تصویری با عنوان کارت یارانه نان اخیراً در شبکههای اجتماعی بازنشر شده که تکذیبیه برخی رسانههای نزدیک به دولت را در پی داشته است. با این حال برخی شواهد نشان میدهد کارت نان یکی از گزینههای پیشنهادی دولت برای تخصیص یارانه نان بوده است. جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره جزییات تصمیم جدید دولت با رویداد ۲۴ گفتگو کرده است. او میگوید دولت بدون اینکه مکانیسمی را مشخص کند، یارانه را قطع کرده است.
به گزارش رویداد۲۴ ، حذف یارانه آرد و بالا رفتن قیمت نان گمانهزنیها درباره نحوه تخصیص یارانه به این کالای اساسی را تشدید کرده است. دولت طبق معمول قبل از چاره اندیشیدن اقدام به افزایش قیمت کرده و هنوز تکلیف نحوه پایین نگه داشتن قیمتها مشخص نیست. از روز شنبه عملاً یارانه آرد حذف شده و نانهای فانتزی به چندین برابر قیمت قبل در بازار عرضه شدهاند. در این شرایط گمانهزنیها درباره نحوه ارائه یارانه نان افزایش پیدا کرده است. عدهای از احتمال صدور کارت نان خبر دادهاند؛ خبری که توسط خبرگزاری فارس تکذیب شده است. فارس انتشار تصویر کارت یارانه نان را جعلی و صدور کارت یارانه نان را شایعهپراکنی رسانههای معاند خوانده است.
این تکذیب کردنها و اتصال موضوع به رسانههای معاند در حالی است که ظاهراً مسئله عرضه کارت نان یکی از گزینههای پیشنهادی دولت برای نحوه تخصیص یارانه این کالای ضروری بوده است. جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره مکانیسم تخصیص یارانه آرد به وجود ابهاماتی در این طرح اشاره کرده است. اطلاعاتی که او به رویداد ۲۴ داده نشان میدهد حتی خود مجلس و کمیسیون برنامه و بودجه اطلاعی از تصمیم جدید دولت ندارند و در جای جای این گفتگو اشاره میکند که دولت اطلاعی نداده یا هنوز مکانیسمها مشخص نیست! به این ترتیب این سؤال پیش میآید که وقتی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره یک تصمیم توجیه نشده و خبری از جزییات ماجرا ندارند، چگونه این توقع وجود دارد که مردم عادی توجیه باشند و از تصمیم دولت حمایت کنند؟؟ متن گفتوگوی جعفر قادری با رویداد ۲۴ را در ادامه بخوانید:
قادری میگوید: دولت هنوز مکانیزم را روشن نکرده است ولی استنباط ما در مجلس این است که هر کس میتواند گندم را با قیمت جهانی وارد کند و در داخل کشور به آرد تبدیل کند. نانوا میتواند این آرد را به قیمت آزاد خریداری کند، ولی مصرفکنندگان برای خرید، قیمت قبلی را میپردازند و نانوا بر اساس عملکردش که چه تعداد نان فروخته، مابهالتفاوت را به صورت یارانه از دولت دریافت خواهد کرد و نگرانی از قاچاق آرد از بین میرود و حتی آرد و سایر نهادههای آردی مانند ماکارونی میتوانند صادر شوند.
قادری درباره نحوه تخصیص یارانه نان به افراد گفته هنوز مشخص نیست که خرید نان با کارت عادی بانکی امکانپذیر است یا باید کارت نان بدهند و برای هر خانواده سهمیه مشخص شود.
او در پاسخ به این سؤال که آیا کارت نان قرار است برای همه ایرانیها صادر میشود یا فقط یارانهبگیرها مشمول دریافت آن هستند، گفت: در این طرح همه مشمول یارانه هستند، اما در این مورد هم هنوز مکانیزم مشخص نشده است.این نماینده مجلس به پیشنهادهای موجود در دولت برای اجرای این طرح اشاره کرده و گفته بعضیها میگویند کارت نان داده شود و میزان مصرف روزانه هر فرد مشخص باشد و در محدوده این میزان، نان با قیمت قبلی داده شود و مازاد آن به صورت آزاد خریداری شود. برخی میگویند کارتهای بانکی استفاده میشود و عملاً محدودیتی برای خرید نان خانوارها وجود ندارد و فقط نانوا بر اساس مقدار نانی که فروخته از دولت یارانه میگیرد. البته در این فقره هم جزییات تصمیم دولت هنوز روشن نشده و منتظر اعلام آن از سوی قوه مجریه هستیم.
این نماینده مجلس درباره دلیل عدم شمول نانواییهای صنعتی گفته به نظر مجلس اگر بنا باشد نان مشمول یارانه شود نباید نوع نان تعیین شود. اتفاقاً نانهای صنعتی دور ریزشان کمتر است و کاراتر هستند و با هزینه کمتری نان را تولید میکنند و باید مورد حمایت قرار بگیرند. اینکه چرا دولت به این شکل عمل کرده برای ما هم جای سؤال دارد.
قادری تأکید کرده تمام تلاش باید این باشد که قدرت خرید مردم بالا برود و اینکه مرتب یارانه بدهیم، قابل دفاع نیست. باید موانع تولید را برداریم و از تولید حمایت کنیم. هرچه افراد بیشتری در خانوار شاغل باشند، قدرت خرید خانوارها به قیمت جهانی بالاتر میرود و دلیلی ندارد برای هیچ کالایی اعم از نان یارانه بدهیم. در این شرایط دولت به جای پرداخت یارانه به کالای خاص، از خانوادههای خاصی که میزان دریافتی کمتری دارند حمایت میکند.
تحلیل خبر
بعضی سخنان به محض مطرح شدن، سریعاً ذهن شنونده را با سؤالاتی درگیر میکند. این سخن دکتر قادری نماینده شیراز که گفته «دولت هنوز مکانیسم تخصیص یارانه آرد را مشخص نکرده است» از همان سخنان سؤال برانگیز است.
چرا امروز نمایندگان مجلس باید از تصمیم «حذف ناگهانی یارانه آرد» دولت شوکه شوند و بعضی از آنها به دفاع از مردم و برخی به ناچار به دفاع از دولت، برآیند؟ این تصمیم که یکباره مردم را به واکنش واداشت و التهاب آفرید، نتیجه تصمیم مجلس است که به دولت اجازه داد با حذف ارز 4200 تومانی به اختیار خود، هرگونه که میخواهد اقدام کند. آیا ابتدا مجلس نباید از دولت میخواست که مکانیسم و برنامه خود را در مورد این مهمترین مسئله حیاتی کشور که با آب و نان و دارو و برنج و آرد و ... سایر کالاهای اساسی و مایحتاج اولیه مردم سر و کار دارد، ارائه کند و بعد چنین اختیاری را به آن تفویض میکرد؟
به عبارت دیگر، مجلس با مصوبه اختیار دادن به دولت در مورد نحوه حذف ارز 4200 تومانی، تیر در تاریکی انداخت و نگفت که این تیر به کجا میخورد؟ مجلس باید ابتدا نحوه و مکانیسم حذف ارز 4200 تومانی و زمانبندی آن را از دولت میخواست، سپس آن را کارشناسی و چکشکاری میکرد، آنگاه پس از تصویب، جهت اجرا «با طرح مشخص» به دولت ابلاغ میکرد.
آن نمایندگانی که در این اعتراض کشوری، به حمایت از دولت پرداختند به این دلیل بود که میدانستند این تصمیم ناگهانی دولت، دستپخت خودشان بوده و متوجه شدند که کار از کجا خراب است. اما نمایندگانی که از مردم دفاع کردند کسانی بودند که یا قبلاً مخالف حذف ارز 4200 تومانی بودند و یا دیدند که کار به جایی کشیده شده که حتی «نان خالی» مردم هم در معرض خطر است و احتمال عصیان اجتماعی وجود دارد و در این مصاف نخواستند در مقابل ملت، صف آرایی
کنند.
اینها عاقبتاندیش بوده و هستند و عاقلانه، خود را درگیر با خشم عمومی نکرده و نمیکنند.
پیشنهاد ما این است که هرچه سریعتر مجلس از دولت بخواهد که مکانیسم و برنامه اجرایی خود را در مورد چگونگی حذف ارز 4200 تومانی از کالاهای اساسی، به مجلس ارائه کند و تا زمان تصویب آن، هیچ اقدامی جهت حذف یارانهها از کالاهای اساسی انجام ندهد. همه نمایندگان دیدند که دولت در اولین اقدام حذف یارانهها، چگونه عمل کرد و چه شوکی به جامعه وارد شد، برای جلوگیری از شوکهای بعدی و بحرانهای اجتماعی، بهتر است پیشنهاد فوق را مورد توجه قرار داده و به کنترل تصمیمهای اقتصادی دولت بپردازند.
نان و آرد و ماکارونی و مشتقات آنها، در سفره کسانی است که قدرت خرید برنج و گوشت و غذاهای گران قیمت را ندارند، آنها طبقه ضعیف جامعه هستند که بیش از نیمی از جمعیت کشور را تشکیل میدهند، خدا را خوش نیاید که در لابلای پیچ و دنده اقتصاد کشور له شوند.