رئیس هیئت مدیره انجمن متخصصین علوم و صنایع غذایی ایران گفت: اگر دولت بتواند ارزش افزوده مواد غذایی را کم یا حذف کند در قیمت مواد غذایی تأثیر قابل توجهی خواهد داشت. چندین بار نیز حذف ارزش افزوده از مواد غذایی در مجلس مطرح شده، ولی هنوز به نتیجه‌ای نرسیده است.
محمد حسین عزیزی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه میزان صادرات صنعت غذا در سال حدود ۵ میلیارد دلار است، گفت: محصولاتی چون پسته، زعفران، خرما بیشتر به صورت خام صادر می‌شود که البته بسته‌بندی و بعضی تبدیل‌های اولیه روی آنها انجام می‌شود. همچنین صادرات محصولاتی مانند لبنیات، شیرینی، شکلات، میوه و صیفی و محصولات شیلاتی نیز داریم که در سال‌های مختلف دچار نوسان شد.
وی ادامه داد: صادرات ما غالباً به کشورهای همسایه مانند عراق، روسیه، افغانستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس است؛ اما به بعضی کشورهای اروپایی، چین و حتی آمریکا و کانادا نیز این صادرات انجام می‌شود.
رئیس هیئت مدیره انجمن متخصصین علوم و صنایع غذایی ایران با بیان اینکه در صنعت غذا هزینه تولید محصولات غذایی بسیار گران شده، گفت: بر اساس گزارش‌های مرکز آمار در سال‌های قبل ۲۵ درصد درآمد خانوار صرف غذا می‌شد، ولی به نظر می‌رسد که این عدد به ۵۰ درصد رسیده، یعنی ۵۰ درصد درآمد خانوار صرف غذا می‌شود.
وی با اشاره به اینکه ارزان‌سازی غذا برای اینکه در دسترس همه قرار گیرد مساله مهمی است، گفت: یکی از موضوعاتی که می‌تواند به ارزانتر شدن غذا کمک کند ارزش افزوده است. اگر دولت بتواند آن را کم یا حذف کند در قیمت مواد غذایی تأثیر قابل توجهی خواهد داشت. کارخانه‌ها نیز سالهاست که به دنبال این موضوع هستند و چندین بار نیز حذف ارزش افزوده از مواد غذایی در مجلس مطرح شده، ولی هنوز به نتیجه‌ای نرسیده است.
این کارشناس صنعت غذا تصریح کرد: غذاهای اصلی نباید شامل ارزش افزوده شود. در کشورهای دیگر هم همینطور است. مثلاً برخی پنیرها و مواد غذایی اصلی مانند نان، مرغ، تخم مرغ و... و. که مورد مصرف عامه مردم هستند ارزانتر و مورد حمایت است و برخی دیگر گرانتر هستند و مورد حمایت یارانه‌ای قرار نگرفته‌اند.
عزیزی با بیان اینکه در کل دنیا صنایع بزرگ در بخش غذایی موفق‌تر هستند، گفت: صنایع کوچک معمولاً به صورت زنجیره‌ای هستند و برخی از آنها برای صنایع بزرگ کار می‌کنند. یعنی کوچکترها کارگزار بزرگترها هستند. در مجموع می‌توانیم بگوییم کارخانه‌های بزرگ موفق‌ترند، زیرا می‌توانند مواد اولیه خودشان را نیز تولید کنند.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش در پاسخ به این سؤال که آیا امکان افزایش سرمایه‌گذاری در بخش صنایع غذایی وجود دارد؟ گفت: چون کارخانه‌های بسیاری در این بخش وجود دارد فرصت سرمایه‌گذاری زیادی وجود ندارد، مگر اینکه این سرمایه‌گذاری در جهت ورود تکنولوژی جدید یا خاص یا تأمین مواد اولیه باشد. مثلاً می‌توانیم در بخش مواد افزودنی شامل آنزیم‌ها، رنگ‌ها، اسانس‌ها، طعم دهنده‌ها و نگهدارنده‌ها سرمایه‌گذاری انجام دهیم و اگر کسی در این زمینه‌ها با قدرت وارد شود موفق خواهد شد.
تحلیل خبر
چرا در پله اول درمانده‌ایم؟
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
اگر مایحتاج و نیازهای اولیه افراد را در خوراک، پوشاک، دارو و درمان و بهداشت، مسکن، حامل‌های انرژی (آب - برق-گاز- بنزین)، اینترنت و تلفن و ... خلاصه کنیم، درآمد طبقات متوسط و پایین جامعه که بیش از 80 درصد (هشت دهک) جمعیت کشور است، کفاف آنها را نمی‌دهد.
وضعیت این 80 درصد هم به گونه‌ای است که درآمد اکثریت آنها پاسخگوی دو نیاز مهم آنان (خوراک و مسکن) نیست. اگر این طور که رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع غذایی کشور گفته: «50 درصد درآمدها صرف غذا می‌شود» به یقین، هزینه مسکن، خیلی بیشتر از 50 درصد درآمدها را می‌بلعد. یعنی کسانی که هم می‌خواهند هزینه اجاره مسکن خود را پرداخت کنند و هم هزینه 50 درصدی غذا دارند، «خرجشان» بیش از «دخلشان» خواهد بود. در این صورت پولی برای هزینه کردن پوشاک، دارو و درمان و بهداشت، تحصیل، حامل‌های انرژی، تعمیرات، هزینه‌های فرزند و .... باقی نمی‌ماند! آبراهام مزلو، سلسله مراتب نیازهای انسان را به شکل یک هرم ترسیم کرده که از پایین‌ترین سطح نیازهایش در قاعده هرم تا عالی‌ترین آن در نوک هرم باید برآورده شود.
سطح اول: نیازهای فیزیولوژیک یا جسمانی که همان نیاز به غذا، مسکن، دارو و درمان، پوشاک و ... است.
سطح دوم: نیازهای ایمنی و امنیتی
سطح سوم: نیازهای اجتماعی (علاقه مندی، محبت، عشق و تعلق به گروه)
سطح چهارم: نیاز به احترام (عزت نفس، احساس ارزشمندی)
سطح پنجم: خودشکوفایی، کمال یابی
مزلو معتقد است که این پنج سطح همانند پنج پله است که باید یکی بعد از دیگری طی شود تا انسان به کمال نهایی برسد. اگر افراد در پله اول که نیازهای اولیه زیستی است نتوانند به نیازهای خود پاسخ دهند، این‌قدر سرگرم و گرفتار مشکلات این پله می‌شوند که فرصت فکر کردن و رسیدن به پله‌های بعدی را نخواهند داشت.
کسی که بیمار است اولویت اولش رسیدگی به مداوای خویش است، هرچقدر مریضی سخت‌تر باشد، بیشتر وقت و فکر و انرژی‌اش را مشغول خود می‌کند و لذا اولویت اولش رفع این مشکل است. همچنین انسان گرسنه و فاقد مسکن، همه همّ و غمّش سیر شدن و داشتن سرپناه است. این نیازهای اولیه انسان نباید آن قدر دست نیافتنی باشد که همه رمق و انرژی‌اش را بگیرد و شبانه روز افکارش را مشغول کند.
به هرحال برای برون رفت جامعه از این وضعیت و سوق دادن مردم به سمت کمال و آرامش باید مسئولان ذیربط چاره‌ای بیندیشند.