یک کارشناس حوزه کار با بیان اینکه مردم از تقابل‌های سیاسی و جناحی خسته شده‌اند و دنبال ارائه راهکاری از سوی کاندیداها برای برون رفت از وضعیت اقتصادی فعلی هستند، ابراز امیدواری کرد: در روزهای آینده کاندیداها به سمت بحث‌های فنی و تخصصی بروند و از کارشناسان ستادهای خود مشورت بگیرند.
حمید حاج اسماعیلی در گفت وگو با ایسنا در ارزیابی مناظره اقتصادی ۷ کاندیدای ریاست جمهوری و بیان برنامه‌های آنها در حوزه اشتغال اظهار کرد: برخلاف اصل موضوع که مسائل اقتصادی بود بیشتر تقابلات شخصی، سیاسی و جناحی حاکم و مطرح شده بود و کاندیداها تلاش می‌کردند اتهاماتی را نسبت به هم مطرح کنند تا مورد توجه مردم قرار گیرند و این اصل موضوع مسائل اقتصادی و راهکارهای آن که بیشتر مدنظر مردم است را تحت شعاع قرار داده بود؛ حتی خیلی از آنها در ساعات اولیه به سؤالات پاسخ نمی‌دادند و بیشتر موضوعاتی که از قبل تهیه کرده بودند مطرح می‌کردند.
وی با بیان اینکه موضوعات اقتصادی جدی است، گفت: مناظره اول چندان مورد استقبال مردم قرار نگرفت چون بیشتر به دعواها و کشمش‌ها گذشت و نتوانست مردم را ترغیب کند که کاندیداها راهکارهای خوبی برای برون رفت از وضعیت اقتصادی کشور دارند.
این کارشناس حوزه کار ادامه داد: انتظار این بود که برنامه جدی درخصوص مباحث و مسائل اقتصادی از جمله اشتغال مطرح شود ولی بیشتر اعلام می‌کردند که این مشکل وجود دارد و ما حلش می‌کنیم اما حل کردن موضوعاتی مثل اقتصاد و اشتغال از چه طریقی و با کدام پول و منابع؟ منابعش مهم است چون کشور الان دچار کمبود منابع است لذا امیدواریم در مراحل بعدی و دو مناظره دیگر که ممکن است موضوعش اقتصادی نباشد و بیشتر مسائل سیاسی و اجتماعی است یا در بیانیه‌ها و اطلاعیه‌ها و اصول و راهکارها و برنامه‌هایی که منتشر خواهند کرد به این مسئله با اولویت اقتصادی اشاره کنند.
حاج اسماعیلی تصریح کرد: از نظر من اینکه وعده بدهیم یارانه‌ها بیشتر می‌شود و افراد جدیدتری مثل زنان را وارد عرصه یارانه بگیری می‌کنیم، تجربه شده حرف‌های مؤثری نیست و کمک نمی‌کند. ما باید برای مسائل اقتصادی کشور ساختارها را اصلاح کنیم چون ساختارها و زیرساخت‌های اقتصادی اکنون دچار آسیب و مشکل شده و باید آنها را اصلاح کرد.وی با انتقاد از نبود برنامه مشخص از سوی کاندیداها برای تجمیع و کنترل نقدینگی‌ها اظهار کرد: متأسفانه راهکار جدی در مورد تورم و کنترل نقدینگی از سوی کاندیداها مطرح نشد. در حال حاضر بخش بزرگی از نقدینگی کشور در قالب دارایی‌هایی مثل ملک، زمین و کالاهای سرمایه‌ای وجود دارد که کاندیداها اشاره نکردند چطور می‌خواهند این نقدینگی را تبدیل کنند و به سمت تولید ببرند یا کدام بخش اقتصادی را فعال کنند.
به گفته این کارشناس اقتصادی، موضوع صادرات نیز از جمله مباحثی بود که جای آن در برنامه‌های کاندیداها خالی بود و اشاره نشد که بازارهای منطقه و دورتر برای کشاورزان مهیا می‌شود تا کشاورزی با قوت ادامه پیدا کند.وی در عین حال در پاسخ به این پرسش که عملکرد کدام کاندیدا را در بیان مسائل اقتصادی و اشتغال بهتر ارزیابی می‌کند؟ اظهار کرد: آن‌هایی که مواضع دولت فعلی را بیان می‌کردند واضح‌تر گفتند دچار مشکل هستیم و این واقع‌بینانه‌تر بود. اینکه راهکاری نداشته باشیم ولی درعین‌حال قبول کنیم که امکانات و ابزار لازم را برای حمایت صحیح نداریم قابل‌قبول‌تر بود.
همتی: مجموع درآمدهای ارزی بانک مرکزی از ۴۵ میلیارد دلار به متوسط ۹ میلیارد دلار در دو سال گذشته کاهش یافته است
حاج اسماعیلی افزود: آقای همتی که در دو سال گذشته در مسند کار بوده اعلام کرد که مجموع درآمدهای ارزی بانک مرکزی از ۴۵ میلیارد دلار به متوسط ۹ میلیارد دلار در دو سال گذشته کاهش یافته است. این نشان می‌دهد که امکانات و سرمایه کافی را برای طرح‌ها و برنامه‌ها در دست نداریم و معنایش این است که کسانی که می‌گویند درصدد بهبود شرایط هستند و با برجام مخالفت می‌کنند چطور می‌خواهند از منابع و سرمایه‌های داخلی برای بهبود شرایط اقتصادی استفاده کنند؟
وی ادامه داد: البته آقای همتی اشاره کرد که تلاش می‌کند در بخش تحریم‌ها گشایشی اتفاق بیفتد و سپرده‌های کشور از خارج برگردد. هرچند که مخالفینی وجود دارد و ما هم خوشبین نیستیم که آمریکایی‌ها به دلیل عنادی که با کشور ما دارند اجازه بدهند سرمایه‌های ما به کشور برگردد اما در کوتاه مدت راهی جز این وجود ندارد که سرمایه‌هایمان را در دنیا آزاد کنیم و بخشی از طرح‌ها و برنامه‌های زیرساختی را برای حمایت از مردم و کنترل شرایط تورمی در کشور ارتقا بدهیم.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه برای تقویت اقتصاد باید راهکارهای منطقی و آدرس منابعی که مورد نیاز است، ارائه بدهیم، گفت: اینکه بگوییم اقتصاد را رونق می‌دهیم کافی نیست باید بگوییم چطور و از کدام منابع داخلی می‌خواهیم این برنامه را محقق کنیم؟ متأسفانه در راهکارها چنین چیزی دیده نشد لذا اینکه وعده بدهیم و مردم را تحریک کنیم که یارانه‌ها را بیشتر می‌کنیم و چون به زنان توجه نشده آنها را به کار می‌گیریم بیشتر جنبه تبلیغی داشت و بر خلاف آنچه انتظار می‌رفت بعد از چهار دهه در کشور هنوز نمی‌توانیم با مردم فنی و تخصصی صحبت کنیم و در رقابت‌های انتخاباتی، جو سیاسی، احساسی، تبلیغی و تقابل حاکم است.
حاج اسماعیلی ابراز امیدواری کرد: در روزهای آینده کاندیداها به سمت بحث‌های فنی و تخصصی بروند و از کارشناسان ستادهای خود مشورت بگیرند.وی با بیان اینکه موضوع بیکاری مقوله‌ای جدی است و هیچ یک از کاندیداها اشاره نکردند که چطور می‌توانند ظرفیت‌های اشتغال را افزایش دهند، افزود: یکی از مشکلات ما در حوزه اقتصاد این است که باید ظرفیت‌های اشتغال را افزایش بدهیم و کسب و کار را توسعه دهیم. کاندیداها می‌توانستند مشخصاً اعلام کنند که برای کدام یک از بخش‌های کشاورزی، صنعت، خدمات و گردشگری برنامه دارند و در کدام بخش ظرفیت‌های اشتغال را افزایش می‌دهند؟
به گفته این کارشناس حوزه کار، در حال حاضر در حوزه کسب و کار مشکل داریم و این مسئله به شدت مورد توجه خانواده‌ها است چون ناهنجاری‌های اجتماعی زیادی به دنبال داشته است ولی متأسفانه کاندیداها به جای پرداختن به چنین مسایلی به سمت تقابل‌های سیاسی رفتند در حالی که مردم از این موضوعات خسته شده‌اند.
تحلیل خبر
هر هفت نامزد انتخابات ریاست جمهوری در مناظره تلویزیونی تقریباً یک دیدگاه مشترک داشتند و آن اینکه «اقتصاد کشور وضعیت خوبی ندارد و آمده‌اند تا آن را نجات دهند». می‌توان گفت همگی با واژه‌ها و عبارات مختلف تقریباً اعتراف و اقرار به اوضاع بد اقتصادی داشتند و هر کدام مدعی بود که می‌تواند اقتصاد کشور را نجات دهد! همگی می‌گفتند می‌خواهند رونق اقتصادی، توسعه و پیشرفت، اشتغال، افزایش تولید، کنترل و مهار تورم و گرانی، خروج از رکود، افزایش اعتبار پول ملی و ... را در مدت کمتر از 4 سال تحقق بخشند اما نمی‌گفتند با کدام پول؟ پول چه در قالب ریال داخلی و چه به صورت ارز خارجی باید خلق شود تا در دسترس قرار گیرد و هزینه خرید کالا و خدمات و ایجاد رفاه شود. کاندیداها نگفتند که سهم خلق شدن پول داخلی و ارز خارجی در سه بخش اقتصاد (بخش صنعت، کشاورزی و خدمات) چقدر و چگونه می‌خواهد باشد و آنجا که پای مبادلات اقتصادی با کشورهای دیگر، جهت خلق ارز به میان می‌آید چگونه می‌خواهند سیاست خارجی را با کلیت نظام هماهنگ کنند که مانع ارزآوری نشود بلکه مسئولین ما پا به هر کشوری بگذارند به گرمی از مراودات اقتصادی با آنها استقبال کنند که نتیجه آن سرازیر شدن وفور ارز به داخل کشور شود. چرا این کاندیداها همه اقتصاد را به چند مسئله محدود داخلی ربط می‌دادند و از سایر علل اصلی داخلی و خارجی حرفی نمی‌زدند؟ آیا در شرایطی که به قول یکی از آنها؛ میزان سرمایه ارزی کشور از 45 میلیارد دلار به 9 میلیارد دلار رسیده، هر کدام از این آقایان با چه برنامه‌ای می‌خواهند آن را از سقوط نجات داده به سمت صعود ببرند؟ چه برنامه‌ای برای خارج از کشور دارند که بتواند مخاصمات و فرار کشورها از ایران را به «جذب» تبدیل کند و درِ بازارهای جهانی را بر ما بگشاید و درِ کشور ما نیز بر روی کشورهای دیگر باز کند؟ کاندیداهای ریاست جمهوری اگر توانمندی و قدرتی دارند باید در این عرصه نشان دهند وگرنه به مسائل جزیی و حاشیه‌ای پرداختن، اوضاع را نه بهتر بلکه به مراتب بدتر و سخت‌تر خواهد کرد و هیچ گشایشی رخ نخواهد داد.