وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: امیدواریم در دوره بعد همکاران ما بتوانند موفق‌تر و قدرتمندتر مجموعه علم و فناوری کشور را پیش ببرند.
منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره اقداماتی که در دولت فعلی بنا به دلایل متعدد تکمیل نشده و دولت آینده باید آنها را ادامه دهد، گفت: من تمام تلاشم این بوده که محور کارها و برنامه‌هایمان طبق مصوبه‌های ملی باشد، لذا در این مدت اخیر ما هم برنامه توسعه‌ای داشتیم. البته باید توجه داشت که در این مقطع برنامه توسعه ششم تمام می‌شود و قطعا برنامه‌های جدیدی طراحی خواهد شد.
وی ادامه داد: مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبات بسیار مهمی در حوزه علم و فناوری بوده است و مبنای ما هم اجرای آنها بوده که در همین راستا تلاش کردیم تا آنها را اجرایی کنیم. البته برخی از این فعالیت‌ها در نیمه راه است که باید ادامه پیدا کند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با تأکید بر تقویت حوزه علم و فناوری گفت: ما سعی داشتیم سیاست‌های کلان ملی را به سمت تقویت حوزه‌های علم و فناوری و همچنین هدفمندی این سیاست‌ها پیش ببریم که متناسب با شرایط روز جامعه باشد.
وی در این باره توضیح داد: به تعبیر دیگر باید ببینیم دنیا درحوزه علم و فناوری به کدام سمت می‌رود و ما در آینده چه انتظاری از مجموعه آموزش عالی و فناوری داریم. سپس طبق آن برای همان انتظارات یک سری برنامه دقیق تهیه کنیم و جزو اهداف راهبردی مجموعه آموزش عالی کشور قرار دهیم.
غلامی با اشاره به رابطه اقتصاد قوی با توسعه علم و فناوری گفت: در حال حاضر جهان به این قطعیت رسیده که پایه و اساس توسعه، علم و فناوری است. اگر در برخی نقاط جهان، اقتصاد قوی دارند از طریق توسعه و پیشرفت در حوزه علم و فناوری به این اقتصاد قوی رسیده‌اند.
او افزود: اخیراً بحث‌هایی در رابطه با موضوع تقابل قدرت‌های بزرگ اقتصادی در جهان وجود دارد، سند برخی از این تقابل‌ها وجود دارد که معتقدند رقابت ما اقتصادی نیست، بلکه یک نوع رقابت علم و فناوری است، زیرا این مسیر علم و فناوری است که می‌گوید برای کسب موفقیت از کدام مسیر باید رفت.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در پایان تأکید کرد: امیدواریم در دوره بعد همکاران ما بتوانند موفق‌تر و قدرتمندتر مجموعه علم و فناوری کشور را پیش ببرند.
تحلیل خبر
اشاره وزیر علوم به اینکه اقتصاد قوی در گرو توسعه فناوری اطلاعات است، اشاره‌ای ظریف به یک مسئله اساسی در برنامه‌ریزی و مدیریت کشور است. به طور کلی توسعه کشور، مؤلفه‌های متعددی مانند اقتصاد، سیاست، اجتماع، آموزش، فناوری، فرهنگ و... دارد که ارتباط این مؤلفه‌ها با یکدیگر بسیار در هم تنیده و پیچیده است؛ از سویی هر کدام در طول یکدیگرند و یک اثر دومینویی بر هم می‌گذارند، مثلاً تقویت/ تضعیف فناوری موجب تقویت/ تضعیف اقتصاد می‌شود، تقویت/تضعیف اقتصاد موجب تقویت/تضعیف حوزه اجتماعی می‌شود، تقویت/تضعیف حوزه اجتماعی، تقویت/تضعیف حوزه سیاسی را به دنبال دارد و... . از سوی دیگر میان این مؤلفه‌ها یک ارتباط متقابل نیز برقرار است، یعنی اگر مثلاً توسعه فناوری بر اقتصاد اثرگذار است، متقابلاً توسعه اقتصاد نیز بر توسعه فناوری اثر می‌گذارد. علاوه بر اینکه این مؤلفه‌ها در یک چرخه با هم کار می‌کنند و یک کنش یا یک اتفاق می‌تواند بعد از طی شدن یک زنجیره دوباره به نقطه شروع برگردد؛ همچنین و در عین حال بسیاری از این حوزه‌ها هم با یکدیگر همپوشانی دارند و هم آثاری چندگانه بر یکدیگر می‌گذارند؛ بنابراین می‌بینیم که چه میزان پیچیدگی و درهم تنیدگی در روابط میان این مؤلفه‌ها وجود دارد. علاوه بر همه اینها، هر مؤلفه نیز خود دارای شاخص‌های متعدد درونی است که هم در درون خود و هم با شاخص‌های دیگر مؤلفه‌ها ارتباطاتی بسیار پیچیده و درهم تنیده دارند.
همچنین می‌دانیم که عملکرد یک کشور در واقع مانند یک سیستم است که اجزای مختلفی دارد که باید به طور هماهنگ در کنار هم کار کنند تا خروجی‌های نهایی (که همان مواردی است مانند توسعه اقتصادی، تربیت نیروی انسانی ماهر و فرهیخته، اتخاذ سیاست‌های کلان، تأمین رفاه اجتماعی، برقراری عدالت و...) محقق شوند. در تعریف ماهیت سیستم، اگر یک یا چند جزء درست کار نکنند کل سیستم مختل می‌شود و خروجی مطلوب حاصل نخواهد شد.
بنابراین زمانی خروجی مطلوب حاصل می‌شود که همه ارکان با هم و در کنار هم در مسیر درست کار کنند؛ نمی‌شود اقتصاد پویا بخواهیم ولی به توسعه فناوری اهمیت ندهیم، نمی‌شود رشد اقتصادی بخواهیم اما مفسدان اقتصادی در سیستم جولان دهند، نمی‌شود جامعه بانشاط، پویا، کنشگر و آماده کار بخواهیم اما نتوانیم امنیت اقتصادی را برای آنها ایجاد کنیم، نمی‌شود به دنبال کارآفرینی و تولید باشیم اما انواع و اقسام رانت و قاچاق در کشور وجود داشته باشد، نمی‌شود شعار تولید و اشتغال‌زایی سربدهیم اما از تولیدکننده و صاحبان مشاغل حمایت نکنیم، نمی‌شود شعار حمایت از کولبران و سوخت بران را فریاد بزنیم و همزمان بخواهیم با قاچاق مبارزه کنیم و ... .
نکته دیگری که وزیر علوم به آن اشاره کرده نیز باید در این معادلات به شدت مورد توجه باشد و آن بحث «رقابت» است. چه بخواهیم و چه نخواهیم در همه ابعاد و بخش‌ها با جهان در رقابت هستیم، چه در بخش‌های گوناگون اقتصادی مانند بازارهای جهانی و منطقه‌ای، گردشگری، صادرات و واردات، ارزش پولی، جذب سرمایه‌گذار و...، چه در بخش‌های گوناگون علوم و فناوری، چه در بخش سیاسی، چه در بخش فرهنگی و هنری و...؛ در همه این موارد نباید از «رقابتی بودن» غافل شویم، وگرنه قافیه را باخته‌ایم.
متأسفانه در تریبون‌های رسمی کشور و این اواخر در شعارهای انتخاباتی (چه ریاست جمهوری و چه شوراها) شاهد آن هستیم که به این روابط پیچیده و وابسته توجه نمی‌شود و گفته‌هایی مطرح می‌شود که عملاً یا قابلیت اجرا ندارند یا در صورت اجرا باعث ایجاد اختلال در سیستم یکپارچه اداره کشور می‌شوند. جان کلام اینکه برنامه‌ریزی، کارکرد و تصمیم‌گیری‌ها باید بر مبنای یک سیستم یکپارچه صورت پذیرد وگرنه این چرخه معیوب درنهایت کل سیستم را مختل خواهد کرد و به خروجی مطلوبی نخواهیم رسید.