دبیر ستاد ملی جمعیت با اشاره به آمار پیمایش ملی «تمایلات ایرانیان به فرزندآوری» گفت: ۷۷ درصد زوجین تمایلی به فرزندآوری ندارند.
به گزارش خبرگزاری مهر، مرضیه وحید دستجردی دبیر ستاد ملی جمعیت در همایش روز ملی جمعیت در دانشگاه علوم پزشکی تهران، اظهار کرد: جمعیت دو سوم کشورهای جهان به کمتر از سطح جایگزینی رسیده است و درگیر مسئله جمعیت هستند.
وی با بیان اینکه سطح جایگزینی به این معناست که باید ۲.۱ فرزند به‌ازای هر زن در سن باروری وجود داشته باشد، افزود: در ۳۰ سال آینده، ۱۳۰ کشور از سطح جایگزینی پایین‌تر می‌آیند و رشد جمعیت آنها منفی می‌شود و تعداد مرگ‌ومیر در این کشورها بیشتر از تعداد موالید خواهد بود.
دستجردی یادآور شد: رهبر معظم انقلاب اسلامی سال ۱۳۹۳ زنگ خطر کاهش و اضمحلال جمعیت را به صدا درآوردند که باید از ایشان تشکر کرد.دبیر ستاد ملی جمعیت با بیان اینکه جمعیت در هفت قرن اخیر ۲۰ برابر شده، اما در قرن گذشته فقط ۴ برابر شده است، اظهار کرد: اکنون یک هفتم جمعیت دنیا را آفریقا تشکیل می‌دهد که در سال‌های آینده این عدد به یک سوم خواهد شد.
دستجردی افزود: در کشور ما کاهش جمعیت در گذشته معمولاً به دلیل بیماری‌هایی مانند طاعون سیاه بود اما حدود یک ربع قرن است که زیر سطح جایگزینی قرار دارد و امروز کاهش جمعیت ناشی از اراده انسان‌هاست.
وی ادامه داد: تمام کشورها به زیر سطح جایگزینی رسیده‌اند و بدترین وضعیت مربوط به کره جنوبی است؛ حتی هند نیز که بیشترین جمعیت را دارد در سال‌های اخیر با کاهش جمعیت مواجه شده است.
دبیر ستاد ملی جمعیت با اشاره به پیمایش ملی «تمایلات ایرانیان به فرزندآوری» که اخیراً انجام شده، تصریح کرد: در این پیمایش، میزان تمایل زنان و مردان متأهل در سنین باروری (۲۰ تا ۵۰ سال) به فرزندآوری پرسیده شد و ۷۷.۷ درصد از پاسخ‌گویان گفته‌اند تمایلی به فرزندآوری ندارند.
کاهش جمعیت؛ چالش امنیت ملی
دبیر ستاد ملی جمعیت با اشاره به چالش امنیت ملی با کاهش جمعیت اظهار داشت: وقتی جمعیت کشور ۳۰ میلیون نفر شود و در کنارش کشوری ۴۸۰ میلیون نفری یا کشوری ۷۰ میلیون نفر باشد و همسایه‌اش ۳۰۰ میلیون نفر جمعیت داشته باشد، توازن قدرت بهم خواهد خورد و خود به خود این کشورها محو خواهند شد.
وی با بیان اینکه ۲۲.۳ درصد در این پیمایش گفته‌اند که تمایل فرزندآوری دارند، گفت: ۴۱ درصد مردم به شکل دلی و احساسی به دنبال افزایش جمعیت هستند و ۷۷.۷ درصد مخالف فرزندآوری دلیل خود را نگرانی از آینده فرزندان جدید عنوان کرده‌اند.
دستجردی با بیان اینکه نداشتن درآمد کافی، مشکل مسکن، فشارهای اقتصادی، احساس ناامنی اقتصادی را بیشترین دلایل مخالفت با فرزندآوری عنوان کرد و افزود: این آمارها راه را به مسئولان نشان می‌دهد.
دبیر ستاد ملی جمعیت ادامه‌داد: در این پیمایش از گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال سوال کردند که چقدر تمایل به فرزندآوری دارید و بیشترین تمایل برای گروه ۲۰ تا ۲۴ سال بوده است.
بین زنان و مردان تفاوت‌هایی در تمایل به فرزندآوری وجود دارد
دستجردی تاکید کرد: بین زنان و مردان تفاوت‌هایی در تمایل به فرزندآوری وجود دارد؛ در بین زنانی که در ۴۰ سال و بالاتر ازدواج می‌کنند، ۱۰۰ درصد تمایل به فرزندآوری وجود دارد اما مردانی که در ۴۰ سال و به بالا ازدواج می‌کنند تنها ۲۰ درصد تمایل به فرزندآوری دارند همچنین تمایل بیشتری برای فرزندآوری بین افرادی که در حال تحصیل هستند وجود دارد و این مسئله نشان می‌دهد که باید مسئله دانشجوها و ازدواج دانشجویی و مسکن دانشجویی و خوابگاه‌های دانشجویی مورد توجه باشد.
وی با اشاره به رابطه تحصیلات و فرزندآوری نیز تاکید کرد: تمایل به فرزندآوری در افرادی که دانشگاهی هستند بیشتر از افراد زیر دیپلم است و در روستاها تمایل به فرزندآوری از شهرها بیشتر است.
دستجردی ادامه‌داد: در مقایسه قومیت‌ها نیز ترکمن‌ها ۵۵ درصد تمایل به فرزندآوری دارند بعد از آنها بلوچ‌ها با ۴۱.۴ درصد و بعد از آنها عرب‌ها هستند و کمترین میزان تمایل به فرزندآوری میان آذری‌ها است.
دبیر سازمان ملی جمعیت با بیان اینکه در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲ کاهش جدی در موالید داشتیم، گفت: تمام استان‌های کشور کاهشی بودند و خبر بد اینکه برای خراسان شمالی منهای ۱۱.۶ بوده و دلیل عمده آن مهاجرت و مسائل و تنگناهای اقتصادی بوده است.
دستجردی افزود: فرزند اول و فرزند دوم حدود ۷۳ درصد فرزندان را در کشور تشکیل می‌دهند و فرزند سوم به بعد حدود ۲۷ درصد را تشکیل می‌دهند.اجلاس گرامیداشت روز ملی جمعیت به همت دبیرخانه ستاد ملی جمعیت و با حضور محمدجعفر قائم‌پناه معاون اجرایی رئیس جمهور، زهرا بهروز آذر معاون زنان و خانواده رئیس جمهور، وحیددستجردی دبیر ستاد ملی جمعیت و جمع دیگری از مسئولان، کارشناسان و فعالان حوزه جمعیت در محل دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد.
تحلیل خبر
چرا 77 درصد زوجین تمایل به فرزندآوری ندارند؟!
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
دبیر ستاد ملی جمعیت کشور گفته است: «77 درصد زوجین، تمایلی به فرزندآوری ندارند» در این راستا مسئولین کشور چه کار باید بکنند؟ اولین گام شناخت واقعی علل این امر است. همه می‌دانند که انسان‌ها ذاتاً علاقه به فرزندآوری دارند و اکثریت مردم جهان، حاصل ازدواجشان، تولد فرزندانی دوست داشتنی است.
از نظر جسمانی و روحی و غریزی، ذات انسان‌ها و حتی حیوانات، گرایش به فرزند و حب به آن دارند. آنها پس از تولد فرزندانشان نیز از بچه‌هایشان نگهداری، مواظبت و حمایت می‌کنند. حال این سوال مطرح می‌شود که چگونه است که 77 درصد زوجین در ایران تمایلی به فرزندآوری ندارند؟ این حرکتِ برخلاف ذات و غریزه و زیرپا گذاشتن نیاز روحی و روانی فرزندخواهی، به چه دلایلی است؟ آنچه مسلم است ساختار جسمانی و روحی این 77 درصد زوج، وارونه نشده است و ذات انسان‌ها نمی‌تواند عوض شود پس باید مسئولان کشور دنبال دلایل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و شرایط حاکم بر زندگی این 77 درصد زوج باشند و آن دلایل را اولا خوب بشناسند ثانیاً برای آنها راه‌حل‌های شایسته و منطقی پیدا کرده و بدون درنگ وارد عمل شوند.
اگر این 77 درصد زوج، مسکن، خوراک، پوشاک، امکانات زندگی، رفاه نسبی و تمکن مالیِ فرزندآوری و فرزندپروری را داشته باشند هیچ دلیلی ندارد که از لذت داشتن فرزند، خود را محروم کنند.
بزرگ‌ترین محرک فرزندآوری، همین عشق و علاقه به فرزند است که با هیچ دستاورد زندگی مشترک، قابل مقایسه نیست. پس هر مانعی در این مسیر وجود دارد، به جامعه و شرایط زندگی اجتماعی برمی‌گردد. حتی زوجینی که مبتلا به بیماری و ناباروری هستند تمایل و علاقه به فرزند دارند و برای مداوای خود اقدام می‌کنند. لذا لازم و شایسته است که مسئولان کشور با نظرخواهی از این 77 درصد زوج، علت عدم تمایل آنها را به فرزندآوری متوجه شوند و با عملکرد مناسب خود، ورق را برگردانند.