دولت و به طور اخص وزارت بهداشت و تأمین اجتماعی وظیفه حل مشکل دندانپزشکی و هزینه‌های آن را در روستا بر عهده دارند. در سال‌های اخیر خدمات دندانپزشکی در اکثر نقاط کشور تبدیل شده به کشیدن یا پر کردن و سایر اقدامات مثل کم کم از سبد اکثر خانواده‌های ایرانی حذف شده است. از سوی دیگر، خدمات زیبایی دندانپزشکی مانند لمینت و کامپوزیت برای اقشار خاصی است که درآمدهای میلیاردی دارند. هزینه اینگونه خدمات به گونه‌ای سربه فلک کشیده که بسیاری از مردم ایران توانایی انجام آن را ندارند.
فرارو- در روزهای اخیر گزارشی در سایت‌های خبری مبنی بر وجود بیش از ۲۵۰ میلیون دندان پوسیده در دهان مردم ایران منتشر شد.
به گزارش فرارو، این تنها آمار منتشر شده در زمینه وضعیت دندانپزشکی در ایران نیست. در ماه‌های اخیر خبری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که هر ایرانی بین ۳۰ تا ۴۰ ساله بیش از شش دندان پوسیده دارد و در عین حال گروهی از دندانپزشکان نیز به دلیل گرانی خدمات دندان شغل خود را ترک کرده و به کار دیگری روی آورده‌اند. « دکتر امان الله قرایی مقدم، استاد دانشگاه و جامعه شناس» در گفت و گو با فرارو به پرسش‌هایی در این خصوص پاسخ داده است:
وضعیت بهداشت دهان و دندان در پایین‌ترین رتبه از سلامت کشور قرار دارد
دکترامان الله قرایی مقدم به فرارو گفت: «ایران از قدیم الایام به دلیل آموزه‌های دینی و فرهنگی در زمینه بهداشت شخصی از سایر کشورها وضعیت به مراتب بهتری داشت. مدرسه جندی شاپور اهواز از قدیمی‌ترین مدارس پزشکی جهان است. در حال حاضر نیز بر اساس میانگین امید به زندگی و میانگین سنی کشور بهداشت عمومی وضعیت قابل قبولی دارد. البته این نسبت بسته به طبقه، قشر، تحصیلات و سطح مالی بهداشت ممکن است در میان مردم متفاوت باشد. بر خلاف بهداشت عمومی، مشاهدات نشان می‌دهد که سطح بهداشت دندان کشور در وضعیت بحرانی‌تر از آمارها قرار دارد. این وضعیت ناشی از دو علت در جامعه است: اولین مورد گران بودن هزینه‌های دندانپزشکی برای بیش از هفتاد درصد جامعه است. از سوی دیگر بهداشت دهان و دندان در میان اولویت‌های مردم قرار ندارد.»
این کارشناس گفت: «دولت و بیمه‌ها در زمینه دندانپزشکی و بهداشت دندان در ضعیف‌ترین حالت حمایتی از مردم قرار دارند. تأمین اجتماعی و سلامت به عنوان بیمه‌هایی که ضعیف‌ترین و در عین حال بیشتر قشر جمعیتی ایران را زیر پوشش خود دارند، کمترین خدمات را در زمینه دندانپزشکی ارائه می‌دهند.»
گرانی خدمات دندانپزشکی، آن را از سبد خانوارهای ایرانی حذف کرده است
آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد، در اکثر روستاهای کشور دندانپزشکی در روستا یا اصلاً وجود ندارد و اگر همه خدمات در این زمینه ارائه می‌شود، در ابتدایی‌ترین حالت قرار دارد. در اینباره دکتر قرایی مقدم بیان کرد: «روستاهای کشور به دلیل، امکانات و راه‌های در دسترس و گران بودن خدمات دندانپزشکی در پایین‌ترین سطح بهداشت دهان و دندان قرار دارند. در عین حال بخشی از افراد ساکن در روستاها نیز به دلیل نوع نگاه و میزان سواد و تحصیلات، به دندان‌ها اهمیت نمی‌دهند.»
وی افزود: «دولت و به طور اخص وزارت بهداشت و تأمین اجتماعی وظیفه حل مشکل دندانپزشکی و هزینه‌های آن را در روستا بر عهده دارند. در سال‌های اخیر خدمات دندانپزشکی در اکثر نقاط کشور تبدیل شده به کشیدن یا پر کردن و سایر اقدامات مثل عصب کشی کم کم از سبد اکثر خانواده‌های ایرانی حذف شده است. از سوی دیگر، خدمات زیبایی دندانپزشکی مانند لمینت و کامپوزیت برای اقشار خاصی است که درآمدهای میلیاردی دارند. هزینه اینگونه خدمات به گونه‌ای سربه فلک کشیده که بسیاری از مردم ایران توانایی انجام آن را ندارند.»
دکتر قرایی مقدم معتقد است: «وضعیت بهداشت دندان در برخی از مردان ایرانی و سالمندان وضعیت بحرانی‌تر نسبت به سایر اقشار جامعه دارند و دولت به دنبال تحت پوشش قرار دادن خدمات دندانپزشکی نیست. در عین حال این افراد به دلیل دست و پنجه نرم کردن با مشکلات فراوان دندان را در اولویت آخر خود قرار می‌دهند. همانگونه که آمار نشان می‌دهد بیش از ۴۰ درصد سالمندان ۵۰ سال به بالا کشور هیچ دندانی ندارند و هزینه درمان و ساخت آن را هم نمی‌توانند بپردازند. اکثر جمعیت کشور با توجه به وضعیت گرانی و درآمد کشور، در تأمین مایحتاج روزانه خود با مشکل مواجه هستند. از سوی دیگر پرداخت حق بیمه به تأمین اجتماعی و بیمه سلامت این وظیفه را به آنها محول می‌کنند که مانند اکثر بیمه‌های پایه در کشورهای اروپایی دندانپزشکی را نیز تحت پوشش قرار دهند»
دولت‌ها در خدمت رسانی به مردم در زمینه دندانپزشکی کم کاری کرده‌اند
بر اساس مشاهدات در سال‌های اخیر خدمات دندانپزشکی در اکثربیمارستان‌ها و کلینیک‌ها محدود به کشیدن و پر کردن شده است. این جامعه شناس در اینباره گفت: «بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد جمعیت کشور حتی هزینه کشیدن دندان را هم نمی‌توانند پرداخت کنند چه برسد به پر کردن دندان و یا ترمیم آن. کلیپ‌هایی که در اینستاگرام از مطب‌های دندانپزشکی مشاهده می‌شود، فقط برای اقشار خاصی که حقوق پایه آنها ۱۳ تومان نیست و پرداخت ۴۰ میلیون برای لمینیت و کامپوزیت دندان پول خرد آنها محسوب می‌شود. این وظیفه دولت است که صندوق‌های بیمه را موظف به تحت پوشش قرار دادن این خدمات کند و با پرداخت به موقع به حق بیمه به صندوق‌ها و در عین حال دندانپزشکان شرایط راحت‌تری را برای بیمار ایجاد کنند.»
قرایی مقدم گفت: «در سال‌های اخیر دولت و بیمه‌ها کمترین خدمات را در زمینه دندانپزشکی به مردم ارائه دادند. به نظر می‌رسد، دولت و مجلس به دو نهاد مهم هنوز به این نتیجه نرسیده‌اند که دندان عضوی از بدن است و باید مطابق سایر اعضا از آن مراقبت کرد. زمانی که صحبت از تأمین اجتماعی می‌شود باید خدمات دندانپزشکی نیز به طور کامل برای تمام اقشار جامعه اعم از غنی و فقیر تحت پوشش قرار بگیرد. مجلس باید با تصویب قانون، وزارت بهداشت را مکلف به ارائه درست خدمات دندانپزشکی به مردم کند. متاسفانه دولت و مجلس در زمینه بهداشت دهان و دندان کم کاری کرده‌اند و بیشترین هزینه و فشار بر روی مردم قرار گرفته است. بیمه‌های تأمین اجتماعی و روستایی در سال‌های اخیر تقریباً بیشتر خدمات دندانپزشکی را از لیست بیمه خارج کرده‌اند و میزان زیادی از این هزینه به مردم تحمیل می‌شود. در نهایت زمانی که در کشور از دولت رفاهی صحبت می‌شود و تمام منابع در اختیار آن است، وظیفه دولت است که خدمات دندانپزشکی را با قیمت مناسب در دسترس تمام اقشار جامعه قرار دهند.»
تحلیل خبر
سلامتی ملت، اولویت اول هر کشور
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
اگر در بین نیازهای جسمانی و فیزیولوژیک انسان، مهمترین و فوری‌ترین نیاز را بخواهیم نام ببریم، بدون تردید «نیاز به سلامتی و تندرستی» حرف اول را می زند.
سلامتی هر فرد، هم برای خودش مهم است، هم برای خانواده‌اش، هم برای دولت.
برای خودش؛ چون درد حاصل از بیماری را خود شخص بیمار باید تحمل کند.
برای خانواده‌اش؛ چون هر فرد مریض در کانون خانواده، باعث رنجش خاطر، ناراحتی و تحمل سختی‌های ناشی از مراقبت، برای اعضای خانواده می‌شود. هزینه‌های اقتصادی دارو و درمان هم مشترکا فرد بیمار و خانواده‌اش باید بپردازند. گاهی این هزینه‌ها آنچنان سنگین است که اعضای خانواده مجبور می‌شوند خانه، ماشین و لوازم زندگی خود را بفروشند تا عزیز بیمارشان را مداوا کنند و از آلام و رنج او بکاهند.
برای دولت؛ چون هزینه‌های عمومی هر بیمار و مخارج بیمارستان و درمانگاه و خرید دارو از خارج کشور، اکثراً از خزانه دولت می‌باشد. مهم‌تر از آن، یک ملت مریض، توانایی کار کردن و بهره‌وری مطلوب خود را از دست می‌دهد و در نظام اقتصادی کشور اختلال به وجود می‌آورد.
حال اگر سه محور فوق را ملاک سرزنده بودن و نشاط اجتماعی و پویایی ملت قرار دهیم با یک تحلیل مختصر درمی‌یابیم که «سلامتی و تندرستی مردم» چرا اولویت اول هر کشوری است.
متاسفانه در کشور ما به علت شرایط سخت اقتصادی، اکثریت مردم نمی‌توانند از خدمات با کیفیت و مطلوب بهداشتی و درمانی بهره‌مند باشند. موقعی که درآمدها و پس‌اندازهای مردم به وسیله تورم و افت مستمر ارزش پول ملی، از بین می‌رود توانایی آنان در مداوای خویش نیز رو به ضعف رفته و بیماری را بر آنها مسلط می‌کند.
در این میان سلامت دندان‌ها که بر سلامت سایر اعضا و جوارح انسان اثرگذار است با هزینه‌های سنگین امروز، به خطر افتاده و رها شده است. اگر دولت برای مداوای 250 میلیون دندان پوسیده در دهان مردم، برنامه جدی نداشته باشد، آینده ملتی رنجورتر و فاقد کارآیی لازم در تمام عرصه‌ها خواهیم داشت.