۱۰ سد بزرگ و مهم کشور با کاهش از ۲۵ تا ۷۵ درصد حجم موجودی آب نسبت به زمان مشابه سال گذشته مواجه هستند که در این بین سد اکباتان آبیشینه همدان از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهرماه) تا ۵ آذرماه با کاهش بیش از ۷۵ درصدی حجم آب روبرو است.
به گزارش تابناک به نقل از ایرنا، ۶۵ روز از سال آبی جاری (ابتدای مهرماه) گذشته است و با وجود بارشهای اندکی که در روزهای اخیر رخ داده است، اما بسیاری از سدهای کشور همچنان درگیر کمآبی هستند.
تازهترین گزارش دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور، شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان از آن دارد که حدود ۱۰ سد بزرگ و مهم کشور با کاهش ۲۵ تا ۷۵ درصدی حجم موجودی آب روبرو هستند.
بر این اساس سد اکباتان، آبشینه همدان از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهرماه) تا ۵ آذر با یک میلیون مترمکعب حجم مخزن و یک درصد پرشدگی کاهش ۸۵ درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال دارد.
سد شهر بیجار در استان گیلان هم با ۴۲ میلیون مترمکعب موجودی آب و ۴۰ درصد پرشدگی از ابتدای سال آبی جاری تا ۵ آذرماه با کاهش ۵۸ درصدی همراه است.
سد تهم زنجان هم از ابتدای سال آبی جاری تا ۵ آذرماه ۱۴ میلیون متر مکعب موجود آب دارد و درصد پرشدگی این سدهم ۱۷ درصد است که نسبت به پارسال کاهش ۵۵ درصدی دارد.
چاه نیمهها در استان سیستان و بلوچستان هم از ابتدای سال آبی جاری تا ۵ آذر ۱۴۷ میلیون مترمکعب آب با ۱۰ درصد پرشدگی دارند که در مقایسه با مدت مشابه پارسال کاهش ۵۴ درصدی را نشان میدهد.
سد شهید رجایی در استان مازندران از ابتدای سال آبی جاری تا ۵ آذرماه با ۱۸ درصد پرشدگی ۲۸ میلیون مترمکعب موجودی آب دارد که نسبت به مدت مشابه پارسال ۵۴ درصد کاهشیافته است.
سد ایلام در استان ایلام هم از ابتدای سال آبی جاری تا ۵ آذرماه ۱۸ میلیون مترمکعب موجودی آب دارد که درصد پرشدگی آن ۳۰ درصد است که نسبت به مدت مشابه پارسال ۴۹ درصد کاهش را نشان میدهد.
سد کرخه با ۶۴۶ میلیون مترمکعب و درصد پرشدگی ۱۲ درصد از ابتدای سال آبی جاری تا ۵ آذرماه با کاهش ۴۲ درصدی همراه شده است.
سد پانزده خرداد در حوضه آبریز قم رود هم از ابتدای سال آبی جاری ۵۲ میلیون مترمکعب با ۲۷ درصد پرشدگی کاهش ۳۹ درصدی را نسبت به دوره مشابه پارسال نشان میدهد.
سد سفیدرود گیلان از ابتدای سال آبی جاری تا ۵ آذرماه ۱۱۵ میلیون مترمکعب موجود آب و ۱۱ درصد پرشدگی نسبت به مدت مشابه پارسال ۳۷ درصد کاهشیافته است.
سد دوستی خراسان رضوی هم از ابتدای سال آبی جاری تا ۵ آذرماه در حالی ۲۰۹ میلیون مترمکعب موجودی و ۱۷ درصد پرشدگی دارد که نسبت به مدت مشابه پارسال ۳۳ درصد کاهش را نشان میدهد.
سد کال صالح در استان مرکزی هم از ابتدای سال آبی جاری ۳۵ میلیون مترمکعب موجود آب دارد و درصد پرشدگی آن نیز ۳۶ درصد است که نسبت به مدت مشابه پارسال ۲۹ درصد کاهشیافته است.
تحلیل خبر
از دهه 80 تاکنون که کشور وارد فاز خشکسالی شده، سال به سال با آثار تخریبی گستردهترِ این پدیده مواجه هستیم. فرونشست زمین حاصل تخلیه آبهای زیرزمینی، به مناطق مسکونی و شهری کشیده شده به نحوی که حتی در برخی خیابانها و محلههای اصفهان شاهد این فرونشستها بودهایم. این فرونشست در برخی از کلانشهرها متاسفانه پیشبینی شده و احتمال اینکه استان فارس و از جمله کلانشهر شیراز هم در آینده دچار آن شود، وجود دارد. علاوه بر فرونشستها، فعال شدن کانونهای گرد و خاک از جنوب کشور تا تهران هم شاهد بودهایم که چندین استان را درگیر خود کرده است.
کم بارشی، سومین اثر منفی که دارد آلودگیهای ناشی از مواد سوختی و دم و دودهای درون شهری را پایدار و غلیظ میکند، درصورتی که وفور بارندگی موجب پالایش هوا شده و به جای دی اکسید کربن و سرب و سایر آلایندهها، اکسیژن خالص در اختیار انسان میگذارد و جلوی انتشار بسیاری از میکروبها و ویروسها را میگیرد و به سلامت انسان و تلطیف شدن فضا کمک میکند.
اثر منفی چهارم بر بخش بسیار مهم و حیاتی کشاورزی و اغذیه مردم است که با خشکسالی به شدت تهدید شده و میشود. همچنین درختان و گیاهان جنگلی و خودرو که بسیاری از آنها ارزش دارویی دارند و هر کدام با دهها و صدها فایده بدون آبیاری و زحمات ما، مجانی و رایگان درخدمت محیط زیست و مردم قرار میگیرند، با خشکسالی، بسیاری از آنها نابود شده و بقیه در معرض خطر است.
حال چه باید کرد؟! در این شرایط کم بارشی، همان مقدار نزولات آسمانی هم که به صورت گوناگون میبارد، به علت ناتوانی در مدیریت آب از دست ما میرود و نمیتوانیم از آنها استفاده ضروری بکنیم. در خبری که دو سه روز پیش منتشر شده بود، یکی از اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس گفته بود: «سالانه 300 میلیارد متر مکعب آب از دست میرود» وی گفته بود سالانه 400 میلیارد مترمکعب آن باران داریم که فقط توانستهایم از 100 میلیارد مترمکعب آن استفاده کنیم و 300 مترمکعب آن از دست ما میرود.
اگر به آبخیزداری وسیع روی بیاوریم و آبهای سرگردان را خوب مدیریت کنیم، با مهار کردن و ذخیره سازی بخشی از این 300 میلیارد مترمکعب آب، بسیاری از مشکلات ما در حوزه کشاورزی و صنعتی حل میشود. اما الان حتی در تأمین آب شرب بسیاری از مناطق کشور درماندهایم.
از آن طرف هم کشورهای همسایه همچون ترکیه و عراق و افغانستان با ایجاد سدهای عظیم و تقلیل آبهای ورودی به رودخانههای مهم کشور، ما را در شرایط سختی قرار داده و آینده بسیار سختتری را برای ما رقم خواهند زد.
به آرامی کار به جایی خواهد رسید که در آینده «جنگ آب» جای «جنگ نفت» را خواهد گرفت. جنگ روسیه با اوکراین و در معرض خطر قرار گرفتن مواد غذایی جهان، پیام این جنگ در آینده، را طنینانداز کرد.