به گزارش رویداد۲۴ ، انتخابات ریاست جمهوری نزدیک است و آنطور که تحلیلگران از ماهها قبل گفتهاند، میزان مشارکت اصلیترین دغدغه آن است. اکنون، اما با نزدیک شدن به انتخابات و در شرایطی که بخشی از جامعه به خاطر حذف نیروهای خود، ناراحت هستند (نامه نیوز درباره درستی ردصلاحیت سیاسیون یا نادرستی آن قضاوت نمیکند) و مسئله مشارکت جدیتر از هر وقت دیگری مینماید، شاهد برخی اظهارنظرهای عجیب هستیم که رأی مردم و نقش مردم در جمهوری اسلامی ایران را زیر سؤال برده و به سخره میگیرد! دریک نگاه خوشبینانه میتوان رعیت تلقی شدن مردم، تذکر به ضرورت فرمانبرداری، کافر بودن آنهایی که رأی نمیدهند یا عبادت خواندن انتخابات و ... را سهوی دانست، اما لازم است که پیش از دیر شدن به آثار و تبعات منفی آن اشاره کرد.
بدیهی است که ارسال هر پیامی مبنی بر کم ارزش بودن رأی مردم و بینیازی نظام جمهوری اسلامی ایران از مردم؛ هیزم به آتش کاهش مشارکت ریخته و تبعات بدی به همراه خواهد داشت.
انتقاد از رویکردی که برخی آقایان دانسته یا نادانسته در پیش گرفتهاند و تذکر دربار پیامدهای آن از سوی دلسوزان نظام نیز مورد تأکید است. مثلاً غلامرضا مصباحی مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز، از این رویکرد انتقاد کرد و گفت: «بنیانگذار جمهور اسلامی ایران امام خمینی (ره) است و نگاه ایشان نگاه به مردم بر این مبنا بود که همهچیز متکی به مردم است. به اعتقاد امام نظام مشروعیت خود را علاوه بر جایگاه الهی از آرای مردم و حضور مردم میگیرد. رهبر معظم انقلاب نیز بارها بر نقش ویژه مردم در نظام جمهوری اسلامی تأکید کرده و گفتهاند که این نظام از بالا که همان رهبری است تا سطوح مختلف همه متکی برخواست و رضایت مردم است».
وی افزود: «آنچه که بنده اعتقاد داردم این است که نظام جمهوری اسلامی بر اساس اسلام و نه دموکراسی غربی مبتنی بر فرامین الهی و رضایت و پشتیبانی مردم است؛ یعنی اگر مردم همراهی نکنند، نظام موجودیت نخواهد داشت. اگر مردم نمیآمدند نظام جمهوری اسلامی برپا نمیشد».
این فعال سیاسی اصولگرای در ادامه گفت: «امیرالمؤمنین (ع) در خطبه شقشقیه در نهج البلاغه از حضور مردم سخن گفته و میفرمایند (یک ترجمه ساده و روان) که اگر مردم حجت را بر ما تمام نکرده بودند و اگر خداوند از ما نخواسته بود که بر گرسنگی گرسنگان و ظلم ستمکاران آرام نگیریم، من عطای حکومت را به لقایش بخشیده و به همان کسانی که پس از رحلت پیامبر (ص) خلافت را به دست گرفتند، واگذار میکردم. این یعنی اقبال و اصرار مردم بود که سبب شد حضرت علی (ع) به میدان بیاید.»
مصباحی مقدم تأکید کرد: «بنابراین مردم بعد از جایگاه الهی در حکومت اسلامی، نقش اول را دارد و من عنوان حکومت اسلامی را غیر از این نمیدانم. معتقدم که اگر امام طی سالیان با نظریه، ولیفقیه نظریه حکومت اسلامی را دنبال میکردند همین حکومت مبتنی بر رضایت و خواست مردم را مدنظر داشتند لذا اگر برخی رأی مردم را زینتی تلقی کنند، این با مرام امام و رهبری سازگار نیست».
سخنگوی جامعه روحانیت مبارز تأکید کرد: «اینکه برخی تصور کنند با آرای کم هم میتوان اداره کشور را به دست گرفت، خطای بزرگی است و سخنشان با رویکرد امام و رهبری همخوانی ندارد. هم امام میزان را رأی ملت میدانستند و هم رهبر انقلاب مدام از مشارکت پرشور گفتهاند و اصرار دارند که مردم پای صندوق آمده و آگاهانه رأی بدهند. هر نتیجهای که حاصل شود، خواست مردم است و اصل بر همین است».
وی در پاسخ به اینکه ارسال پیامهایی با مضمون کمارزش شمردن رأی مردم به جامعه چه تبعاتی دارد؟ گفت: «من از رسانهها اعم از صداوسیما و روزنامهها و ... استدعا میکنم که اینگونه پیامهای شاذ و اندک را درشت نکنند، مطرح نکنند و مکرر بازتاب ندهد. باید پیامهایی را بازتاب دهند که حکایت از واقعیت نقش مردم در نظام جمهوری اسلامی دارد. واقعیت نیز آن است که اگر ملت نخواهند، از نظام چیز باقی نمیماند».
تحلیل خبر
آنچه سبب دوام و قوام هر حکومتی است، مردم هستند. نقش مردم در همه مراحل تصمیم گیری و تعیین سرنوشت کشور، از نقش مسئولان ردههای مختلف، به مراتب مهمتر و اصیلتر است. همه مسئولان بنابه اراده و خواست مردم به جایگاهی رسیدهاند و با خواست و نظر مردم هم میتوانند جای خود را به دیگری بسپارند.
اما آنچه قدرت مردم را نشان میدهد، آرای آنان است. آرامترین و منطقیترین شیوه برای جابه جایی قدرت در هر کشوری، تکیه بر آرای مردم و دخالت دادن آنها در سرنوشت مملکت خویش است.
امام علی (ع) که بنابه دیدگاه ما شیعیان حق الهی حکومت و خلافت را داشت باز علت پذیرش خلافت و حکومت را حضور مردم و اصرار آنان جهت پذیرش این جایگاه میدانست و میگفت: اگر مردم نمیخواستند و اصرار نمیکردند، مسئولیت حکومت بر آنان را قبول نمی کردم.
در اسلام، رای مردم نه جنبه زینتی دارد و نه بازیچه سیاستمداران است و نه در فرع و حاشیه قرار
میگیرد، بلکه حقیقیترین و
واقعیترین اهرم تعیین حکمرانان است. پس مقبولیت و مشروعیت هر فرمانروایی از آرای مردم نشأت میگیرد و تا زمانی که این آرا، همان ماهیت اولیه را دارد مسئولان میتوانند از حمایت و پشتوانه عظیم مردم بهرهمند باشند. برای اثبات این مدعا علاوه بر منابع اسلامی به چند سخن امام خمینی(ره) که خود بر نقش مردم تأکید دارد، نگاه
میکنیم:
- دولت خدمتگزار مردم باید باشد. مثل سابق نباشد که فرمانفرما بود، حالا باید فرمانبردار مردم باشد. (صحیفه امام؛ ج ۶،ص ۳۹۷)
- همه در خدمت ملت هستند؛ دولت در خدمت ملت است؛ ما همه در خدمت ملت هستیم. (صحیفه امام؛ ج ۶،ص ۴۱۹)
- حکومت باید حکومت الهی باشد، اسلامی باشد، حکومتی باشد که خود مردم میخواهند آن حکومت را. (صحیفه امام؛ ج۷، ص ۵۲۷)
- اگر مردم پشتیبان یک حکومتی باشند، این حکومت سقوط ندارد؛ اگر یک ملت پشتیبان یک رژیمی باشند؛ آن رژیم از بین نخواهد رفت.(صحیفه امام؛ ج ۸، ص ۳۷۲).
- کاری بکنید که دل مردم را به دست بیاورید. پایگاه پیدا کنید در بین مردم. وقتی پایگاه پیدا کردید، خدا از شما راضی است؛ ملت از شما راضی است؛ قدرت در دست شما باقی میماند، و مردم هم پشتیبان شمایند. (صحیفه امام؛ ج ۷،ص ۵۱۲)
- حکومت وقتی باقی میماند که مردم او را بخواهند.(صحیفه امام ، ج ۷،ص ۵۲۸)
- حکومتها باید خدمتگزار ملتها باشند؛ چنانچه در اسلام این سیره بود که حکومت در خدمت مردم بود و ارتش در خدمت مردم بود. (صحیفه امام؛ ج ۷،ص ۱۱۷)
- شما خودتان را حاکم مردم ندانید، شما خودتان را خدمتگزار مردم بدانید. این پیش خدا ثوابش بیشتر از این است که خودتان را [رئیس] حکومت بدانید. حکومت هم همان خدمتگزار [ی] است. ارتش هم باید خدمتگزار مردم باشد.(صحیفه امام؛ ج ۱۳،ص ۲۰۳)
- در هر صورت ما باید دنبال این معنا باشیم که مردم را نگه داریم، و همین طوری که آقایان می گویند؛ بدون پشتیبانی مردم نمیشود کار کرد. (صحیفه امام؛ ج ۱۹،ص ۳۷)
از جمعبندی این سخنان استنباط می شود که بدون رضایت و حضور مردم، نه حکومت تشکیل می شود و نه استمرار و دوام می یابد. لذا رای واقعی مردم در تمام مراحل، نقش بی بدیل دارد.