مرکز آمار ایران اعلام کرد: نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر در سال ۱۴۰۳، ۷.۶ درصد و نرخ مشارکت اقتصادی ۴۱.۰ درصد بوده است.
به گزارش ایرنا از مرکز آمار ایران، بررسی نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله حاکی از آن است که ۲۰.۱ درصد از فعالان این گروه سنی در سال ۱۴۰۳ بیکار بوده‌اند.
بررسی نرخ بیکاری افراد ۱۵ ساله و بیشتر نشان می‌دهد که ۷.۶ درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار)، بیکار بوده‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به سال قبل (سال ۱۴۰۲)، نیم درصد کاهش یافته است.
پارسال به میزان ۴۱.۰ درصد جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند؛ یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به سال قبل (سال ۱۴۰۲) سه‌دهم درصد کاهش یافته است.
جمعیت شاغلین ۱۵ ساله و بیشتر در این سال ۲۴ میلیون و ۷۸۸ هزار نفر بوده که نسبت به سال قبل ۲۹۸ هزار نفر افزایش داشته است. همچنین جمعیت غیرفعال از نظر اقتصادی (اعم از افراد محصل، خانه‌دار، دارای درآمد بدون کار مانند بازنشستگان و ...) ۳۸ میلیون و ۵۲۰ هزار نفر بوده که نسبت به سال قبل تقریباً ۶۰۷ هزار نفر افزایش داشته است.
بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۳، بخش خدمات با ۵۲.۷ درصد بیش‌ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ۳۳.۳ درصد و کشاورزی با ۱۳.۹ درصد قرار دارند.
نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله حاکی از آن است که ۲۰.۱ درصد از فعالان این گروه سنی در سال ۱۴۰۳ بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات سالانه نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به سال قبل از آن (سال ۱۴۰۲) ۱.۱ درصد کاهش یافته است.
بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ ساله نیز نشان می‌دهد که در سال گذشته ۱۴.۷ درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. این در حالی است که تغییرات سالانه نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به سال ۱۴۰۲ به میزان نیم درصد کاهش یافته است.
بررسی سهم جمعیت دارای اشتغال ناقص جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۳، ۷.۶ درصد جمعیت شاغل، به دلایل اقتصادی (سال غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر و …) کمتر از ۴۴ ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند. این در حالی است که ۳۸.۵ درصد از شاغلین ۱۵ ساله و بیشتر، بیش از ۴۹ ساعت در هفته کار کرده‌اند.
خاطرنشان می‌شود نتایج تفصیلی طرح مذکور به‌زودی در درگاه ملی آمار به نشانی www.amar.org.ir قابل‌دسترس خواهد بود.
تحلیل خبر
مقایسه نرخ مشارکت اقتصادی در ایران و سایر کشورها
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
نرخ مشارکت اقتصادی به نسبت نیروهای فعال مشغول کار و جویای کار اشاره می‌کند که این نیروها یکی از ستون‌های اقتصاد کشور را تشکیل می‌دهند. یکی از نشانه‌های پویایی و تحرک مثبت اقتصادی، همین نرخ مشارکت اقتصادی نیروهای کار است. هر چه درصد این نرخ، بالاتر باشد گویای مشارکت بیشتر مردم در اقتصاد کشور است.
مرکز آمار ایران اعلام کرده که در سال 1403 نرخ مشارکت اقتصادی در کشور ما 41 درصد بوده است. اگر بخواهیم موقعیت این آمار را در اقتصاد کشورهای مختلف بدانیم با نگاهی به آمار سازمان بین‌المللی کار (ILO) که نرخ مشارکت اقتصادی را در جهان بین 1/32 تا 6 / 88 درصد اعلام کرده؛ می‌توانیم به جایگاه کشور خودمان در سنجش با کشورهای دیگر پی ببریم.
در بین کشورهای جهان، قطر با 9/88 درصد بالاتر از ماکزیمم قرار گرفته و کشور ما با 41 درصد، پاکستان با 36 درصد و افغانستان با 19 درصد در سال 2023 دارای مشارکت اقتصادی پایینی بوده‌اند.
البته این 41 درصد به معنای اشتغال 41 درصدی نیست چرا که هم نیروهای مشغول به کار و هم کسانی که آمادگی کار دارند و جویای کار هستند را در برمی‌گیرد.
حال خوب است اشاره کنیم که نرخ مشارکت اقتصادی به عوامل متعددی همچون سطح توسعه اقتصادی، قانون کار، فرهنگ عمومی و سیاست دولت‌ها، وابسته است.
در کشور ما به علت نابسامانی نظام اقتصادی، سطح توسعه اقتصادی پایین است. قانون کار نیز دارای معایب و اشکالات زیادی است و مانع سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال بوده و مجریان آن نیز گرایش اشتغال‌زایی نداشته بلکه تفکر معکوسی دارند و افرادی را که تمایل به اشتغال‌زایی دارند، نه تنها حمایت نمی‌کنند بلکه آنها را دلسرد و ناامید می‌کنند.
فرهنگ عمومی نیز به مشارکت اقتصادی، صرفاً به عنوان یک منفعت فردی می‌نگرد و منافع عمومی را در اولویت آخر قرار می‌دهد. سیاست دولت‌ها هم در بالا بردن نرخ مشارکت اقتصادی موفق نبوده است.
همه این عوامل نشان می‌دهد که شرایط کشور برای افزایش نرخ مشارکت اقتصادی مهیا نیست و باید برای آن چاره‌ای اندیشیده شود.