حمله و آتش زدن ۳۴ آمبولانس، ۷۳۱ بانک، ۹ مرکز مذهبی، ۷۰ پمپ‌بنزین، ۳۰۷ خودرو مردم و غیردولتی، ۱۸۳ خودرو نظامی، ۱۰۷۶ موتورسیکلت شخصی در اعتراضات بنزینی و اغتشاشات اخیر.
درباره شمار خودپردازهای آسیب‌دیده در اغتشاشات اخیر نیز آمار رسمی اعلام‌نشده، اما مقامات بانکی در صحبت‌های غیررسمی خود از خسارت به دو تا سه هزار خودپرداز سخن می‌گویند.
بانک‌ها از قربانیان اغتشاشات اخیر بوده‌اند که آسیب به آن‌ها علاوه بر ایجاد اختلال در خدمات‌رسانی به مردم، باعث تحمیل هزینه صدها میلیارد تومانی به منابع عمومی بابت بازسازی‌شان می‌شود.
به گزارش ایرنا، آتش اغتشاشاتی که به بهانه سهمیه‌بندی بنزین شکل گرفت، دامن بانک‌ها را نیز گرفت به‌طوری‌که صدها شعبه بانکی در استان‌های مختلف، مورد هجمه سوءاستفاده گران و اغتشاشگران قرار گرفتند.
سهمیه‌بندی بنزین از بامداد ۲۴ آبان آغاز شد که بر اساس آن، قیمت بنزین معمولی سهمیه‌ای هر لیتر ۱۵۰۰ تومان و قیمت بنزین معمولی غیر سهمیه‌ای به ازای هر لیتر ۳ هزار تومان تعیین شد.
پس از اعلام آغاز سهمیه‌بندی، برخی از نارضایتی ایجاد شده، سوءاستفاده کرده و به اغتشاش آفرینی روی آورده و به اموال عمومی ازجمله بانک‌ها خسارت زدند.
شمار بانک‌های آسیب‌دید
درباره شمار بانک‌های آسیب‌دیده، مسئولان نظام بانکی و بانک مرکزی از اعلام هرگونه آمار رسمی خودداری کرده‌اند که البته مشخص نیست که علت این خودسانسوری چیست؟ اما آمار غیررسمی متعددی درباره میزان بانک‌های آسیب‌دیده منتشر شده که از ۷۰۰ بانک تا بیش از یک هزار بانک را در برمی‌گیرد. عالی‌ترین مقام رسمی که اقدام به اعلام آمار بانک‌های آسیب‌دیده کرده، عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور است که در سه‌شنبه هفته‌ای که گذشت گفت: «حمله و آتش زدن ۳۴ آمبولانس، ۷۳۱ بانک، ۹ مرکز مذهبی، ۷۰ پمپ‌بنزین، ۳۰۷ خودرو مردم و غیردولتی، ۱۸۳ خودرو نظامی، ۱۰۷۶ موتورسیکلت شخصی ازجمله اتفاقاتی بود که در دوران اغتشاش رخ داد.»
جزئیات خسارت بانک‌ها؛ از شکستن شیشه تا آتش‌سوزی
میزان آسیب وارده به بانک‌ها در جریان اغتشاشات اخیر متفاوت است؛ در برخی از بانک‌ها فقط شیشه‌ها شکسته شده و به تابلوی آن‌ها خسارت وارد شده است که کمترین میزان خسارت به شمار می‌رود. اما در برخی دیگر از بانک‌ها، تجهیزات داخلی، کامپیوترها و مبلمان داخلی مانند صندلی و باجه‌ها و فضای داخلی آسیب‌دیده است. شماری از بانک‌ها نیز دچار آتش‌سوزی شده و علاوه بر نابودی همه اسناد و تجهیزات داخلی، به نمای بیرونی نیز آسیب جدی وارد شده و نیاز به بازسازی کامل دارند. علاوه بر ساختمان‌ها و شعب بانکی، برخی از تجهیزات شبکه بانکی مانند دستگاه‌های خودپرداز نیز دچار خسارت شده‌اند که شامل تخریب دستگاه خودپرداز و یا سرقت پول‌های نقد دستگاه‌ها نیز می‌شود.
حتی گفته می‌شود در یکی از شهرهای اقماری تهران، با جرثقیل خودپرداز نصب شده در یکی از بانک‌ها را سرقت کرده و با خود برده‌اند.
درباره شمار خودپردازهای آسیب‌دیده در اغتشاشات اخیر نیز آمار رسمی اعلام‌نشده، اما مقامات بانکی در صحبت‌های غیررسمی خود از خسارت به دو تا سه هزار خودپرداز سخن می‌گویند.
جبران خسارت به بانک‌ها
با توجه به تفاوت در نوع خسارت وارده به بانک‌ها، میزان مبلغ موردنیاز برای بازسازی شعب متفاوت است. بررسی‌های ایرنا نشان می‌دهد خسارت شعبی که با شکستن شیشه‌ها و تابلو مواجه شده‌اند با ارقامی پایین (کمتر از ۵۰ میلیون تومان) جبران می‌شود. اما شعبی که دچار آتش‌سوزی شده و به‌طور گسترده تخریب شده‌اند برای بازسازی کامل فیزیکی و نصب تجهیزات و مبلمان موردنیاز شعبه، بر اساس وسعت و مکان قرارگیری بین ۸۰۰ میلیون تومان تا بیش از دو میلیارد تومان اعتبار نیاز دارند. با توجه به ارزیابی اولیه از خسارات شعب می‌توان به‌طور میانگین هزینه بازسازی هر شعبه را بیش از یک میلیارد تومان در نظر گرفت که البته تخمینی است. بر این اساس با فرض خسارت دیدن ۷۳۱ شعبه بانکی و در نظر گرفتن یک میلیارد تومان برای بازسازی هر شعبه و همچنین جبران خسارت ۲ تا سه هزار خودپرداز آسیب‌دیده درمجموع برای بازسازی همه شعب بانکی و خودپردازهای آسیب‌دیده در جریان اغتشاشات اخیر به ۸۰۰ تا یک هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
هزینه‌تراشی اغتشاشگران برای مردم
برای ساکنان شهرهای کوچکی که اغتشاشگران به بانک‌هایشان خسارت زده و یا به آتش کشیدند، مشکلات زیادی پیش‌آمده است به‌طوری‌که در برخی موارد آن‌ها باید برای انجام امور بانکی ضروری به شهرهای اطراف مراجعه کنند. اگرچه بسیاری از خدمات بانکی در حال حاضر به‌صورت الکترونیکی ارائه می‌شود، اما برای انجام برخی خدمات بانکی نیاز به مراجعه حضوری است که اکنون، مردم برای انجام آن‌ها با مشکلاتی مواجه شده‌اند.
پیگیری ایرنا از بانک‌های مختلف نشان می‌دهد که کار بازسازی شعب بانک‌ها به‌سرعت آغاز شده، اما راه‌اندازی آن دسته از شعبی که دچار آتش‌سوزی شده‌اند، زمان‌بر است. همچنین برخی از شعب بانکی آسیب‌دیده به دلیل ارزیابی حقوقی و اسنادی و همچنین مسائل مربوط به بیمه نیاز به بررسی بیشتری دارند که این موضوع کار بازسازی و راه‌اندازی مجدد آن‌ها را با تأخیر مواجه می‌سازد.
تحلیل خبر
در اعتراضات اخیرِ مردم به مصوبه گران شدن 300 درصدی بنزین، آنچه مشاهده شد شامل دو بخش بود: بخشی از اعتراضات و شعارهای آرام اکثریت معترضین و بخش دیگر تخریب‌ها و آتش‌سوزی‌ها. در مورد بخش اول که اعتراض به گرانی بنزین بود تقریباً همه مسئولان کم‌وزیاد پذیرفتند که اعتراض حق مردم است و بازخورد فشارهای اقتصادی در دو سال اخیر، زمینه عصیان و ناراحتی مردم را فراهم کرده و البته اعلام شبانه و ناگهانی گرانی بنزین، شوک اجتماعی شدیدی به بدنه جامعه وارد کرد و مردم را به واکنش واداشت. پس ریشه و علت‌العلل اعتراضات، نادیده گرفتن نظرات، دیدگاه‌ها و توقعات مردم و عدم آمادگی افکار عمومی برای هضم این مصوبه سران قوا بود؛ اما تخریب‌ها و آتش‌سوزی‌ها که هزینه‌های زیادی را به بار آورد و از آن مهمتر، جان تعداد زیادی از مردم و مأمورین را گرفت و عده کثیری را راهی بیمارستان کرد، برای اولین بار بود که با چنین حجم وسیعی در کشور رخ می‌داد. به قول رحمانی فضلی وزیر کشور آتش زدن 34 آمبولانس، 731 بانک، 9 مرکز مذهبی، 70 پمپ‌بنزین، 307 خودرو غیردولتی، 183 خودرو نظامی و 1076 موتورسیکلت از آثار این ناآرامی‌ها بود. از 9 مرکز مذهبی که آتش زده و یا تخریب شد 4 مورد آن در استان فارس (شیراز و کازرون) بود. عموماً در استان فارس میزان این تخریب‌ها و آتش‌سوزی‌ها نسبت به‌کل کشور زیاد بود و اینکه چرا استان فارس مستعد این اعتراضات و درگیری‌هاست به تحلیل‌های دقیق از منظر جامعه‌شناسی، روانشناسی اجتماعی، علوم سیاسی، علوم اقتصادی، مذهبی و... نیازمند است که نخبگان و مسئولان باید آن را به جدّ دنبال کنند و اسباب آرامش و رضایت خاطر مردم را فراهم آورند.