همه کسانی که با تاریخ سر و کار دارند، می دانند که در دنیای سیاست، سیاستمداران گاهی از »حاشیه«به »متن«و زمانی از »متن« به »حاشیه«رانده شده اند. طبیعت کار سیاسی و مدیریت های اجرایی به گونه ای است که اکثریت سیاسیون و مدیران، جا عوض می کنند و در پروسه »قدرت«جابجا می شوند.
فرق دنیای قدیم و جدید این است که در گذشته کسانی که در »متن«قرار داشتند خیال می کردند جایگاهشان ابدی است و لذا با هرگونه آوایی که خبر از رانده شدن آنها به حاشیه می داد، به شدت و حدت برخورد می کردند.
اما امروزه در کشورهای پیشرفته همه کسانی که در متن قرار دارند، پذیرفته اند که باید پس از مدتی به حاشیه بروند و لذا این امر را نه غیرطبیعی، بلکه کاملا طبیعی و مفید برای خود و جامعه می دانند. در این کشورها هیچکس به فکر جایگاهی همیشگی و ثابت نیست بلکه اجازه می دهند که دیگران نیز آن جایگاه را تجربه کنند و لذا تعداد افراد باتجربه و کارکشته در جایگاه های سیاسی و مدیریتی زیاد است و هرکدام با تکیه بر دورانی که در متن بوده اند، حاشیه نشینی را نه انزوا، بلکه استفاده مجدد و بهینه از توانایی خود می دانند. هیچکس در این چرخه، خود را حذف شده و بی مصرف احساس نمی کند، حتی احساس کم مصرف بودن هم نمی کند.
مثلا اگر فردی زمانی رییس جمهور بوده و حالا جایگاه پایین تری دارد، احساس کم مصرفی نمی کند. همگی به نوعی در تقویت سیستم اجتماعی و سیاسی جامعه خود مشغول به کار و تلاش و فایده رسانی هستند.
در گذشته کسانی که در متن بودند از ترس اینکه نکند به حاشیه رانده شوند و یا حذف فیزیکی یا شخصیتی شوند، هر ندای منتقدی را در گلو خفه می کردند، چشمان نزدیکان خود را از حدقه درمی آوردند، آنها را به زندان می افکندند، می کشتند و به صورت های مختلف ترس خود را از »به حاشیه رانده شدن«نشان می دادند.
لذا همیشه ضرب و جرح و قتل و کشتار به صورت فردی و جمعی در این کشورها حکمفرما بود و پیامد آن، کودتاها، انقلاب ها، آشوب ها، کشمکش و هرج و مرج های اجتماعی بود. اما امروز به برکت تفکر نوین، این شرایط در کشورهای توسعه یافته تا اندازه زیادی از بین رفته است.
در کشورهای صنعتی و پیشرفته از صد و چند سال پیش تاکنون، دیگر کودتا، انقلاب و حرکت های برانداز نظام های سیاسی دیده نشده و همه مطالبات و رقابت ها به پذیرش اصل طبیعی تغییر جایگاه از متن به حاشیه شکلی منطقی و آرام به خود گرفته است.
پیش بینی دانشمندان علوم اجتماعی و علوم سیاسی این است که در آینده سراسر دنیا به این جهت راه خواهند پیمود و چرخه »از متن به حاشیه«به عنوان اصلی منطقی جلوی بسیاری از ناآرامی ها را خواهد گرفت.