معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور گفت: اگر قرار است به سمت دانشگاه‌های نسل سه و چهار برویم، باید در نظام درسی، روش‌های آموزشی و در جذب هیئت علمی نگرش دیگری داشته باشیم.
به گزارش خبرنگار مهر، روح الله دهقانی فیروزآبادی در مراسم سالروز تأسیس معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم که با حضور وزیر علوم و برخی از معاونان او برگزار شد، با اشاره به تحلیل ساحتی علم گفت: ساحت اول ساحت اندیشه است که از آموزش دادن آن اندیشمند پرورش می‌یابد. بستر اندیشه اندیشکده ها هستند. اندیشکده ها باید اندیشمند تربیت کنند و از پژوهششان حکمت به جامعه تحویل دهند.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان با اشاره به اینکه ساحت بعدی که فرای این موضوع قرار می‌گیرد، ساحت علم است، گفت: علم از پژوهش علمی تئوری و مقاله استخراج می‌شود و بستر علم و پژوهش دانشگاه و مراکز علمی هستند.دهقانی خاطرنشان کرد: ساحت بعدی ساحت فناوری است و وقتی علم به پختگی می‌رسد انتظار داریم در کنار کار علمی، فناوری استخراج شود. از آموزش فناوری تکنسین‌ها به وجود می‌آیند.
وی ساحت بعدی را ساحت نوآوری نام برد و افزود: آموزش نوآوری به ما کارآفرین و در نهایت محصول اولیه ارائه می‌دهد؛ بستر تولید، نوآوری و مراکز تحقیقات نوآوری هستند. ساحت بعدی ساحت تولید است که از آموزش تولید، صنعتگر استخراج می‌شود. ساحت بعدی نیز عرضه است و از آموزش عرضه، بیزینس من خارج می‌شود و بستر این ساحت، بازار است.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور با تاکید بر لزوم داشتن دانشکده‌های حکمت بنیان گفت: باید تولیدی داشته باشیم که بر مبنای نوآوری باشد؛ زنجیره‌های دانشگاه و شرکت‌های دانش بنیان بسیار خوب توسعه یافته است. در عرضه تولید هم خوب هستیم اما جای بنگاه‌ها و صنایع خالی است. اگر بتوانیم از ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش بنیان، صنعت کشور پای کار بیاید اتفاقی که باید رقم بخورد رقم خواهد خورد.
دهقانی فیروزآبادی به وجود نواقص متعدد در ارتباط دانشگاه و صنایع اشاره کرد و گفت: دانشگاه فضای فناوری نرم و منعطف دارد و تولید فضای خشکی دارد. عدم ارتباط این دو، به صنعت و دانشگاه آسیب زده است. وقتی سراغ صنعت می‌رویم می‌گوید، دانشگاه متعهد نیست. از طرف دیگر دانشگاه می‌گوید، صنعت دانشگاه را درک نمی‌کند. نتیجه این می‌شود که صنعت و دانشگاه هر دو گله‌مند هستند. پارک‌ها که اطراف دانشگاه شکل گرفتند بستری برای شرکت‌ها و واحدهای فناوری هستند که نقش ارتباط صنعت با دانشگاه را ایفا می‌کنند.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در ادامه خاطرنشان کرد: در یک نظام متعالی تبدیل ارزش به ثروت، باید طوری عمل کنیم که صنعت ما برای اینکه بتواند تولید با کیفیت داشته باید، سراغ فناوری برود و شرکت‌های دانش بنیان تعریف کننده مسائل برای دانشگاه‌ها باشد.
وی ضمن بیان این مطلب که ما در کشور دانشگاه‌های نسل یک را پشت سر گذاشته‌ایم، گفت: یک زمانی فردی که دانشگاه می‌رفت، اشتغالش تأمین بود اما با گذشت زمان ظرفیت‌های دولتی برای اشتغال نیروی انسانی پر شد. دانشگاه‌های نسل دو به سمت پژوهش علمی محور رفتند و به تربیت نیروی انسانی رفتند که علاوه بر سواد آکادمیک، توان پژوهش برای نوآفرینی را دارند. در سال ۹۰ کسی که در دانشگاه خوبی تحصیل کرده بود روی زمین نمی‌ماند اما در حال حاضر شاهد هستیم که یک دانشجوی دکتری با رزومه خوب نمی‌تواند فرصت شغلی داشته باشد.
دهقانی بر تغییر نسل دانشگاه‌ها تاکید کرد و گفت: نظام آموزش عالی در دانشگاه‌ها باید به نظامی تبدیل شود که کارآفرین تحویل جامعه دهد. در نسل چهارم باید سراغ دانشگاه‌هایی با تأثیرگذاری اجتماعی برویم که احساس نیاز در جامعه ایجاد می‌کنند.
وی در ادامه تصریح کرد: دانشگاه کارآفرین نباید مثل دانشگاه نسل یک و دو رفتار کند و لازم است نظام آن را تغییر دهیم. در دانشگاه‌های نسل یک و دو کتابخانه‌های مرکزی داشتیم اما در دانشگاه‌های نسل سه فضای کار اشتراکی داریم، در دانشگاه‌های نسل اول و دوم آزمایشگاه و در نسل سه کارگاه داریم. در دانشگاه‌های نسل یک کنکور داریم و در نسل سه، استارتاپ ویکندها را داریم. در دانشگاه‌های نسل اول استاد داریم و نسل سه مربی. در دانشگاه‌های نسل اول با فرد کار داریم و در دانشگاه‌های نسل سه و چهار با کار تیمی سرو کار داریم.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور خاطرنشان کرد: اگر قرار است به سمت دانشگاه‌های نسل سه و چهار برویم، باید در نظام درسی، روش‌های آموزشی و در جذب هیئت علمی نگرش دیگری داشته باشیم تا فارغ التحصیلانی تربیت شوند که ایده پردازی کنند و برای خود و چند نفر دیگر کسب و کار ایجاد کنند.
تحلیل خبر
اگر جامعه ما نتواند دانشجوی دکتری را با رزومه خوب و برجسته جذب شغل مناسب کند، این فرد فرهیخته چه کار باید بکند؟ آیا باید بیکار بماند و عاطل و باطل در خیابان پرسه بزند و عمرش را تلف کند؟
کشور باید این توانایی داشته باشد که چنین افرادی را در بهترین مشاغل ساماندهی کند و نگذارد آنها به فکر فرار از کشور بیفتند.
یکی از دلایلی که تعداد افراد فرهیخته نسبت به نیازهای جامعه بیشتر می‌شوند این است که جامعه نتوانسته پا به پای فرزندانش رشد کند. به عبارت دیگر چنین جامعه‌ای بسیار عقب مانده‌تر از فرزندان رشیدش است.
همیشه باید جامعه نسبت به فرزندانش جلوتر باشد تا بتواند آنها را با خود به سمت رشد و تعالی بکشاند. زمانی در کشور، توسعه همه جانبه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی رخ می‌دهد که فرزندان خردمندش بتوانند با تمام توان در جای جای آن فعالیت و خدمت کنند و از خود آثار گرانقدری در حوزه اختراع، ابتکار، نوآوری و ... به نمایش گذارند.
جامعه‌ای که زمینه پیشرفت دارد فرزندانش را هم سرزنده، بانشاط و متفکر بار می‌آورد و بالاترین اثربخشی و بهره‌وری را از آنها طلب می‌کند.
اگر دانشجویان دکتری با رزومه خوب نتوانند شغل شایسته داشته باشند، هم خود سرخورده می‌شوند و هم نسل جدید و کم سن و سال‌تر را سرخورده می‌سازند. دانش آموزان امروز جهت پیدا کردن انگیزه، نگاه به نسل قبل از خود می‌کنند و معمولاً از آنها الگوبرداری کرده به مشی آنها می‌روند.
حال اگر ببینند آنها فرصت شغلی مناسب را نیافته‌اند، انگیزه خود را از دست می‌دهند و آنگاه کل نظام آموزشی کشور با افت غیرقابل‌تصوری مواجه خواهد شد.