مدیرکل اسبق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه ۳ تا ۴ میلیون معتاد در کشور داریم از عملکرد نامطلوب وزارت بهداشت در درمان معتادان انتقاد کرد.
سعید صفاتیان مدیرکل اسبق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر، کارشناس و پژوهشگر حوزه اعتیاد در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با انتقاد از عملکرد وزارت بهداشت در درمان معتادان گفت: این وزارتخانه درخصوص مراکز درمان اعتیادی که در کشور وجود دارد، سخت‌گیری خاصی را اعمال می‌کند. به این مفهوم که می‌خواهند دارو را از مراکز درمان بگیرند و به داروخانه‌ها تحویل دهند که از نظر من این کار موجب می‌شود، معتادان از سیستم درمانی خارج شوند. زیرا وقتی دارو در داروخانه‌ها در دسترس قرار گیرد، می‌توان گفت که نوجوان‌ها و جوان‌ها به دلیل دسترسی راحت‌تر در داروخانه‌ها به سمت مصرف داروهای مخدر سوق داده می‌شوند.
این مسئول سابق در ستاد مبارزه با مواد مخدر در ادامه اظهار داشت: در کشوری که ۳ تا ۴ میلیون مصرف‌کننده مواد مخدر وجود دارد و یک میلیون نفر تحت پوشش برنامه‌های درمان با متادون هستند که خود یک بخش خصوصی محسوب می‌شود، وزارت بهداشت باید بر روی این بخش خصوصی در کشور سرمایه‌گذاری کند. بیش از ۷۵۰۰ مرکز درمان داریم و ۴۰ هزار پزشک و روانشناس در آن فعالیت می‌کنند و یک میلیون نفر را تحت پوشش قرار داده است، وزارت بهداشت باید این‌ها را به رسمیت بشناسند.
وی افزود: در تمام دنیا متادون که برنامه درمان اعتیاد است از طریق مراکز درمان اعتیاد به معتادین داده می‌شود، چند سال است که به شدت سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت می‌خواهد جلوی این کار را بگیرد و این دارو را از مراکز درمانی بگیرد و به داروخانه‌ها تحویل دهد. اتفاقی که می‌افتد این است که بیمار به پزشک مراجعه می‌کند و برایش نسخه می‌نویسد و دارو را از داروخانه تهیه کند. مسئله این است که اینجا این بیمار از سیستم روانشناسی حذف می‌شود چون به راحتی می‌تواند دارو را از داروخانه تحویل گیرد. ۲۰ درصد درمان اعتیاد دارو است و ۸۰ درصد درمان اقدامات روانشناسی است.
این کارشناس اعتیاد با انتقاد از عملکرد وزارت بهداشت گفت: مراکز درمان اعتیاد با این هدف راه‌اندازی شدند که بیمار پس از اینکه دارو را از پزشک تهیه کرد همان موقع نزد روانشناس برود و به مدت ۴۵ دقیقه در آنجا خدمات روانشناسی و مددکاری دریافت کند. اگر فقط به مصرف دارو بخواهیم اکتفا کنیم در هر داروخانه‌ای در ایران می‌توانیم هر دارویی را تهیه کنیم و این یک واقعیت است و نمی‌توانیم کتمان کنیم و زمانی که این اتفاق بیفتد به طبع تهیه داروهای مخدر هم همین‌گونه خواهد شد؛ یعنی بیمار یا نوجوان می‌رود و دارو را از داروخانه تهیه می‌کند و پس از مصرف مواد قرص‌هایی که برای درمان اعتیاد است در جامعه افزایش خواهد یافت. این اقدام وزارت بهداشت یعنی گرفتن دارو از مراکز درمان و دادن آن به داروخانه، سیکل درمان را شکست می‌دهد و موجب می‌شود که تعداد زیادی از معتادان از حوزه درمان در کشور خارج شوند و این وضعیت اعتیاد در کشور را بحرانی‌تر می‌کند.
تحلیل خبر
5 میلیون نفر معتاد، خودشان یک کشور هستند!؟
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
منطقه خلیج فارس با 140 میلیون نفر جمعیت از 8 کشور ایران، عراق، عربستان، کویت، عمان، قطر، بحرین و امارات تشکیل شده که 5/63 درصد از کل ذخائر نفت جهان را در خود جای داده است.
اگر تعداد معتادین کشور ما که حدود 4 میلیون معتاد و 1 میلیون نفر در حال ترک با متادون هستند را با جمعیت برخی از این کشورها مقایسه کنیم به عمق فاجعه اعتیاد در کشورمان پی خواهیم برد.
خوب است بدانیم جمعیت بحرین 000/600/1 نفر، جمعیت قطر 000/950/2 نفر، جمعیت امارات 000/000/3 نفر، جمعیت عمان 000/000/5 نفر و جمعیت کویت 000/300/4 نفر می‌باشد.
با مقایسه آمار جمعیت این کشورها با آمار معتادین ما، به این نتیجه می‌رسیم که حدود 5 میلیون نفر معتاد شناسایی شده (غیر از بقیه) اگر همگی در یک نقطه جغرافیایی، جمع شوند، می‌توانند یک کشور را تشکیل دهند!
این فاجعه موقعی مشهودتر می‌شود که به قول مدیرکل اسبق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر، مطلع شویم که 7500 مرکز درمانی و 40 هزار پزشک و روانشناس در خدمت این جمعیت ناکارآمد هستند. هزینه‌های هنگفتی که صرف درمان اینان می‌شود و هزینه‌های بیشتری که صرف مواد مخدر آنها شده و از بین می‌رود و درآمدهای از دست رفته‌ای که به خاطر ناکارآمدی آنان حاصل نمی‌شود را اگر محاسبه کنیم به خسارت‌های ریالی و اقتصادی که این جمعیت 5 میلیونی هر روز به کشور وارد می‌کنند، آگاه خواهیم شد.
آثار سوء فرهنگی و اجتماعی و آلودگی‌های رفتاری، اخلاقی و بهداشتی نیز که به جامعه تحمیل می‌کنند، تحلیل مفصل دیگری دارد که در جای خود قابل بحث است.
یقیناً اگر این معضل برطرف نشود و هر معتاد در آینده یک نفر (فقط یک نفر) را تحت تأثیر قرار داده و معتاد کند، جمعیت معتادین کشورمان از 10 میلیون نفر هم تجاوز خواهد کرد.
آنگاه این جامعه چه سرنوشتی خواهد داشت؟!