روز گذشته بالاخره منابع بلوکه شده ایران در کره جنوبی آزاد و به شش بانک در قطر منتقل شد. منابعی که قرار نیست به صورت ارزی وارد ایران شود، اما ایران می‌تواند معادل آن کالای اساسی وارد کند. اما آیا این آزادسازی تاثیری بر بازار ارز ایران دارد؟
به گزارش رویداد ۲۴ ، تاکید رسانه‌های نزدیک به دولت این است که آزادی منابع بلوکه شده ایران می‌تواند قیمت دلار را کاهشی کند و آن را به کانال‌های پایین‌تر برساند.
در کنار این وعده، رئیس اتاق ایران و چین هم از آزادی ۱۰ میلیارد دلار از منابع دیگر ایران خبر داده و گفته این منابع هم به زودی وارد ایران می‌شود. البته این اولین باری نیست که مجید حریری چنین وعده‌ای می‌دهد. خرداد ماه هم در توییتی به مردم هشدار داد «هر چه دلار دارید بفروشید، از یکشنبه درهم امارات سرازیر می‌شود.»، اما آن یکشنبه نیامد.
این بار هم رئیس اتاق ایران و چین در توئیت دیگری ادعا کرده «بنا بر اخبار و شنیده‌های رسمی و غیررسمی، ۶ میلیارد دلار تحت کلید بانک مرکزی قرار گرفت و با توجه به زمزمه ۱۰ میلیارد دیگر از منابع که در راه است، بانک مرکزی قاعدتاً قدرت دخالت موثری در بازار دارد، باید منتظر بعد از تعطیلات بود و عکس العمل بازار را دید.»
کاهش قیمت دلار واقعی است؟
اما آیا این اخبار و آزادی ۶ میلیارد دلار منابع بلوکه شده می‌تواند دلار را ارزان کند؟ داود سوری، اقتصاددان درباره تأثیر آزادسازی ۶ میلیارد دلار پول بلوکه‌شده ایران بر بازار ارز به هم‌میهن گفت: «آزادسازی ۶ میلیارد دلار و صرف آن در بخش کالاهای اساسی و غیرتحریمی، این فرصت را به دولت می‌دهد که منابع تخصیص داده برای کالاهای اساسی صرف هزینه‌های بخش‌های دیگر شود. اما اینکه با این منابع اندک بازار ارز تحت تأثیر قرار گیرد و شاهد کاهش قیمت ارز باشیم، این شدنی نیست. البته آزادسازی این منابع آثار روانی و تبلیغاتی دارد که این آثار نیز در یک ماه گذشته اعمال شده است و قیمت کنونی حدود ۵۰ هزار تومانی دلار ماحصل همین تبلیغات است.»
به گفته سوری، کاهش قیمت دلار تنها جنبه روانی دارد و احتمالاً محقق نمی‌شود. اما آیا آزادسازی این منابع می‌تواند قیمت کالاهای اساسی را ارزان کند؟ سوری در این مورد می‌گوید: «آزادسازی ارز و نقل و انتقال آن برای خرید کالا، دو مبحث جداگانه است. قرار است این منابع با نظارت کشور قطر برای خرید کالاهای اساسی و غیرتحریمی هزینه شود. فروشندگان کالاهای اساسی باید منابع خود را از بانک‌های قطری دریافت کنند و این رویه در کنار تحریم‌های بانکی کشور می‌تواند موجب تأخیر در خرید و عرضه شود و مهمتر اینکه هزینه تمام‌شده کالا را برای مصرف‌کننده افزایش دهد بنابراین، نمی‌توان گفت که آزادسازی ارز و صرف آن در بخش کالاهای اساسی منجر به کاهش قیمت کالاها می‌شود.»
تحلیل خبر
محدودیت‌های تحریم که دلارهای آزاد شده را قفل می‌کند
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
چه زمانی دلارهای آزاد شده ایرانی توسط آمریکا، می‌تواند نقش مهمی در اقتصاد کشور ما داشته باشد؟ متاسفانه در شرایط فعلی (یعنی با حفظ تحریم‌ها) مبالغی از دلارهای ایرانی آزاد شده، نمی‌تواند مستقیماً به صورت دلار یا دیگر ارزها به دست دولت برسد تا در چرخه اقتصاد به ویژه تولید از آنها بهره ببرد.
6 میلیارد آزاد شده باید صرف کالاهای اساسی و غیرتحریمی همانند مواد غذایی و دارو و امثالهم شود که آن هم به صورت کالا به ایران تحویل می‌دهند. این مبلغ باید در بانک‌های قطر بماند و در قبال درخواست‌های طرف ایرانی، صرف خرید کالاهای غیرتحریمی شده، آنگاه وارد ایران شود.
اگر دستگاه دیپلماسی ما بتواند وارد مذاکره و چانه زنی شود و طرف آمریکایی را متقاعد به پرداخت مستقیم دلارهای آزاد شده به ایران کند، بخشی از توافق‌های قبلی حاصل شده در برجام را محقق خواهد کرد.
فرق برجام با این گونه توافق‌ها (جهت آزادسازی تدریجی پول‌های بلوکه شده ما در کشورهای دیگر) این است که در برجام، برداشتن تحریم‌ها که ریشه همه مشکلات کشور شده ملاک عمل قرار می‌گرفت ولی در این توافق‌ها، هیچ تحریمی برداشته نمی‌شود بلکه با حفظ و رعایت همه تحریم‌ها، ارزهای آزاد شده صرف خرید کالاهای غیرتحریمی می‌شود که البته مشکل که وجود تحریم‌هاست، همچنان پابرجاست.
اجحاف بزرگی که آمریکا بر ملت ایران روا داشت این بود که تحریم‌های جهانی علیه ایران را بدون اینکه به سازمان ملل ببرد، مستقیماً خودش اعمال کرد و همه کشورهای جهان را مجبور به اطاعت و هماهنگی با خود کرد. در این مصاف حتی کشورهای چین و روسیه هم در بسیاری از موارد از تحریم‌های آمریکا تبعیت کردند. حالا هم برای رفع این مشکل باید از همان سرچشمه، دستور لغو تحریم‌ها صادر شود تا اموال، دارایی‌ها و پول‌های بلوکه شده ایران آزاد شود. این مشکل که بر تمام زوایای زندگی مردم اثر سوء گذاشته، امید که با تدبیر و درایت حل شود و مردم و کشور ما از زیر فشار بین المللی خارج شوند.