مذاکرات ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط، به دور چهارم رسیده است. در این میان سؤال این است که تجارت ایران تا چه اندازه تحت تأثیر این ازسرگیری احتمالی روابط قرار خواهد گرفت.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، عربستان با حدود ۳۵ میلیون نفر جمعیت و به عنوان بزرگترین کشور غرب آسیا، با اتکا بر درآمدهای نفتی ۹.۵ میلیارد دلاری خود هجدهمین اقتصاد بزرگ جهان و بزرگترین اقتصاد در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا محسوب می‌شود. بعد از اشغال سفارت این کشور در تهران، روابط دیپلماتیک و اقتصادی ایران و عربستان نیز قطع شد، به طوری که تجارت مستقیم بین دو کشور به صفر رسیده و مختصر تجارت غیرمستقیمی که از طریق برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس انجام می‌شود قابل توجه نیست.
در مورد تأثیر قطع ارتباط تجاری ایران و عربستان بر سطح تجارت کشور اختلاف نظرهایی وجود دارد. عده‌ای معتقدند که این بازار ۱۴۰ میلیارد دلاری می‌تواند فرصت خوبی برای کالاهای ایرانی باشد و علاوه بر این با نفوذ بالای این کشور بر دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس تجارت ایران نه تنها از طریق مستقیم بلکه به طور غیرمستقیم نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در مقابل عده‌ای معتقدند که با درآمد سرانه ۲۳ هزار دلاری این کشور، بازار عربستان بیشتر به روی کالاهای باکیفیت و لوکس باز است که باعث می‌شود کالاهای ایرانی نتوانند در این بازار رقابت کنند و بنابراین حضور یا عدم حضور در بازار عربستان نمی‌تواند تغییر محسوسی در حجم تجارت ایران داشته باشد.
از طرف دیگر مذاکرات ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط، به دور چهارم رسیده است. در این میان سؤال این است که تجارت ایران تا چه اندازه تحت تأثیر این ازسرگیری احتمالی روابط قرار خواهد گرفت. ایلنا در این رابطه با فرزاد پیلتن، مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت و همچنین سیدرضی میری، عضو هیئت مدیره کنفدراسیون صادرات ایران گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌خوانید:
پیلتن: پیش از قطع روابط، تا ۴۰۰ میلیون دلار تجارت داشتیم
فرزاد پیلتن در گفت‌وگو با ایلنا در مورد ظرفیت‌های تجاری بین ایران و عربستان اظهار کرد: عربستان یکی از کشورهای همسایه جنوبی ما از نظر دریایی است که ۳۰ میلیون نفر جمعیت داشته و کشوری مسلمان با توانایی مالی خوب است که نرخ تورم و بیکاری آن کم بوده و درآمد سرانه و درآمد ارزی این کشور نیز زیاد است. از نظر فرهنگی، دینی و تاریخی اشتراکات زیادی بین مردم دو کشور وجود دارد که از نظر ما همه اینها فرصت‌های خوبی برای همکاری تجاری هستند.
وی افزود: عربستان واردکننده حدود ۱۴۰ میلیارد دلار کالا از دنیا است و این فرصت بسیار خوبی برای ما فراهم می‌کند تا در بازار این کشور حضور پیدا کنیم.
مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت با اشاره به اقلام وارداتی عربستان تصریح کرد: مهمترین اقلام وارداتی کشور شامل ماشین‌آلات، تجهیزات مکانیکی و برقی، کشتی و قایق، سازه‌های دریایی، دارو، آهن، فولاد، سوخت معدنی و روغن‌های معدنی، تجهیزات پزشکی، تجهیزات عکاسی و فیلمبرداری، سنگ‌ها و مواد پلاستیکی است که در برخی از این زمینه‌ها ما ظرفیت داریم تا بتوانیم به این کشور صادرات داشته باشیم. عربستان حدود ۱۴۰ میلیارد دلار واردات دارد که ما می‌توانیم با راهکارهایی بخشی از آن را تأمین کنیم.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: رابطه سیاسی دو کشور قطع است و از زمان قطع ارتباط سیاسی میزان مراودات تجاری ایران و عربستان به طور مستقیم صفر شده است. برقراری روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور بیش از همه مستلزم عادی شدن ارتباطات سیاسی و استقرار نمایندگی‌های دو کشور است. در گام بعدی باید زیرساخت‌هایی در زمینه ارتباطات بانکی و حمل و نقلی و همچنین امکان تردد تجار میان دو کشور برقرار شود.
پیلتن با اشاره به ارتباطات تجاری ایران و عربستان در گذشته گفت: در سال‌های قبل از قطع ارتباطات سیاسی، ایران و عربستان در سال تا ۴۰۰ میلیون دلار رابطه تجاری با یکدیگر داشتند که در بعضی موارد ۷۰ درصد از آن شامل صادرات ایران و عربستان و ۳۰ درصد آن شامل واردات بود. در برخی از سال‌ها هم این نسبت تغییر کرده و به عکس می‌شد اما به طور معمول سالانه بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار بین دو کشور ارتباطات تجاری وجود داشت.وی در ادامه بیان کرد: بعد از قطع روابط سیاسی بین دو کشور ارتباط مستقیم تجاری هم قطع شد و به صفر رسید اما خبرها حاکی از آن است که به شکل غیر مستقیم و از طریق صادرات مجدد از راه برخی از کشورها مانند امارات کالاهای ایرانی در بازار عربستان وجود دارد. امیدواریم روابط دو کشور به حالت عادی بازگردد تا بتوانیم از این فرصت به خوبی استفاده کنیم.
تحلیل خبر
محروم شدن ایران از بازار فوق طلایی عربستان با 140 میلیارد دلار تجارت خارجی و رسیدن سهم کشور ما در این بازار پرنعمت به صفر، بسیارغمناک است و هر کس ذره‌ای وجدان وطن‌دوستی و مردم مداری داشته باشد غصه‌دار می‌شود که چرا به راحتی، ما این بازار سرنوشت‌ساز را از دست دادیم؟ امروز باید کسانی که چند سال قبل به سفارت عربستان در تهران حمله و آن را تخریب کردند و آمران این حرکت زشت و پرهزینه، پاسخ دهند. در کشورهای دیگر اگر چنین حرکاتی رخ دهد معمولاً دادگاه‌های مستقل، آنها را به محاکمه کشیده و همه خسارت‌هایی که به طور مستقیم و غیرمستقیم بر کشور و مردم وارد آمده است را از عاملان و آمران آن می‌ستانند.
حمله به سفارت عربستان در ایران نه فقط سهم 400 میلیون دلاری تجارت ما با عربستان را به صفر رسانید بلکه عربستان را وادار کرد که همه کشورهای عرب منطقه خلیج فارس را به پایین‌ترین سطح روابط تجاری با ما، تحریک و تشویق کند.
همچنین جنگ‌های درون خاورمیانه با موضع‌گیری عربستان، شعله‌ورتر شد و در آنجا نیز ضربه‌های اقتصادی هنگفتی به ما وارد کرد.
اگر ما می‌توانستیم در دو دهه گذشته عربستان را با خود همراه کنیم و متحدی درازمدت شویم سرنوشت جنگ سوریه و یمن و درگیری‌های داخلی بحرین به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد و داعش قدرت نمی‌یافت.
مذاکراتی که ماه‌هاست بین ایران و عربستان با وساطت عراق در جریان است و معلوم نیست چه نتیجه‌ای بدهد اگر در دو دهه گذشته با دوستی و برادری که بین دو کشور حاکم بود انجام می‌گرفت، اعتمادسازی عمیق‌تری تحقق می‌یافت و شرایط منطقه و جهان تحت تأثیر آن قرار می‌گرفت. متاسفانه تندروهای هر دو کشور عامل بدبختی هر دو شده و بذر اختلاف افکندند که بعید است به راحتی تبدیل به وحدت
شود.
به هرحال ضررهای فراوانی نصیب ایران شد و هنوز هم این افراد و گروه‌های تندرو که افکار منجمد و دشمن‌تراشی دارند، بر عقیده و اندیشه‌های خانمان‌سوز خویش اصرار دارند. امید که عقلای هر دو طرف، فکر نجات‌بخشی کنند.