رئیس کمیته مشترک ایران و ژاپن خاطرنشان کرد: در حال حاضر تجارت ایران با چین، روسیه، ترکیه، امارات و عمان به‌صورت مستقیم انجام می‌شود و با سایر کشورهای دنیا تجارت ما با واسطه انجام می‌شود و مستقیم با سایر کشورها ارتباطی نداریم.
بهرام شکوری در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، با بیان اینکه به واسطه تحریم‌ها مراودات رسمی تجاری ایران و ژاپن به صفر رسیده است، گفت: به نظر می‌رسد تجارت ایران و ژاپن به شکل غیررسمی و از طریق واسطه‌ها دنبال می‌شود. دولت و تجار ژاپنی علاقه‌مند به توسعه روابط تجاری با ایران هستند چراکه تاریخ تجارت دو کشور حدود یک قرن است و همین موضوع انگیزه و اشتیاق برای توسعه مبادلات اقتصادی را دوچندان کرده است.
وی با اشاره به بالا بودن مراودات تجاری ژاپن و آمریکا، تصریح کرد: ژاپن و آمریکا سرمایه‌گذاری‌های مشترک قابل توجهی با یکدیگر دارند طبیعی است که بعد از اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران، ژاپنی‌ها ترجیح بدهند که تجارت خود را با محدود کنند. به عبارت دیگر منافع ملی ژاپنی‌ها ایجاب می‌کند که با ما تجارت مستقیم نداشته باشند؛ در روزهای اخیر که شاهد اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران هستیم ژاپن تحریم جدیدی علیه ایران تعریف نکرد و تا آنجا که امکان داشت تلاش کرد که به نوعی روابط ایران و ژاپن مانند سابق شود.
رئیس کمیته مشترک ایران و ژاپن در پاسخ به این پرسش که آیا ژاپنی‌ها در سال‌های اخیر تمایلی برای سرمایه‌گذاری مستقیم در ایران از خود نشان دادند؟ گفت: ژاپنی‌ها علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری مشترک با ایران هستند؛ به لحاظ تکنولوژی و نوآوری ژاپن همتراز کشورهای آمریکایی و اروپایی است و می‌توان گفت ژاپن هر آنچه ما در صنعت، معدن، کشاورزی و... نیاز داریم را دارد و یکی از انتخاب‌های ما در حوزه فناوری ژاپن می‌تواند باشد؛ اما تحریم‌ها یکی از موانع اصلی برای ورود سرمایه ژاپن به ایران است.
شکوری با اشاره به لزوم پیوستن به FATF و ایجاد مناسبات شایسته با دنیا، افزود: دولت باید برای رفع تحریم‌ها و ایجاد مناسبات و تعاملات خوب با دنیا قدم بردارد و شرایط را محیا کند که بتوان از ظرفیت‌های کشور ژاپن برای توسعه اقتصادی ایران استفاده کنیم. در حال حاضر همه چیز برای پیوستن ایران به FATF در ایران وجود دارد و فقط خواست مسئولان کشور را می‌طلبد.
وی با تاکید بر اینکه برای پیوستن به FATF باید مناسبات و دیپلماسی سیاسی قوت بگیرد، افزود: در دنیا دیپلماسی اقتصادی بر سیاست تأثیر می‌گذارد اما در ایران برعکس است سیاست، برای اقتصاد تأثیر می‌گذارد و تاوان این سیاست را اقتصاد متحمل می‌شود؛ به نظر می‌رسد باید تجدیدنظری در مناسبات خود با دنیا داشته باشیم که اگر این روند انجام نشود هر روز دچار مشکلات بیشتری خواهیم بود.
رئیس کمیته مشترک ایران و ژاپن با اشاره به واردات خودرو از ژاپن، گفت: اصلاح مناسبات سبب توسعه روابط تجاری ایران و ژاپن خواهد اما در شرایط فعلی امکان ورود مستقیم خودرو از کمپانی‌های ژاپنی و حتی کره‌ای وجود ندارد و واردکنندگان با واسطه کشورهای ثالث که خودروسازان ژاپنی در آن کشورها نمایندگی فروش دارند خودرو وارد ایران می‌کند؛ و این امکان وجود دارد که در سال‌های آینده برای تأمین قطعات این خودروها در داخل کشور با مشکل مواجه شویم.
وی در پایان بیان کرد: در حال حاضر تجارت ایران با چین، روسیه، ترکیه، امارات و عمان به‌صورت مستقیم انجام می‌شود و با سایر کشورهای دنیا تجارت ما با واسطه انجام می‌شود و مستقیم با سایر کشورها ارتباطی نداریم.
تحلیل خبر
چرا مراودات اقتصادی ژاپن با ما صفر شده است؟
دکتر محمدمهدی جعفری‌زاده
تجارت خارجی هر کشور، شاهرگ حیات اقتصادی آن کشور است. تلاش همه کشورها این است که این شاهرگ حیاتی قطع و یا مسدود نشود چرا که قلب اقتصاد کشور را از کار می‌اندازد.
سالهاست که سرنوشت اقتصاد کشورها در تجارت جهانی و محیط بین‌المللی تعیین می‌شود حتی قدرت‌های مهم اقتصادی دنیا، با همه توان اقتصادی داخلی، بیشتر از کشورهای در حال توسعه و عقب مانده، نیازمند تجارت خارجی و مراودات و معاملات با کشورهای دیگر هستند. مثلاً آمریکا و چین که قدرت اقتصادی اول و دوم جهان هستند به شدت به بازارهای کشورهای دیگر جهت صدور تولیدات خود نیازمندند. کشور ما نیز از این قاعده جهانی مستثنی نیست ولی متاسفانه به علت «تحریم‌های بین‌المللی» سالهاست که نمی‌تواند مستقیماً با کشورهای دیگر مبادلات اقتصادی داشته باشد و باید از طریق کشور ثالث، رابطه غیرمستقیم برقرار کند که نتیجه آن کندی و نزول روابط اقتصادی با کشورها و خرید گران‌تر کالاها از کشورهای ثالث شده است. بنا به گفته رئیس کمیته مشترک ایران و ژاپن، در حال حاضر فقط پنج کشور چین، روسیه، ترکیه، امارات و عمان به صورت مستقیم روابط تجاری با ما دارند و بقیه کشورها با واسطه و به طور غیرمستقیم با ما درحال تجارت هستند. به قول ایشان، در همه کشورهای جهان دیپلماسی اقتصادی بر سیاست تأثیر می‌گذارد اما در ایران برعکس است و سیاست بر اقتصاد اثرگذار است و تاوان این سیاست را اقتصاد متحمل می‌شود.
همچنین به قول ایشان باید تجدیدنظری در مناسبات خود با دنیا داشته باشیم و روابط خود را با همه کشورها بهبود ببخشیم و طرح نوی در تبعیت سیاست از اقتصاد براندازیم وگرنه روز به روز مشکلات اقتصادی ما سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌شود.
مهمترین نکات در تجارت خارجی، یکی کیفیت کالاها و بسته بندی مرغوب آنها، دوم، قیمت مناسب و سوم موازنه و همترازی صادرات و واردات دو کشور است.
ژاپن به عنوان یکی از شرکای اقتصادی دیرینه با ایران، در هر سه مورد با ما هماهنگ است یعنی هم کالاهای باکیفیت و بسته بندی مرغوب دارد، هم با قیمت مناسب آنها را می‌فروشد و هم در قبال صادرات کالاهای خود به واردات از کشور شریک تجاری خویش اقدام می‌کند البته به شرطی که کالاهای آن کشور نیز از نظر کیفیت و بسته‌بندی و قیمت مورد تأیید ژاپنی‌ها باشد.
ما، هم از نظر سیاسی و هم از نظر اقتصادی با ژاپن مشکل نداریم ولی باید ابتدا سد راه این ارتباط که تحریم‌هاست، برداشته شود آنگاه بتوانیم از کالاهای ارزشمند آن کشور بهره‌مند شده و از کالاهای نامرغوب و بی‌کیفیت دیگر کشورها نجات یابیم.