یک کارشناس مدیریت منابع آب استفاده از آب‌های نامتعارف را مؤثر برای توسعه نوار ساحلی کشور دانست و افزود: کشاورزی پایدار و تولید محصولات در محیط‌های شور، یک فن‌آوری با رویکرد زیست محیطی و بهره‌برداری اقتصادی و پایدار از منابع آب و خاک کشور، تعریف درست شور ورزی است.
به گزارش ایسنا، مجتبی پورمقدم، در جمع خبرنگاران با بیان اینکه میزان آب تجدیدپذیر کشور، حدود ۱۰۰ میلیارد مترمکعب در سال بوده و بر اساس برآوردهای صورت گرفته در سال ۹۵، سرانه آب تجدیدپذیر کشور به ازای هر نفر در سال ۱۴۵۰ مترمکعب است، گفت؛ همچنین سرانه آب مصرفی کشور ۱۲۴۷ مترمکعب به ازای هر نفر در سال است و از نظر سرانه مصرفی، مشابه امریکا و استرالیا هستیم.
وی با بیان اینکه از نظر میزان سرانه آب تجدیدپذیر و مقایسه این رقم، با سرانه آب مصرفی وضعیت مناسبی نداریم، گفت: نسبت سرانه مصرف بر سرانه آب تجدیدپذیر کشور بر اساس آخرین برآوردهای صورت گرفته در سال ۹۵ بالغ بر ۸۶ درصد بوده است، یعنی ما ۸۶ درصد منابع آب تجدیدپذیر کشور را در طول سال مصرف می‌کنیم.
وی با بیان اینکه بر اساس گزارش اعلامی از سوی فائو، مصرف بیش از ۴۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر، یک فاجعه است و نباید بیش از ۴۰ درصد آب تجدیدپذیر برای مصرف برنامه‌ریزی شود؛ افزود: این در حالی است که ما بیش از ۲ برابر سقفی که باید برنامه‌ریزی مصرف شود را مصرف می‌کنیم.این کارشناس مدیریت منابع آب با تاکید بر اینکه در نتیجه مصرف ۸۶ درصدی آب تجدیدپذیر کشور، تالاب‌های و رودخانه‌های ما خشک شده و نتیجه این اقدام، دیگر خشکسالی طبیعی نیست، بلکه دچار خشکسالی القایی شده‌ایم، گفت: کشاورزی حدود ۹۰ تا ۹۲ درصد مصرف آب کشور را به خود اختصاص داده و با وجود اینکه مباحثی چون آبیاری‌های نوین، تحت فشار و ... در بخش کشاورزی اجرا شد، میزان مصرف آب در این بخش در مجموع کاهش پیدا نکرد، چرا که شاهد توسعه عرضی سطوح زیر کشت بودیم.پورمقدم افزود: این در حالی است که قرار بود با تغییر سیستم‌های آبیاری، از مصرف آب بخش کشاورزی کاسته شده و آب صرفه‌جویی شده برای طبیعت و احیای آن، تخصیص یابد.
وی با بیان اینکه راهکار تولید آب ضرورتی انکارناپذیر است، گفت: نسبت آب تولیدی از روش‌های نامتعارف به مقدار مصرف، بسیار کم است، برای همین تولید آب از روش‌های نامتعارف، راهکار مناسبی برای رفع تنش‌های آبی نیست. باید میزان مصرف آب در بخش کشاورزی را کاهش داده و آب را در طبیعت آزاد کنیم، در این صورت اگر بتوانیم از آب‌شور دریا چیزی تولید کنیم و محصول آن در بازار مصرف، جای خود را باز کرده و از تقاضای برخی محصولات کشاورزی متعارف کاسته شود، آبی برای طبیعت خواهیم داشت که این کار با شورورزی امکان‌پذیر خواهد بود.این کارشناس مدیریت منابع آب با بیان اینکه برای پایدارسازی نواحی مرزی و ساحلی کشور، باید منافع کشور به صورت عادلانه در این نواحی توزیع شود و ایجاد اشتغال پایدار، از مهمترین اقدامات در این زمینه خواهد بود که به استقرار و پایدارسازی جمعیت و رونق نوار ساحلی منجر می‌شود؛ ارزان‌ترین روش ایجاد اشتغال نیز کشاورزی است، افزود: توسعه نوار ساحلی در جهت تحقق اهداف پدافند غیرعامل است و هرچه توسعه نوار ساحلی بیشتر محقق شود، بیشتر به رونق اقتصادی کشور کمک خواهد کرد.
پور مقدم با بیان اینکه در جنوب کشور بحث کانون‌های داخلی تولید ریزگرد مطرح است که شور ورزی با ایجاد فضای سبز می‌تواند کانون‌های داخلی ریزگرد را غیرفعال کند، گفت: عدالت در برخورداری، توسعه یافتگی، اشتغال‌زایی و پایداری مرزها از نتایج شور ورزی است.
وی با بیان اینکه آب‌هایی با شوری بیش از ۱۲ هزار میکروموس بر سانتیمتر برای کشاورزی رایج مناسب نیست؛ اما برای شور ورزی، آبی مورد استفاده قرار می‌گیرد که درجه شوری آن بیش از این میزان است، گفت: شوری آب دریای آزاد حدود ۴۶ هزار واحد است، این عدد در چابهار ۵۳ هزار واحد، در بندرعباس ۵۸ هزار واحد و در بوشهر ۶۷ هزار میکروموس بر سانتیمتر است و می‌توان از این آب بسیار شور، برای تولید محصولات مختلف استفاده کرد.
این کارشناس مدیریت منابع آب با بیان اینکه شور ورزی رقیب کشاورزی معمولی و متعارف نیست، گفت: می‌توان با توسعه شور ورزی، دانه‌های روغنی، کود کشاورزی، علوفه مناسب دام و محصولاتی را تولید کرد که کاربردهای مختلفی در صنایع دارویی و غذایی دارند.
پور مقدم با بیان اینکه هیچ زمانی بیش از ۸ درصد روغن مورد نیاز کشور که در سال ۹۵ بالغ بر یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن بوده را در داخل کشور تولید نکرده‌ایم و بیش از ۹۰ درصد روغن کشور از خارج تأمین می‌شود، گفت: در حالی که با استفاده از شور ورزی، از آب‌شور دریا می‌توان دانه‌های روغنی مرغوبی به تولید رساند که بخش قابل توجهی از نیاز روغن کشور را پوشش دهد.
وی با بیان اینکه کشورهای حوزه خلیج فارس به بحث شور ورزی ورود کرده‌اند و در عربستان نخل‌هایی کاشته شده که با آبی با درجه شوری ۱۰ هزار میکروموس بر سانتیمتر، خرما تولید می‌کند، گفت: این اقدام مشترک ICBA دبی با وزارت کشاورزی عربستان است که ۸ گونه نخل شورپسند در این کشور کشت و بهره‌برداری می‌شود.
به گفته وی، همچنین در کشورهای مکزیک و اریتره، نمونه‌های موفق و با مقیاس بالا، شور ورزی توسعه یافته و گیاهانی با کاربری‌های متعدد به تولید رسیده‌اند.
تحلیل خبر
تا استان بوشهر و استان فارس گرفتار ریزگردهای نفس‌گیر نشده‌اند و سرنوشت غمناکی همچون استان خوزستان نیافته‌اند، باید مسئولان ذیربط به عمل پیشگیرانه دست بزنند. این که فعلاً در این زمینه اقدامی نکنند و بگویند اگر رخ داد بعد فکری برای رفع آن می‌کنیم، مطمئناً آن موقع دیگر از دست هیچ کس کاری برنمی‌آید چرا که زمانی ریزگردها از زمین و آسمان روی سر مردم می‌ریزند که طبیعت به اندازه‌ای تخریب شده و فرسایش خاک به جایی رسیده که به سادگی قابل ترمیم نیست.
موقعی که فضاهای سبز و پوشش‌های گیاهی رو به نابودی می‌روند و خاک فرسایش پیدا می‌کند و به راحتی خاک‌های روی زمین با نسیم ملایمی جابجا می‌شوند دیگر با مالچ پاشی و کارهای مصنوعی پرهزینه مشابه، نمی‌توان گرد و خاک‌ها را کاملاً کنترل کرد. حتی بعضی معتقدند مالچ پاشی، خودش باعث نابودی محیط زیست می‌شود و این روش در کشورهای پیشرفته، سالها پیش، منسوخ شده
است.
بهترین روش همان است که این کارشناس گفته و آن اینکه کاشت درختان کم آب بر و پوشش‌های گیاهی که بتواند با آب شور آبیاری شود، راه حل مناسبی است که هم به کنترل گرد و خاک کمک کند و هم اکسیژن هوا را تقویت کرده و هم به زیبایی محیط می‌افزاید و هم دمای هوا را متعادل نگه می‌دارد.
همانگونه که در عربستان نخل‌هایی کاشته شده که با آبی با درجه شوری ملایم، خرما تولید می‌کند و از 8 گونه نخل شورپسند بهره‌برداری کرده‌اند و در کشورهای مکزیک و اریتره گیاهانی با کاربری‌های متعدد به تولید رسانده‌اند، ما هم می‌توانیم از تهدید، فرصت بسازیم.
چرا ما نتوانیم با هدایت آب دریا و آب‌های شور دیگر داخل کشور، به کاشت درختانی مبادرت کنیم که هم میوه بدهد، هم تولید مواد غذایی و ثروت کند و هم به حفظ خاک کمک کرده جلو تولید ریزگردها را بگیرد؟ آیا نمی‌توانیم یا نمی‌شود یا نمی‌خواهیم؟