یک مقام ریاست جمهوری فرانسه به خبرنگاران گفته کاری که در این مرحله روسیه تحت عنوان ضمانتنامه کتبی از آمریکا مطرح کرده، دیپلماسی نیست بلکه یک باجخواهی از مذاکرات هستهای ایران است.
فرانسه به روسیه بابت آنچه که تلاش برای باجخواهی از مذاکرات هستهای با ایران خوانده، هشدار داد.
به گزارش عصرایران به نقل از رویترز، پس از آنکه مسکو خواستار تضمین آمریکا بابت رابطهاش با ایران پس از احیای برجام شد، فرانسه به روسیه هشدار داد که در روند احیای توافق هستهای بین ایران و قدرتهای جهانی به «باجگیری» متوسل نشود.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز شنبه گفت که روسیه خواهان ضمانتنامه کتبی آمریکا است مبنی بر اینکه در صورت احیای برجام، تجارت، سرمایهگذاری و همکاری نظامی- فنی مسکو با ایران با تحریمهای اعمال شده غرب علیه روسیه از زمان حمله به اوکراین، با مانعی مواجه نشود.
یک مقام (دفتر) ریاست جمهوری فرانسه اواخر روز یکشنبه به خبرنگاران گفت که دیپلماتها هر موضوع را بر اساس شایستگیهای آن بررسی میکنند و آنها را با هم مخلوط نمیکنند.
او به خبرنگاران گفت: زیرا در غیر این صورت، در واقعیت، فقط باج گیری است و دیپلماسی نیست.
طی روزهای گذشته همه طرفهای درگیر در مذاکرات میگویند که پیشرفتهایی جدی در جهت احیای توافق برای محدود کردن برنامه هستهای تهران در ازای لغو تحریمها حاصل شده است.
مقامات غربی میگویند منافع مشترکی بین روسیه و غرب در اجتناب از بحران عدم اشاعه هستهای وجود دارد و آنها در تلاشند تا مشخص کنند که آیا آنچه اخیراً روسیه روی میز مذاکرات وین تحت عنوان ضمانتنامه کتبی آمریکا گذاشته تنها به تعهداتش در قبال برجام مربوط میشود یا خیر. آنها میگویند که اگر چنین باشد این امر قابل مدیریت خواهد بود، اما هر چیزی فراتر از آن، مشکلساز خواهد بود.
با این حال، دیپلماتها به رویترز گفتند که حداقل دو موضوع کلیدی بین تهران و واشنگتن حل نشده باقی مانده است، از جمله دایره تحریمهایی که با احیا برجام برچیده میشوند.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران روز دوشنبه از واشنگتن خواست تا تصمیمات سیاسی لازم را اتخاذ کند.
او در توییتی نوشت: دستیابی سریع به یک توافق قوی مستلزم ابتکارات جدید همه طرفها است.
مقام ریاست جمهوری فرانسه که به روسیه هشدار داده، از مسکو خواست تا به دستور کار اصلی مذاکرات وین که همانا « بازگشت ایران به تعهداتش ذیل برجام» بوده، توجه داشته باشد.
یک دیپلمات اروپایی افزود: ایرانیها از مطرح کردن درخواست جدید روسها راضی نیستند، هرچند که البته خیلی علنی ابراز نمیکنند. ما تلاش میکنیم راهی پیدا کنیم.
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا، روز یکشنبه به روسیه هشدار داد که تحریمهای اعمال شده غرب علیه این کشور بر سر جنگ اوکراین، هیچ ارتباطی با توافق هستهای ایران ندارد.
حسین امیر عبداللهیان وزیر خارجه ایران نیز روز دوشنبه گفت: تهران اجازه نخواهد داد هیچ عامل خارجی منافع ملی ایران را در مذاکرات وین برای لغو تحریمها، تحت تأثیر قرار دهد.
میخائیل اولیانوف، مذاکرهکننده ارشد روسیه نیز روز دوشنبه در پاسخ به سؤالی درباره شفافسازی موضع مسکو گفت: چیزی برای مطرح کردن با خبرنگاران ندارد.
سه دیپلمات گفتند، مذاکرهکنندگان اروپایی بهطور موقت مذاکرات را ترک کردهاند، زیرا معتقدند تا جایی که میتوانستند پیش رفتهاند و اکنون همه چیز به تصمیمگیریهای آخر و توافق نهایی ایران و آمریکا بستگی دارد.
تحلیل خبر
سخنان سخیف لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در مورد معامله روسیه با آمریکا بر سر سهمیه اقتصادیاش از ایران، برای هیچ فرد و گروهی در ایران پذیرفته نیست. اخیراً وی گفته « ما از همکاران آمریکایی خود ضمانتهای کتبی خواستهایم تا با احیای برجام و رفع تحریمها، حق ما در تجارت کامل و آزادی اقتصادی با ایران محفوظ بماند». متأسفانه ادبیات و لحن وزیر خارجه روسیه به نحوی است که انگار ایران مستعمره اوست و این حق را برای کشور خود قائل است که از منافع اقتصادی و تجاری با ایران بهرهمند باشد.
بالاخره دم خروس از زیر لباس لاوروف بیرون زد و معلوم شد که اگر در ظاهر طرفدار احیای برجام است ولی در باطن و پشت پرده، احیای برجام را به ضرر روسیه میداند و مسئولان روسیه مایل نیستند که سازش و توافق بین ایران و طرفهای غربی حاصل شود چرا که منافع روسیه در اختلافافکنی هر چه بیشتر بین کشورهای اروپایی و آمریکا با ایران است. هرچه ایران از غرب، دورتر شود به همان نسبت به قدرتهای شرقی مثل روسیه و چین نزدیکتر شده و از همه جهات به نفع آنهاست. حال که احتمال این توافق بیشتر شده، روسیه دنبال معامله و گروگان گرفتن رابطه با ایران است. این سخن وزیر خارجه روسیه، نوعی تحقیر ایران است، به نحوی که خیال میکند ایران، خودش صاحب تصمیم نیست بلکه روسیه و آمریکا باید مشخص کنند که ایران با کدام کشور مراودات اقتصادی و تجاری داشته باشد! شاید براساس همین دیدگاه متکبرانه است که پوتین در هنگام مسافرت روسای قوای مقننه و مجریه ایران به آن کشور، خیلی با آنها گرم نمیگیرد و از نگاه بالا به پایین به آنها مینگرد. مسئولان کشور ما نیز در هنگام سفر پوتین به ایران باید همین برخورد را با وی داشته باشند و با اعتراض به سخنان لاوروف، اقتدار و عظمت چندین هزار ساله ایران را به وی گوشزد کنند.
البته فرانسه هم به وی خوب جواب داده و گفته حق باجخواهی از مذاکرات هستهای ایران را ندارد و وزیر خارجه آمریکا هم مخالفت کشورش با درخواست تضمین روسیه در برجام اعلام کرده و گفته این خواسته روسیه بی ربط است. ما نیز با گردن برافراشته باید بگوییم، ایران خودش تصمیم میگیرد که با چه کشورهایی رابطه برقرار کند و دیگران حق تصمیمگیری برای ایران را ندارند.