نوسانات هفتههای اخیر قیمت ارز به ایجاد برخی انتظارات تورمی منجر شده که یک کارشناس اقتصادی، دلایل اصلی رشد قیمت ارز را مسائل سیاسی، کاهش ارز حاصل از صادرات و سهنرخی شدن قیمت بنزین عنوان کرد.
به گزارش ایسنا، نوسانات بازار ارز در روزها و هفتههای اخیر، بار دیگر به یکی از مهمترین موضوعات اقتصادی کشور تبدیل شده است. افزایش نرخ دلار و واکنش سریع بازار به اخبار و تحولات مختلف، این پرسش را پررنگتر کرده که چه عواملی بیشترین نقش را در شکلگیری انتظارات افزایشی ایفا میکنند. تجربه سالهای اخیر نشان میدهد که بازار ارز تنها تحت تأثیر متغیرهای اقتصادی کلاسیک مانند عرضه و تقاضا قرار ندارد، بلکه مجموعهای از عوامل سیاسی، روانی و انتظاری نیز میتواند روندهای قیمتی را تغییر دهد.
در چنین شرایطی، بررسی پیوند میان تحولات سیاسی، فضای روانی جامعه و متغیرهای اقتصادی اهمیت دوچندان پیدا میکند؛ بهویژه آنکه اخبار مربوط به تحریمها، تنشهای منطقهای و تصمیمات داخلی اقتصادی میتواند انتظارات تورمی را تشدید کرده و رفتار فعالان بازار را تحت تأثیر قرار دهد.
در همین راستا، حسین امیری کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه عدم تحقق برخی انتظارات اقتصادی یکی از مهمترین دلایل التهاب فضای بازار است که زمینهساز رشد نرخ دلار هم شده است، گفت: کاهش بازگشت ارزهای حاصل از صادرات نفت و پتروشیمی نیز نقش قابلتوجهی در تغییرات اخیر نرخ دلار ایفا کرد که با توافقات جدید با بانک مرکزی احتمال افزایش عرضه ارز و تعدیل قیمتها وجود دارد.
وی با اشاره به افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر اظهار کرد: در واقع مجموعهای از عوامل اقتصادی و غیراقتصادی باعث شد تا بازار در روزهای گذشته با نوسانات قابلتوجهی مواجه شود.
به گفته این کارشناس اقتصادی، روند بازگشت ارز هم طی هفتههای گذشته کندتر شده بود که این موضوع مستقیماً خود را در افزایش قیمتها نشان داد.
امیری تاکید کرد: نمیتوان تأثیر تحریمها را بر مشکلات اقتصادی اخیر نادیده گرفت؛ چراکه این محدودیتها اقتصاد کشور را تحت تأثیر قرار داده و بسیاری از صنایع را با چالشهایی مواجه کرده است.
وی ادامه داد: عوامل غیراقتصادی نیز تأثیر قابلملاحظهای بر نوسانات بازار ارز داشتهاند؛ از جمله اخبار مربوط به تنشهای سیاسی، تحولات منطقهای، درگیریهای نظامی و مسائل سیاسی که معمولاً انتظارات تورمی را تشدید میکنند و به افزایش قیمت ارز منجر میشوند.
این کارشناس اقتصادی همچنین انتظارات تورمی ناشی از برخی خبرهای داخلی مانند سهنرخی شدن بنزین را یکی دیگر از عوامل مؤثر بر رفتار بازار دانست و افزود: هنگامی که جامعه تصور کند قیمتها در حال افزایش است، تقاضای احتیاطی برای ارز هم بالا میرود.
امیری درباره راهکارهای کنترل بازار ارز توضیح داد: اگر بانک مرکزی و دولت با بهرهگیری از ابزارهای سیاستی خود بتوانند انتظارات تورمی را بهدرستی مدیریت کنند و آرامش روانی را به بازار بازگردانند، رشد غیرمنطقی نرخ دلار هم متوقف خواهد شد.
او تأکید کرد: برای کاهش حساسیت جامعه نسبت به نرخ دلار و دستیابی به کنترل پایدار انتظارات تورمی، باید توجه واقعی به بخشهای مولد اقتصاد - از جمله تولید و صنعت - معطوف شود؛ در این صورت میتوان به ثبات اقتصادی بلندمدت امیدوار بود.
تحلیل خبر
پول ملی زیر ضربات دلار و سایر ارزها
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
برای انسانی که نسبت به کشورش و عظمت آن، احساس تعهد و تعلق میکند، خیلی سخت است که ببیند ارزش «پول ملی» روز به روز پایین و پایینتر میآید و دنیا به چشم حقارت به «پول ملی» که بعد از «پرچم» هویت کشور را نشان میدهد، نگاه میکند و مظلومانه زیر ضربات دلار و پول سایر کشورها پایمال میشود.
شاید بعضی افراد، ککشان نگزد و نسبت به ارزش و اعتبار هویت ایرانی و عناصر تشکیلدهنده آن بیتفاوت باشند. اینان میشنوند و میبینند که دلار ظرف چند سال، از زمین به آسمان عروج کرده و پول ملی ما به شدت زمین خورده ولی باز بیتفاوت هستند.
بزرگترین خدمتی که میشد به آمریکا و اروپا کرد، این بود که دلار و پول ملی آنها را ارزشمند و ذی قیمت کرده و به موازات آن پول ملی ما را، کم اعتبار در داخل و بیاعتبار در خارج از کشور کرد.
موقعی که پول ملی، این همه بیارزش میشود، مردم دو ضربه بزرگ میخورند: یکی به خاطر تورم و گرانی و قرار گرفتن زیر فشارهای زندگی و دیگری تحقیر شدن موقعیت کشورشان نه فقط در مقایسه با کشورهای پیشرفته بلکه در مقایسه با کشورهای همسایه و حتی عراق و افغانستان!
این روزها کارگران افغانستانی مقیم ایران میگویند پول شما بیارزش شده و مقابل پول ما، به سرعت پایین میآید و لذا دستمزدی که میگیریم در هنگام تبدیل به واحد پول افغانستان، مبلغ قابل توجهی که بخواهیم برای خانوادهمان به افغانستان بفرستیم، نصیبمان نمیشود. آری قیمت افغانی (واحد پول افغانستان) روز یکشنبه 23 آذر 1404 در بازار معادل 1960 تومان شد!
یعنی 1960 تومان ایران = 1 افغانی. حال با این توصیف چه باید کرد که هم غرور ملیمان جریحهدار نشود و هم مشکلات اقتصادیمان حل شود؟