وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه نباید اجازه دهیم نخبگان به راحتی از کشور مهاجرت کنند، گفت: باید به آنها توجه کرد و اگر رفتند هم لااقل اجازه ندهیم بند ناف آنها از اینجا جدا شود و از آنها بهره ببریم.
به گزارش ایسنا، محمدعلی زلفی‌گل در آیین گرامیداشت سی‌ودومین سال تأسیس دانشگاه جامع علمی کاربردی، این دانشگاه را تکه‌ای از جورچین آموزش عالی توصیف کرد و گفت: بررسی عملکرد این دانشگاه بیانگر این است که موفق شده نقش خود را خوب انجام دهد و باید در آینده بهتر چنین ماموریتی را پیش ببرد. امیدواریم همیشه خود را روزآمد کند و با پویش و پالایش رشته‌های خود بستر اثربخشی دانشگاه علمی کاربردی را افزایش دهد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تصریح کرد: آرزو دارم این دانشگاه شرایطی را ایجاد کند که دانشجویان رشته‌های نظری و صنعتی بتوانند به صورت دو رشته‌ای و همزمان در یک دانشگاه دیگر با دانشگاه علمی کاربردی تحصیل کنند و به مهارت برسند.
زلفی‌گل تاکید کرد: رهبری در گام دوم عنایت ویژه‌ای به تحقیق و پژوهش دارند. در این بیانیه رهبر انقلاب تاکید کردند استعداد علم در کشور ما بالا است و در رستاخیز علمی هستیم و باید سنگ بنای یک انقلاب علمی را در نظر داشته باشیم. در کمتر سخنرانی‌هایی از رهبری، ایشان به فناوری و علم تاکید نکرده‌اند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به تاکیدات رئیس‌جمهوری بر شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری، افزود: عنایت ویژه‌ای از سوی رئیس جمهوری نسبت به پارک‌های علم و فناوری وجود دارد، چراکه ایشان معتقدند در پارک‌ها، علم و کار در کنار هم قرار گرفته است. همچنین در سند تحول‌آفرین آموزش عالی نیز اساس تحول راهکار بزرگان در نظر گرفته‌ایم. مبانی ما دانش، دانایی و دینداری است؛ چراکه دانش و دانایی و دینداری موجب دارایی، توانایی، مانایی و پویایی می‌شود.
وی ادامه داد: از این طریق به ساحت قدسی و مدینه فاضله اسلام می‌رسیم و آسایش از طریق تکنولوژی طبیعی و آرامش از طریق علوم انسانی فراهم می‌شود. دانا کسی است که هم علم دارد و هم عقل و وجه مشترک بین آن تجربه است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: دانایی تدریجی و پلکانی است و آسانسوری و سزاریانی مقدور نمی‌شود. تصور امروز ما از دانایی با بدو انقلاب اسلامی قابل مقایسه نیست و نباید به کسانی که نوع دیگری از دانایی را در بدو انقلاب بیان می‌کردند؛ خرده گرفت. با گذر زمان میزان دانایی افزایش می‌یابد و با برنامه‌ریزی درست سرعت دانایی افزایش پیدا می‌کند.
به گفته وی، ما دنبال جامعه دانا هستیم و در این جامعه عقل و قانون و علم در زیست بوم فرهنگی درست شکل می‌گیرد. فرهنگ فکر را شکل می‌دهد و فکر، احساس را و احساس، عمل را شکل می‌دهد. برای داشتن جامعه‌ای صحیح که کار مقدس شمرده شود و نگویند کار مال تراکتور است، باید روی کار تمرکز کرد. بزرگترین سرمایه هر کشور کار است. بر این اساس نوع نگاه در برنامه‌ریزی باید ماکروسکوپی و میکروسکوپی باشد، باید هم فرد را دید، هم جمع و هم کنترل درونی هم بیرونی را لحاظ کرد.
وی با بیان اینکه جوامع لائیک بخش کنترل درونی ندارند و ممکن است پیشرفت کنند، افزود: اما تا جایی که قانون نظارت دارد، افراد قانون را رعایت می‌کنند و وقتی دوربین و ناظر نیست، رعایت نمی‌کنند. ضمن اینکه ناهم‌سویی منافع ملی با منافع گروهی و فردی مشکل مزمن کشور ما است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری خاطرنشان کرد: ما باید دانش تاریخ را بدانیم و بدانیم که تافته جدا بافته نیستیم. باید تجربه را ارزان بخریم و دلیل ندارد ما برای تجربیات دنیا دوباره هزینه کنیم، بلکه باید آن را بومی کنیم. باید کویر و باد و نور خورشید را به ثروت تبدیل کنیم. خیلی از کشورها آرزو دارند این نور خورشید و کویر و ... را داشته باشند. امروز ما وقتی آب شیرین می‌کنیم، قسمت شور آب را باید دوباره به دریا برگردانیم.
وی در ادامه تصریح کرد: دانشمندان ما در دانشگاه ارومیه از آب شور بذری خوراکی برای ماهی تولید کرده‌اند که قیمت بالایی دارد. بنابراین دانش چنین قدرتی به آدم می‌دهد. پس با سرمایه‌گذاری روی علم مزیت‌های جدید ایجاد می‌کنیم.
زلفی‌گل گفت: نباید اجازه دهیم نخبگان به راحتی از کشور مهاجرت کنند و باید به آنها توجه کرد و اگر رفتند هم لااقل اجازه ندهیم بند ناف آنها از اینجا جدا شود و از آنها بهره ببریم.
تحلیل خبر
«بمانند» یا «بروند»؟
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
جلوگیری از مهاجرت نخبگان، فقط در حیطه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیست بلکه باید همه وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و مؤسسات مختلف، نظر مثبت و کارسازی به آن داشته باشند. همانگونه که «فرار سرمایه به خارج از کشور» به عللی از جمله شرایط نامساعد و عدم ثبات اقتصادی است، «مهاجرت نخبگان» هم علل و دلایلی دارد که هر کدام از این علل به وزارتخانه‌ای، سازمانی و یا موسسه‌ای ارتباط پیدا می‌کند و لذا باید مجموعه علل را مدنظر قرار داد و به صورت سازمان یافته و منسجم، همه پای کار بیایند و نقش خود را جهت جذب و ماندگاری نخبگان ایفا کنند.
باید مسئولان ذیربط از خود سؤال کنند مگر نخبگان چه می‌خواهند که در کشور مهیا نیست و آنها آواره وطن می‌شوند؟
نخبگان محیط امن و مساعد برای فعالیت علمی، پژوهشی و نوآوری می‌خواهند، شغل متناسب و مرتبط با رشته و تخصص خود را می‌طلبند، رفاه نسبی و آبرومند را می‌خواهند، اثرگذاری بر روند پیشرفت و توسعه کشور را طلب می‌کنند، نقش‌آفرینی در عرصه‌های مدیریتی را تمنا دارند، مسکن و امکانات اولیه زندگی را می‌خواهند، احترام گذاشتن، نظرخواهی از آنان، حاکمیت فضای علمی و دانایی و ... را می‌طلبند؛ این خواسته‌ها، خواسته‌هایی نیست که تحقق آنها غیرممکن و محال باشد بلکه بخش کوچکی از وظایف وزارتخانه‌های مختلفی است که اگر مقداری همت و التفات وجود داشته باشد، شدنی و دست یافتنی است.
این که همه شعار بدهند که باید مانع مهاجرت نخبگان شویم ولی هیچ برنامه و فعالیت هم افزا و همگرایی نداشته باشند، نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد.
بنیاد نخبگان و سایر دستگاه‌ها باید از سخت‌گیری اداری، محدودیت بخشنامه‌ای، فشارهای جانبی و تعلل و تأخیر انداختن در جذب نخبگان، خودداری کنند و همگی در مساعدسازی زمینه جذب آنها، از هم سبقت بگیرند تا بدین طریق جوانه‌های امید در دل آنها کاشته شده و چشم اندازی روشن، پیش روی آنها گشوده شود و جهت خدمت به وطن و کشور خود، مشتاقانه بمانند.