طاهره قنبريان :كارشناس مسئول بهداشت روان مركز بهداشت شهيد پيرويان كازرون:موادمخدر جديد نيازي به ذغال و منقل ندارند و دودي ازآنها برنمي‌خيزد بلكه مي‌تواند به شكل يك قرص ، پاستيل و آدامس باشند كه اين روزها رواج زيادي يافته است.
استفاده آسان و بدون نياز به مقدمه چيني، از ويژگي‌هاي اصلي موادمخدر جديد است كه نمونه آن پان پراگ است كه در بسته بندي‌هاي شبيه آدامس، پاستيل و قرص و بيشتر در طعم نعنايي ارايه مي‌شود و به صورت مكيدني يا جويدني مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
قاچاقچيان موادمخدر، پان پراگ را به عنوان يك ماده خوش‌بو كننده دهان معرفي كردند و اين امر موجب استقبال افراد بسياري از آن شده است. مانند ديگر موادمخدر جديد، ناآگاهي يكي از دلايل استفاده از پان پراگ است.
علاوه بر اين، قيمت ناچيزي دارد و هر بسته آدامس مانند آن با قيمتي در حدود 300 تا 500 تومان خريد و فروش مي‌شود.
تهيه پان پراگ دردسر چنداني ندارد و از طريق دستفروش‌ها و دكه‌هاي روزنامه‌فروشي عرضه مي‌شود
پان معمولا در كارگاه هاي كوچك و غيرقانوني به صورت دست ساز و غير بهداشتي تهيه مي شود و در بسته بندي هاي آلومينيومي و كوچك مانند (سماق، نمك هاي رستوراني) يا با عكس هنرپيشه هاي هندي، پاكستاني وارد مي شود.اين ماده كه در واقع تركيبي شبيه همان ماده مخدر معروف به ناس را دارد تا چند سال قبل در بسته هاي پلاستيكي به رنگ سبز تيره (شبيه حنا) وارد ايران مي شد
تركيبات پان‌پراگ چيست؟
پان پراگ از تركيب تنباكو، آهك، خاكستر، ادويه‌هاي معطر، ساخارين و افزودني‌هاي غيرمجاز خوراكي بسيار خطرناك مانند آرسنيك، كربنات منيزيم و سرب تشكيل شده است. ناگفته مشخص است كه مصرف موادي مانند آرسنيك، كربنات منيزيم و سرب تا چه ميزان مي‌تواند مضر باشد و سلامت مصرف كننده آن را تهديد كند.
اسامي رايج پان پراگ.:
نام‌هاي اغواكننده‌‌اي مانند راجا،تايتانيك، ناس، نسوار، دپي كوير، ملوان زبل، پان اسفناج، سيگار چرس سوپاري، پان عربي، چاآيا، گوتكاو ويتامين در قالب‌هاي گوناگوني مانند پودر، پاستيل و آدامس روانه شده است
عوارض جسمي و رواني:
هند داراي بالاترين ميزان سرطان دهان در جهان است. اين امر يك دليل ساده دارد. بسياري از هنديان عادت به جويدن پان پراگ دارند. نيكوتين موجود در پان پراگ باعث زردي رنگ دندان‌ها و آسيب به سلول‌هاي مغزي مي‌شود. مواد موجود در نيكوتين از طريق بزاق و مخاط دهان جذب بدن شده و در اثر ورود به خون، روي سلول‌هاي مغزي اثرمي‌گذارد.
سرطان دهان و حنجره، فساد لثه و ايجاد عارضه در دستگاه تنفسي و قلب و عروق، احساس سبكي، گيجي و سرخوشي، از دست دادن تعامل رفتاري و حركتي، ايجاد حركات غير طبيعي در چشم ها، تغييرات محسوس در فشار خون، افزايش ضربان قلب، دندان قروچه، لرزش، اختلال در خواب، وابستگي روحي و رواني ، ، سرطان روده بزرگ، نارسايي هاي كليوي از ديگر خطرهاي استفاده از پان پراگ است.
استفاده از پان پراگ همچنين سلامت عمومي جامعه را به خطر مي‌اندازد.
چون مصرف پان پراگ سبب افزايش توليد بزاق دهان مي‌شود. خروج آب دهان مصرف‌كنندگان پان پراگ موجب گسترش بيماري‌هاي عفوني، سل و هپاتيت مي‌شود.
از دست دادن تعادل رفتاري و حركتي، و شادي كاذب و نشنگي، از ديگر خطرهاي مصرف پان‌پراگ است.
اما خطري بزرگ‌تر در كمين مصرف كنندگان پان پراگ است و آن زمينه‌سازي براي اعتياد به مواد ديگر است. با توجه به اينكه پان‌پراگ در بسته‌بندي‌هاي جذاب و به شكل آدامس ارايه مي‌شود در نتيجه كودكان را به شدت تهديد مي‌كند.
پس مواظب كودكان خود باشيد و در صورتي كه مشاهده كرديد مغازه يا كيوسكي پان پراگ مي‌فروشد، به نيروي انتظامي گزارش دهيد.