقدیر شد.
بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه شهید بهشتی؛ روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، ۲۸ و ۲۹ مهر ۱۴۰۰، پنل‌های تخصصی «نهمین کنگره ملی آسیب‌شناسی خانواده» برگزار و مقالات شفاهی این کنگره ارائه شد. پنل‌ها و مقالات در موضوعاتی نظیر خانواده و فضای مجازی، پدیدارشناسی خیانت در روابط همسران خانواده و پیشگیری از اعتیاد، آسیب‌پذیری زیستی بسیار بالای دختران نوجوان در مصرف مواد و خانواده و پاندمی کووید ۱۹: آسیب‌ها و مداخلات ارائه شد.
تحلیل خبر
در جامعه شناسی، یکی از مباحث مهم، مبحث «نهادهای اجتماعی» است. جامعه شناسان نهادهای اجتماعی را براساس نیازهای اصلی و فرعی جامعه به دو بخش تقسیم می‌کنند: نهادهای اجتماعی اصلی یا نخستین و نهادهای دومین یا ثانوی.
نهادهای نخستین که بر رفع نیازهای حیاتی و اساسی مردم و استمرار و بقای جامعه بوجود آمده، مانند نهاد خانواده، نهاد آموزش و پرورش و نهاد دولت، در تمام جوامع نقش بنیادین و اصلی دارند.
نهادهای ثانوی برای رفع نیازهای ثانویه و فرعی جامعه براساس توافق اجتماعی شکل گرفته‌اند همانند نهادهای تجاری، ورزشی، تفریحی و غیره.
پس از این تعاریف و معرفی کوتاه، حال ببینیم کدامیک از نهادها، سرآمد است به طوری که باید همه نهادهای دیگر در خدمت آن درآیند و با حداکثر ظرفیت از آن حمایت، صیانت و حفاظت کنند تا آسیب نبیند. بدون شک همه می‌گوییم «نهاد خانواده» است که این جایگاه بی‌همتا و متمایز از بقیه نهادها دارد.
اگر نهادهایی همانند آموزش و پرورش، دولت و همچنین نهادهای تجاری، ورزشی، تفریحی و غیره خوب به وظایف خود عمل نکنند، نتیجه آن بر تزلزل «نهاد خانواده» اثر گسترده و عمیق دارد.
آسیب‌شناسی نهاد خانواده به ما می‌گوید اگر دولت نتواند اقتصادی پویا و توسعه یافته را در کشور محقق سازد و معیشت، رفاه و اشتغال خانواده‌ها به خطر بیفتد به دنبال آن فقر، اعتیاد، سرقت و سایر بزهکاری‌های اجتماعی، پایه‌های خانواده‌ها را سست کرده و نزاع و درگیری بین زوجین جوان، زندگی مشترک آنها را در معرض خطر قرار خواهد داد. دو سه شغله شدن مرد یا زن برای تأمین مالی خانواده، باعث می‌شود که تعاملات و تبادلات عاطفی بین اعضای خانواده به حداقل برسد و زوجین جهت تعمیق روابط خویش، وقت کافی را صرف نکنند و با دو شیفت کار کردن و خستگی حاصل از آن، به آرامی سردی روابط عاطفی بر آنها حاکم شده و زمینه را برای طلاق عاطفی یا فیزیکی فراهم می‌آورد.
البته نقش سایر نهادها نیز در استحکام یا تزلزل خانواده‌ها، بسیار مهم است. اما مدیریت همه این نهادهای اجتماعی اعم از آموزش و پرورش، ورزش، تجارت، تفریح و ... با نهاد دولت است و اگر دولت‌ها می‌توانستند در مسیری صحیح آنها را حمایت، هدایت و نظارت کنند، بسیاری از طلاق‌هایی که رخ داده، به وقوع نمی‌پیوست.