چشم جهان به انتخابات زودهنگام است و نرخ مشارکت و اهمیت آن به این سبب هم هست که این بار انتخابات ریاست جمهوری ما زودتر از آمریکا برگزار میشود و بازگشت احتمالی دونالد ترامپ هم درنظر گرفته میشود و با این نگاه تفاوت دارد که سعید جلیلی رئیس جمهوری شود که ضد برجام است یا علیاکبر صالحی که عضو تیم برجام بوده.
رویداد ۲۴ | هفتهنامه قدیمی «امید جوان» که در عمر ۲۹ ساله خود دوران ۵ رئیس جمهوری ایران (هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی، محمود احمدینژاد، حسن روحانی و ابراهیم رییسی) را روایت کرده به استقبال انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری برای گزینش هشتمین رئیس جمهوری ایران رفته و کسی که قرار است جانشین رئیس جمهوری فقید شود که در سانحه هوایی ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ در منطقه ارسباران جان باخت.
به گزارش عصر ایران، این نشریه با این فرض که پیکر مرحوم رئیس جمهور در بارگاه امام هشتم آرام گرفته (چون تاریخ ۵ خرداد ۱۴۰۳ بر پیشانی دارد هر چند در تهران زودتر توزیع شده) گزینه ریاست جمهوری بعدی را منوط به این دانسته که کدام فرمول مدنظر باشد: مدل ۱۴۰۰ یا رقابت جدی؟
مراد از فرمول ۱۴۰۰ این است که پیشاپیش بر سر فردی توافق و اجماع شده باشد و رقبای بالقوه رای آور را شورای نگهبان به دلایل و بهانههای گوناگون حذف کند. کاری که در ۱۴۰۰ با علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری و مسعود پزشکیان شد. رقابت جدی هم تکرار تجربه سالهای ۹۲ و ۹۶ است که اضلاع مختلف سیاسی منهای طیف احمدینژاد نامزد داشتند. در این تحلیل در حالت اول پرویز فتاح و شاید محمدباقر قالیباف بخت بیشتری دارند هر چند که این دو در فضای رقابتی واقعی و در حضور دیگران نیز کم اقبال نیستند.
در حالت دوم و در رقابت واقعی اگرچه باز بخشی از رقبا را از قبل شورای نگهبان حذف میکند، اما بستگی به این دارد که چه کسانی باقی مانده باشند. در این تحلیل آمده است:
دفتر عمر سید ابراهیم رییسی بسته شد با جان باختنی به تعبیر مقام رهبری: شهادتگونه. بالگرد حامل او، وزیر امور خارجه، امام جمعه تبریز و استاندار آذربایجان شرقی همراه با سرتیم حفاظت و کادر پرواز بعد از ظهر ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ در ورزقان ناپدید و ساعاتی بعد مشخص شد با کوه برخورد کرده، چون در فضای مهآلود خلبان، دیدِ کافی نداشته است.
جواد ظریف میگوید: به خاطر تحریمهاست و سید ابراهیم رییسی هم قربانی تحریمهای ناجوانمردانه شد که قرار بود صنعت هوایی را در برنگیرد. (پرسشها و ابهاماتی هم البته مطرح است و باید منتظر نتیجه بررسیها بود). با پایان عزاداری
۵ روزه و تشییع و آرام گرفتن پیکر رئیس جمهور فقید در بارگاه امام هشتم از فردا (مراد نشریه ۶ خرداد است) بحث انتخابات ریاست جمهوری درمیگیرد خاصه این که رهبری هم بر انجام آن در موعد مقرر (کمتر از ۵۰ روز دیگر) تأکید ورزیدهاند.
اگر مدل ۱۴۰۰ مدنظر باشد پیشاپیش نامزدهای بالقوه رأیآور حذف و راه برای یکی یا نهایتاً دو نفر هموار میشود و آن دو میتوانند پرویز فتاح و محمدباقر قالیباف باشند و حتی محمد مخبر اگرچه این سومی فاقد جذابیتهای کافی برای یک رئیس جمهور است. اگر بنابر رقابت جدی و نرخ مشارکتِ بالا باشد آنگاه به اعتدالگرایان و اصلاحطلبان اجازه ورود داده خواهد شد و این نامها به صحنه میآیند: علی لاریجانی، اسحاق جهانگیری، مسعود پزشکیان، علیاکبر صالحی، محمدباقر نوبخت، عبدالناصر همتی و مجید انصاری.
اصولگرایان رادیکال هم البته ۳ نامزد جدی دارند: سعید جلیلی علیرضا زاکانی و مهرداد بذرباش و این سومی میتوانست در زمره قربانیان سانحه ارسباران باشد اگر با بالگردِ جداگانه راهی تبریز نمیشد و مثل مرحوم امیر عبداللهیان در هلیکوپتر رئیسجمهور مینشست.
به این جمع میتوان محسن رضایی را هم اضافه کرد که اگر ثبتنام کند اسباب طعنه خواهد شد چرا که هر دوره کاندیدا میشود. این فهرست کامل نیست اگر یک نام دیگر را نیاوریم و او کسی نیست جز میهمان متفاوت افتتاحیه مجلس خبرگان رهبری در روز سهشنبه: محمود احمدینژاد که دعوت او به این آیین معنیدار ارزیابی شد.
در نظر داشته باشیم کار شورای نگهبان هم در این دوره برای قلع و قمع نامزدها دشوار است، چون در ۱۴۰۰ قرار بود هر که قابلیت رقابت با مرحوم حجتالاسلام رییسی را دارد حذف شود و تفاوتی نمیکرد آن شخص علی لاریجانی باشد با سابقه ۱۲ سال ریاست مجلس شورای اسلامی و ۱۰ سال ریاست سازمان صدا و سیما و یک بار کاندیداتوری انتخابات در سال ۱۳۸۴ یا اسحاق جهانگیری معاون اول رئیسجمهوری در همان زمان برگزاری انتخابات با سابقه نامزدی یا مسعود پزشکیان و علی مطهری که برای مجلس تأیید شده بودند.
کوتاه این که اگر قرار تکرار مدل ۱۴۰۰ باشد و یکی از پیش مدنظر باشد شورای نگهبان همان رفتار را در پیش میگیرد، ولی اگر مدل ۹۲ و ۹۶ در دستور باشد آنگاه بهانهای برای حذف امثال پزشکیان نخواهد بود.چشم جهان به انتخابات زودهنگام است و نرخ مشارکت و اهمیت آن به این سبب هم هست که اینبار انتخابات ریاست جمهوری ما زودتر از آمریکا برگزار میشود و بازگشت احتمالی دونالد ترامپ هم درنظر گرفته میشود و با این نگاه تفاوت دارد که سعید جلیلی
رئیس جمهوری شود که ضد برجام است یا علیاکبر صالحی که عضو تیم برجام بوده.
هر چند شنیدههای تأیید نشده حاکی از آن است که قرار بر انتخابات رقابتی مانند ۹۲ و ۹۶ نیست و مدل ۱۴۰۰ مدنظر است منتها گرمتر و عاطفیتر و با این نگاه پرویز فتاح میتواند گزینه مطلوب و حاکمیت باشد، چون هم سابقه ریاست کمیته امداد را دارد و هم به سلامت اقتصادی مشهور است و رئیس بنیاد تعاون سپاه هم بوده.
تحلیل خبر
رئیس جمهور جدید، چقدر میتواند در سرنوشت کشور، نقشآفرین باشد؟
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
به نظر میرسد زمانه به گونهای است که دیگر مهم نیست «چه فردی» به عنوان رئیس جمهور انتخاب شود بلکه مهمتر از «شخص رئیس جمهور»، «محورهای کلیدی» در سیاست خارجی و داخلی کشور است که اگر رئیس جمهور بعدی توانایی به دست گرفتن و تغییرات سرنوشتساز در آنها را داشته باشد، شاید بتواند از مشکلات پیچیده کشور، عبور کند. یکی از این «محورهای کلیدی»، «تعامل سازنده با جهان» است. دولت فعلی به ریاست رئیس جمهور در سه سال گذشته به این نتیجه رسیده بود که باید با جهان وارد تعامل شود لذا تعامل با کشورهای مهمی مثل عربستان و مصر که بخاطر تنشهای فیمابین درگذشته، امکان رابطه با آنها ضعیف به نظر میرسید، در برنامه قرار گرفت و زمینه برای ایجاد رابطه و تعامل سازنده با آنها فراهم شد. البته در این دوره، دیگر افراطیون و تندروها و لیدرهای آنها، خود را کنار کشیدند و با دولت همکاری و همراهی کردند تا بدون مانع بتواند این رابطه ها را سازماندهی مجدد کند. امروز بر همه مسلم و آشکار است که دنیا، دنیای گفت و گو و دیالوگ است و با قهر، خصومت و درگیری نمیتوان، خدمت وطنی و خدمت جهانی کرد و لذا رئیس جمهور آینده باید مشی اعتدالی، واقع بینانه و عقلپسند داشته باشد تا بتواند به اهداف ملی و فراملی نائل شود. «محورها کلیدی دیگر» که رئیس جمهور یکی از نقشآفرینان در آن عرصههاست، به جای خود باید مورد بررسی، واکاوی و برنامهریزی قرار گیرد تا هیچکدام مورد غفلت قرار نگرفته و همه با هم بتواند در سرنوشت مثبت کشور اثرگذار باشد.