چین با واردات ۷.۷ میلیارد دلار کالا از ایران، عراق با ۵.۵، ترکیه با ۳.۴، امارات متحده عربی با ۲.۶ و افغانستان با ۱.۱ میلیارد دلار در رده‌های بعدی قرار دارند.
اتاق بازرگانی تهران به بررسی کارنامه تجاری ایران در هفت ماهه سال ۱۴۰۰ پرداخته که نشان می‌دهد در میان شرکای اصلی تجاری ایران جابجایی خاصی صورت نگرفته است.
به گزارش ایسنا، بر اساس آمارهایی که به تأیید گمرک رسیده، تجارت ایران در مهر ماه با تغییراتی نسبت به عملکرد شهریور مواجه شده است. میزان واردات کشور در مهر نسبت به ماه قبل حدوداً ۲۹ درصد کاهش یافته است، این در حالی است که میزان صادرات در این مدت، ۲۸ درصد افزایش یافته است. به این ترتیب در مجموع تجارت در یک ماه هفت درصد کاهش یافته است.
در حوزه واردات، حدوداً ۱۶.۶ میلیون تن کالای اساسی با نرخ ارز ترجیحی به ارزش ۱۱ میلیارد دلار در هفت ماه به ایران وارد شده و همچنین میزان ترانزیت کالا در ایران نیز افزایشی ۸۱ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل به ثبت رسانده است.
در میان شرکای تجاری ایران در هفت ماهه امسال اما تغییر محسوسی دیده نمی‌شود. چین با واردات ۷.۷ میلیارد دلار کالا از ایران، همچنان اصلی‌ترین مقصد صادراتی کالاهای ایرانی به شمار می‌رود.
پس از چین، عراق با ۵.۵، ترکیه با ۳.۴، امارات متحده عربی با ۲.۶ و افغانستان با ۱.۱ میلیارد دلار در رده‌های بعدی قرار دارند.
در تحلیل آمارهای صادراتی به نظر می‌رسد چین جایگاه نخست خود را قطعی کرده، این در حالی است که در برخی ماه‌ها از سال گذشته، عراق به عنوان اصلی‌ترین واردکننده کالا از ایران نام خود را مطرح کرده بود. همچنین ترکیه جایگاه امارات را گرفته و صادرات به افغانستان نسبت به ماه‌های ابتدایی سال جاری سرعت کمتری پیدا کرده که احتمالاً تحت تأثیر تغییر و تحولات سیاسی در این کشور بوده است.
در میان اصلی‌ترین واردکنندگان کالا به ایران اما امارات متحده عربی
صدرنشین است. این همسایه جنوبی از سال قبل توانست جایگاه چین را از آن خود کند با صادرات ۸.۶ میلیارد دلار کالا به ایران در هفت ماهه سال جاری، اصلی‌ترین شریک ایران در این حوزه بوده است. چین با ۶.۱ میلیارد دلار در رده بعدی قرار دارد و ترکیه نیز با صادرات ۲.۹ میلیارد دلاری سوم است.
در میان صادرکنندگان کالا به ایران، نام دو کشور اروپایی آلمان و سوئیس نیز دیده می‌شود. این کشورها در مجموع دو میلیارد دلار کالا به ایران صادر کرده‌اند.
در بررسی تراز تجاری ایران و اصلی‌ترین شرکای تجاری نیز آمارها متفاوت است. تراز تجاری با امارات متحده عربی منفی شش میلیارد دلار است. تراز تجاری با چین و ترکیه اما مثبت شده و ایران بیش از آنکه از آنها کالا وارد کند، به این مقاصد صادرات داشته است. عراق نیز همچنان واردکننده عمده کالا از ایران است و در مقابل صادرات قابل توجهی ندارد.
در مجموع صادرات و واردات، همچنان چین اصلی‌ترین شریک تجاری ایران به شمار می‌آید و پس از آن امارات متحده عربی و ترکیه قرار دارند.
مجموع تجارت با چین ۱۳.۸ میلیارد دلار بوده، این عدد در رابطه با امارات به ۱۱.۲ میلیارد دلار رسیده و تجارت با ترکیه نیز در مجموع ۶.۳ میلیارد دلار بوده است.
تحلیل خبر
همه کسانی که با «علم تجارت» آشنایی دارند می‌دانند که مراودات تجاری کشور ما با دیگر کشورها در ضعیف‌ترین سطح خود قرار دارد. محدود شدن اصلی‌ترین شرکای تجاری ما به حدود پنج کشور چین، عراق، ترکیه، امارات و افغانستان و سهم ناچیز کشورهای دیگر در واردات و صادرات کالاها، بسیار نگران کننده و زیانبار است.
در بین این پنج کشور به جز چین، دو کشور عراق و افغانستان که از ضعیف‌ترین کشورهای جهان هستند و دو کشور ترکیه و امارات هم که دایما ساز مخالفت با ما را می‌زنند یعنی هر لحظه امکان قطع همین روابط محدود هم، دور از انتظار نیست.
امارات با ادعای واهی‌اش در مورد جزایر سه گانه ایرانی و ترکیه به خاطر اتحادش با کشور آذربایجان، مدتی است که به تنش سیاسی شدید و به دنبال آن رزمایش نظامی روی آورده و اوضاع نامطمئنی دارند و لذا روابط تجاری با آنها هم چشم‌انداز روشنی ندارد.
چین هم اگر به حجم مراودات تجاری‌اش با آمریکا نگاه کنیم می‌بینیم که 35 برابر مبادلات تجاری‌اش با ایران در سال 2021 میلادی (1399 شمسی) بوده است.
خبرگزاری تسنیم در 2 آذر1399 حجم مبادلات تجاری چین و ایران را حدود 11 میلیارد و 190 میلیون دلار ولی با آمریکا 401 میلیارد دلار اعلام کرد یعنی حدود 35 برابر حجم مبادلات تجاری با ایران.
با این وصف اگر زمانی مشکل حادی بین ایران و آمریکا رخ دهد و چین مجبور باشد رابطه اقتصادی خود را با یکی از این دو کشور قطع کند، احتمال می‌دهید که کدام حجم مبادلات تجاری را کنار
بگذارد؟
جالب است که بدانیم در سال گذشته نه فقط آمریکا بلکه حتی کشور عراق با 23 میلیارد دلار مراوده تجاری با چین، نسبت به ایران با 11 میلیارد دلار مبادلات تجاری، جایگاه بالاتری در تجارت چین داشته است. چهار شریک مهم تجاری چین در سه ماهه اول سال 2021 شامل: آسه آن، اتحادیه اروپا، آمریکا و ژاپن بوده. چرا ما نباید با کشورهای اروپایی و ژاپن و سایر کشورهای پیشرفته، مبادلات تجاری گسترده داشته باشیم تا منافع زیادتری نصیب مردممان بشود؟