سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت عنوان کرد که قرعه‌کشی برای جز تعدادی از محصولات ایران‌خودرو (که آن‌ها نیز تا پایان سال خارج خواهند شد) حذف شده و این تعداد محصولات توسط خود شرکت عرضه خواهند شد. در حقیقت دیگر فروشی در قالب سامانه یکپارچه نخواهیم داشت و شرکت‌های خودروساز از طریق سایت‌های فروش خود برای عرضه محصولات اقدام می‌کنند.
امید قالیباف در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن اشاره به خروج اکثریت محصولات خودروسازان اعم از دولتی و خصوصی بر حذف سامانه یکپارچه فروش خودرو به‌جهت قرعه‌کشی تأکید و اظهار کرد: پیش از این که سامانه فروش یکپارچه خودرو با فرآیند قرعه‌کشی داشتیم، حدود ۱۰ خودروساز، محصولات خود را در آن قالب عرضه می‌کردند، اما اکنون اکثریت خودروها با توجه به افزایش تولید و متعادل شدن عرضه و تقاضا از شمول قرعه‌کشی خارج شده‌اند و در حال حاضر تنها ایران‌خودرو باقی مانده است که تعدادی از محصولات خود را با فروش بصورت قرعه‌کشی عرضه می‌کند.
سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت تصریح کرد: بر این اساس دیگر سامانه یکپارچه «موضوعیت» خود را از دست داده است و دیگر به آن معنا وجود ندارد و با سازوکار قبلی فعال نخواهد بود و بدین ترتیب با توجه به اینکه ایران‌خودرو تنها عرضه‌کننده تعدادی از محصولات خود در قالب قرعه‌کشی است، از مهر ماه توسط خود ایران‌خودرو انجام خواهد شد.وی افزود: البته که طی چند گام با افزایش تولید محصولات، خودروهای مشمول باقی‌مانده نیز از شمول قرعه‌کشی خارج خواهند شد. در گام نخست خودرو تارا از فرآیند قرعه‌کشی خارج خواهد شد و در گام‌ها بعدی، همانطور که اشاره شد با افزایش تولید، بدون قرعه‌کشی عرضه صورت می‌گیرد.
قالیباف در پاسخ به این سؤال که آیا فروش‌های خارج از قرعه‌کشی در قالب «طرح‌های فروش بدون قرعه‌کشی» از طریق سامانه یکپارچه خواهد بود یا هر سری خودروساز خود اقدام به فروش بصورت مجزا می‌کند؟ تصریح کرد: هر شرکت خودروساز خود از طریق سایت‌های خود اقدام به فروش خواهند کرد. مجدد تأکید می‌شود که ایران‌خودرو نیز برای همین تعداد محصول باقی مانده در فرآیند قرعه‌کشی، از طریق سایت فروش شرکت، اقدام می‌کند.
سخنگوی وزارت صمت در پایان تأکید کرد: همانطور که پیشتر وعده داده شده بود، به زودی و تا پایان سال همین تعداد محصول باقی‌مانده در فرآیند قرعه‌کشی نیز با افزایش تولید، از شمول قرعه‌کشی خارج می‌شوند.
گفتنی است که معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صمت نیز در این رابطه ضمن تأکید بر اینکه رعایت الزامات قانونی مصوب همچون تخصیص ۵۰ درصد ظرفیت تولید به طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و تخصیص ۱۰ درصد ظرفیت تولید به طرح جایگزینی خودروهای فرسوده توسط این شرکت‌های خودروساز بر قوت خود باقی خواهند ماند، خاطرنشان کرده است: در نیمه دوم امسال قرعه‌کشی بر مبنای ثبت‌نام در سامانه یکپارچه فروش خودرو نخواهیم داشت و از این پس (از مهرماه) این سامانه به منظور نظارت سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان بر تعداد فروش مجاز خودرو، تحویل به‌موقع خودرو توسط خودروسازان و همچنین اجرای مصوبه‌های مجلس شورای اسلامی بهره‌برداری خواهد شد.
تحلیل خبر
از حدود سال 97 تا امروز و با بروز تورم و گرانی‌های پی در پی و افسارگسیخته، مردم به فکر سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف افتادند که یکی از این بازارها، بازار خودرو بود. اعمال تحریم‌های مختلف و قانون منع واردات خودرو نیز مزید بر علت شد تا قیمت خودروهای ثبت نامی با بازار آزاد تفاوت فاحشی پیدا کند؛ درنتیجه خودرو، به جای یک کالای مصرفی، عملاً تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شد و در این میان خریداران و مصرف‌کنندگان واقعی نیز امکان ثبت نام نمی‌یافتند (و نمی‌یابند!) از همان ابتدا و در زمان وزارت وزیر وقت تا امروز، برنامه‌های مختلفی از سوی متولیان دولتی برای کنترل قیمت بازار خودرو اعلام و اجرا شده؛ افزایش قیمت و عرضه با قیمت 5% حاشیه بازار، اعمال محدودیت در کد ملی، تعداد ثبت نام، ثبت نام کنندگان اخیر و افراد دارای پلاک انتظامی، تجمیع طرح‌های فروش دو خودروساز بزرگ کشور، قرعه‌کشی خرید خودرو، سایت یکپارچه فروش خودرو، افزایش تیراژ تولید، عرضه در بورس کالا، اخذ مالیات بر خرید و فروش و... همه و همه طرح‌هایی بود که دولتمردان ارائه کردند و به مردم وعده قطعی دادند که به زودی بازار، کنترل و دست دلالان از بازار کوتاه خواهد شد، فاصله قیمتی کاسته می‌شود و حتی قیمت خودرو کاهش می‌یابد.
امروز اما با گذشت حدود 5 سال، در حالی سخنگوی وزارت صمت از حذف سامانه یکپارچه خبر داده که مدعی شده اکنون به دلیل متعادل شدن عرضه و تقاضا، اکثریت خودروها دیگر نیازی به طرح قرعه‌کشی نخواهند داشت! این در شرایطی است که از ابتدای سال، خودروسازان داخلی چندین مرحله قیمت‌های کارخانه‌ای خود را افزایش داده‌اند، همچنان اختلاف فاحشی میان قیمت کارخانه و بازار بسیاری از خودروها به ویژه خودروهای داخلی وجود دارد، خودروسازان مونتاژ کننده خودروهای چینی همچنان در هر نوبت از طرح‌های فروش، قیمت مصوب خودروها را حداقل چند ده میلیون تومان افزایش می‌دهند، بسیاری از مصرف‌کنندگان واقعی همچنان دستشان از خرید خودرو با قیمت کارخانه کوتاه مانده و از ابتدای قرعه‌کشی تاکنون شانسی برای خرید پیدا نکرده‌اند، دلالان بازار خودرو همچنان نبض بازار را به دست دارند و درنهایت همچنان خودرو برای بسیاری، یک کالای سرمایه‌ای سودآور است!
جالب اینجاست که نه از ابتدا توجیه قابل قبولی برای راه‌اندازی سامانه یکپارچه فروش خودرو ارائه شد و نه درنهایت اثر این سامانه مشخص شد! تنها ثبت نام قرعه‌کشی خودروهای داخلی که قبلاً توسط سایت‌های خودروساز انجام می‌شد، به این سایت منتقل شد و همان رویه قبل ادامه یافت. جالب‌تر آنکه در دلایلی که سخنگوی وزارت صمت برای حذف این سامانه ارائه کرده (افزایش تولید و متعادل شدن عرضه و تقاضا) هیچ جایی برای جایگاه سامانه یکپارچه وجود ندارد و اصلاً نقش این سامانه مشخص نیست! از همان ابتدای آغاز به کار این سامانه و در همان برنامه دوم به بعد کم کم خودروهای مونتاژ چینی از شمول ارائه خودرو در این طرح خارج شدند؛ بعد از آن خودروهایی که به علت بی‌کیفیت بودن (و نه به دلیل رفع مشکل عرضه و تقاضا)، جذابیتی برای مشتری و دلال‌ها نداشتند و درنهایت هم اعلام شده که خودروهای باقی مانده بدون تغییر وضعیت و شرایط و با ادامه قرعه‌کشی فقط از طریق سایت خودروسازان به فروش خواهند رسید تا شاید در آینده نزدیک با واردات خودرو، شرایط به قبل از سال 97 برگردد.
بیراه نیست اگر بگوییم داستان مدیریت بازار تولید و عرضه خودرو در کشور ما، تبدیل به مثنوی هفتاد من کاغذ شده؛ آنجا که متولیان، برنامه و وعده می‌دهند و برنامه‌هایشان بدون نتیجه می‌ماند و همچنان مدیریت مبتنی بر آزمایش و خطا (به جای مدیریت علمی) ادامه دارد.