یوسفیان‌ملا: نمایندگان می‌دانند شفافیت آرا برایشان مشکل‌آفرین است

نماینده مجلس دهم گفت: نمایندگان به دلیل آنکه ممکن است رأی خود در حوزه انتخابیه را از دست بدهند طرح شفافیت آرا را تصویب نمی‌کنند.
عزت‌الله یوسفیان ملأ، نماینده پیشین مجلس در دوره دهم در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره معطل ماندن طرح شفافیت آرا نمایندگان مجلس گفت: نمایندگان مجلس و رئیس دولت، اگر نگاهشان به انتخابات بعدی باشد باید یک بخشی از کارها را برای رای‌آوری دوره بعدی خود انجام دهند. این یک واقعیت است و هیچ کس نمی‌تواند منکر این موضوع شود. قبلاً گفته می‌شد ریاست جمهوری دو دوره‌ای است و دوره اول ممکن است که برای دور دوم فعالیت کند و فقط در دوم فعالیت ریاست جمهوری را انجام می‌دهد. اما امروز متأسفانه دور دوم هم تحت‌الشعاع همین رفتارها قرار گرفته است که به برنامه پوتین - مدودف معروف شده بود. یعنی خودش برای دور بعدی نمی‌تواند بیاید، می‌گفتند فردی را بیاوریم تا او پلی برای حضور مجدد ما باشد.
وی افزود: اما وضعیت مجلس بدتر است. چون نمایندگی مجلس ته ندارد و می‌تواند تا سن ۷۵ سالگی کاندیدا شود. اگر نماینده نگاهی به رأی خود داشته باشد، باید بخشی از فعالیت‌هایی که برای انجام وظیفه نمایندگی انجام می‌دهد، به رای‌آوری خود در دور بعدی اختصاص دهد.
یوسفیان ملأ تصریح کرد: ممکن است در طرح یا لایحه‌ای که در صحن مطرح می‌شود، عده‌ای در حوزه انتخابیه موافق یا مخالف آن باشند. این طبیعی است. اما آنچه مسلم است، اگر نماینده‌ای به طرحی رأی منفی یا مثبت داد، تمام حوزه انتخابیه به او بگویند که کار شما درست بوده است، خیر به این شکل نیست. ممکن است موافق و مخالف بیشتر یا کمتر باشد اما نماینده مجلس هر تصمیمی بگیرد برای او هزینه دارد که نمی‌خواهد آن هزینه را بپردازد.
این نماینده پیشین مجلس در ادامه گفت: اگر ۲۲۰ نفر یا ۲۳۰ نفر طرحی را امضا کردند اما در صحن علنی مجلس هفتاد نفر به آن رأی دادند به آن ۲۲۰ نفری که امضا کردند، نگاه نکنید. به طرح‌های دو فوریتی نگاه کنید، دو فوریتی‌ها با دو سوم رأی به صحن می‌آید تا تصویب شود یعنی از هر سه نفر باید دو نفر به آن رأی دهند. معمولاً طرح‌های دو فوریتی، امضای بیشتری را جمع می‌کنند که طرفداران آن زیاد شود تا بتواند رأی بیاورد. بسیاری از دو فوریتی‌ها را ۲۲۰ نفر امضا کردند اما در صحن ۸۰ نفر به آن رأی می‌دهند، می‌گویند یک فوریت آن رأی بیاورد. اما وقتی رأی مخفی نباشد این ایراد به نماینده وارد است که می‌پرسند چرا زمانی که دو فوریت طرحی را امضا کردی، در صحن به آن رأی ندادی و این باعث می‌شود که نماینده هزینه سنگینی پرداخت کند. وی ادامه داد: اما بعضی اوقات ممکن است نماینده اعتقاد قوی داشته باشد و بگوید من وجدانی عمل می‌کنم و خود تشخیص می‌دهم که از رایی که دادم راضی یا ناراضی هستم و اگر دور بعدی رأی ندادند، مهم نیست. البته که این موارد خیلی نادر است. بنابراین، مادامی که نگاه نماینده به حوزه انتخابیه خود است، توقع نداشته باشید که از شفافیت آرا طرفداری کند و به آن رأی دهد. چون شفافیت آرا برای او مشکل‌آفرین است. یوسفیان ملأ درباره نظر کمیسیون نسبت به این طرح گفت: کمیسیون طرح شفافیت آرا نمایندگان را تصویب کرد. چه کمیسیون تصویب بکند و چه نکند، نماینده می‌تواند در صحن آن را پیشنهاد بدهد که مطرح شود. یعنی بگوید من پیشنهادی به کمیسیون دادم اما آن‌ها نپذیرفتند. وقتی طرحی به کمیسیون می‌آید، آن طرح تصویب یا رد می‌شود و سپس رد یا تصویب آن به صحن ارائه می‌شود. کمیسیون چه طرحی را رد یا قبول کند دوباره در صحن مطرح خواهد شد. اما اینکه چرا آن طرح رأی نیاورد به این دلیل بود که عده‌ای گفتند اگر رأی ما شفاف شود، در حوزه خودمان گرفتار می‌شویم. از طرف دیگر خیلی‌ها از رأی دادن شانه خالی می‌کنند و برای اینکه جواب مخالفان و موافقان خود در حوزه انتخابیه را ندهند، می‌گویند ما در رأی‌گیری نبودیم.وی درباره اینکه آیا این طرح در این دوره مجلس تصویب خواهد شد یا خیر، گفت: خیلی سخت است که تصویب شود. مگر آنکه در ماه‌های پایانی دوره یازدهم بگذارند که احتمال تصویب آن بیشتر است. اما نماینده‌ای که در پایان دوره به این طرح رأی می‌دهد به این منظور است که نمایندگان دوره بعدی را مجبور به شفافیت می‌کند. یعنی نقش شفافیت را برای دور بعدی مشخص می‌کند. شفافیت به اعتقادات هر فردی وابسته است. هرچه نظر او باشد، تصمیم می‌گیرد. این طرح باید از اول اجرا شود که شفافیت او در این چهار سال را مشخص کند. اما هرچه عقب‌تر می‌رود، مشکلات برای نماینده فعلی کمتر خواهد شد.
نماینده پیشین مجلس در دوره دهم درباره اینکه چرا بازپس‌گیری لوایح از سوی دولت فعلی زیاد شده است، گفت: باید تعامل میان دولت و مجلس که همیشه در ارتباط مستقیم با هم هستند، به وجود بیاید. وقتی دولت می‌خواهد لایحه‌ای را بنویسد، آن را پشت درب‌های بسته نمی‌نویسند. باید معاون حقوقی دولت و خیلی از کارشناسان در آن جلسه حضور داشته باشند. وقتی می‌گوییم تعامل، منظور این نیست که وزیر دولت و نماینده مجلس همدیگر را بغل کرده و روبوسی کنند. منظور این است که در جریان تصمیم همدیگر بوده و نظرات را در اختیار داشته باشند تا فاصله میان دولت و مجلس بیشتر نشود. هر چقدر دولت و مجلس با هم بیگانه باشند، نتیجه این می‌شود که دولت طرحی را به مجلس داده اما به قدری مجلس آن را تغییر داده، دولت گفته طرح را پس می‌گیرم. به طور مثال دولت در موضوع بودجه چندین بار به مجلس درباره تغییراتی که در آن چیزهای دیگری می‌نویسند نوشته است که تا به حال نتیجه‌ای نداشته است که خود نشان دهند عدم تعامل میان دولت و مجلس است.
وی تصریح کرد: اگر دولت و مجلس می‌خواهند طرحی را تصویب کنند و تعامل داشته باشند به طور مثال درباره مالیات جلسات مشترکی با نمایندگان حاضر در کمیسیون اقتصادی برگزار می‌کنند تا طرح را برای اینکه نمایندگان مجلس بتوانند به آن رأی دهند، پخته کنند. درنتیجه میان دولت و مجلس یک‌صدایی وجود ندارد و تصمیمات واحد نیست وقتی تعامل وجود نداشته باشد مجلس طرح دولت را به شکلی تصویب می‌کند که دولت مخالف آن است و می‌روند در جای دیگری رایزنی می‌کنند که جلوی آن گرفته شود.

تحلیل خبر

شفافیت آرا به ضرر کدام دسته از نمایندگان مجلس است؟ در شرایط فعلی که هیچ‌کس نمی‌داند نماینده شهرستان خود، به کدام طرح و لوایح رأی مثبت یا منفی داده، نمی‌تواند در مورد عملکرد او قضاوت مشخصی داشته باشد. برخی نمایندگان موقعی که می‌بینند مردم حوزه انتخابیه خود روی طرح یا لایحه خاصی حساسیت دارند و این طرح یا لایحه موافق و مخالف دارد، هنگامی که به موافقان می‌رسند طوری وانمود می‌کنند که به موافقت با آن، رأی داده‌اند و در میان مخالفان که می‌روند طور دیگری رأی خود را نشان می‌دهند.
اما اگر شفافیت آرا الزامی شود با تصویب آن، همه نمایندگان باید با دقت بسیار زیاد رأی دهند چرا که در قبال رأی خویش، باید پاسخگوی مردم حوزه انتخابیه‌شان باشند.
معمولاً اکثر نمایندگان مجلس، مایلند طوری رفتار کنند که برای دوره بعدی مجلس نیز آرای مردم را با خود داشته باشند، حتی علاوه بر مردم، جلب آرای گروه‌های مرجع و با نفوذ جامعه برای آنها مهم است.
باز علاوه بر اینها، عبور از صافی شورای نگهبان هم ضرورت دارد و لذا بسیاری از نمایندگان مجلس، طوری وانمود می‌کنند که با دیدگاه‌های اعضای این شورا، خود را همسو نشان دهند. مجموعه این عوامل و سایر عوامل تأثیرگذار دیگر باعث می‌شود که نمایندگان مایل باشند کسی از رأی آنها اطلاع نداشته باشد و لذا عموماً مخالف «طرح شفافیت آرا» هستند.
البته برای مردم، گروه‌ها و شورای نگهبان بهتر آن است که آرا، شفاف باشد تا به راحتی همه نمایندگان شناخته شوند و بعضاً نتوانند هرجایی، طوری خود را نشان دهند ولی فعلاً اینکه این طرح در صحن علنی مطرح شود و رأی بیاورد یا نیاورد، در دست نمایندگان مجلس است. این هم آزمایش دیگری برای نمایندگان مجلس است که معلوم شود دنبال چه اهداف و مقاصدی هستند.