موقعی که مردم به قراردادهای شرعی که با هم می‌بندد وفادار نیستند؛ چقدر چک برگشتی داریم؟

آمار بانک مرکزی درباره چک‌های برگشتی در دی ماه سال جاری نشان می‌دهد که در این ماه حدود ۵۵۳ هزار فقره چک برگشت خورده که از نظر تعداد و مبلغ معادل ۱.۶ و ۱۹.۶ درصد افزایش داشته است.
به گزارش ایسنا، تازه‌ترین آماری که بانک مرکزی از جریان مبادلات چک منتشر کرده است، نشان می‌دهد که در دی‌ماه سال جاری بیش از ۶.۵ میلیون فقره چک به ارزشی بالغ بر ۲۶۹ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان مبادله شده است که از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۰.۲ و ۴.۴ درصد نسبت به آذر ماه افزایش دارد.
از سوی دیگر، حدود ۶ میلیون فقره با ارزشی حدود ۲۳۹ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان از چک‌های مبادله‌ای وصول شده است که از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۰.۱ و ۲.۸ درصد افزایش دارد. در کنار چک‌های وصولی حدود ۵۵۳ هزار فقره چک هم برگشت خورده که از نظر تعداد و مبلغ چک‌های برگشتی به ترتیب با ۱.۶ و ۱۹.۶ درصد افزایش داشته است.
نسبت چک‌های برگشتی زیر ۱۰ درصد
همچنین در این مدت، در استان تهران حدود ۲.۱ میلیون فقره چک با ارزشی معادل ۱۳۸ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان مبادله شده که بیانگر صدرنشینی استان تهران در مبادله چک در سطح کشور است. چک‌های وصول شده در تهران بیش از ۱.۹ میلیون فقره به ارزشی حدود ۱۲۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان و چک‌های برگشتی حدود ۱۵۷ هزار فقره به ارزشی بیش از ۱۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان گزارش شده است.
البته، نسبت چک‌های برگشتی به مبادله‌ای از ۸ درصد در دی ماه سال گذشته به ۸.۵ درصد در دی ماه امسال رسیده که ۰.۵ درصد افزایش داشته است. از سوی دیگر، از کل تعداد و مبلغ چک‌های مبادله شده ۹۲ و ۸۸.۹ درصد وصولی و ۸ و ۱۱.۱ درصد برگشت داده شده است.
میزان چک‌های برگشتی به تفکیک علل
علاوه بر این، در دی ماه امسال حدود ۵۳۴ هـزار فقره چک بـه ارزشی حدود ۲۷ هزار میلیـارد تومان به دلایل کسری یـا فقـدان موجـودی برگشـت خورده است که درواقـع از نظـر تعـداد ۹۶.۶ و از نظر ارزش نیز ۸۸.۴ درصد از کل چک‌های برگشتی به دلایل کسری یا فقدان موجودی بوده است. از سوی دیگر، در استان تهران حدود ۱۵۰ هزار فقره چک به ارزشی حدود ۱۰ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان به دلایل کسری یا فقدان موجودی برگشت داده شده که در استان تهران از نظر تعداد ۹۵.۵ و از نظر مبلغ نیز ۷۷ درصد چک‌های برگشتی به دلایل کسری یا فقدان موجودی به کل چک‌های برگشتی بوده است.
چند درصد از چک‌های وصولی رمزدارست؟
همچنین، در این ماه در کل کشور بیش از ۶.۴ میلیون فقره وصول شده که از این تعداد حدود ۶ میلیون فقره عادی و بالغ بر ۰.۴ میلیون فقره رمزدار بوده است؛ بنابراین در کل کشور ۹۲.۹ درصد از کل چک‌های وصولی را چک‌های عادی و ۷.۱ درصد را چک‌های رمزدار تشکیل می‌دهند.
از نظر مبلغی نیز، از بیش از ۵۳۰ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان چک‌های وصولی در کل کشور، بالغ بر ۲۳۹ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان برای چک‌های عادی و حدود ۲۹۱ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان خاص چک‌های رمزدار بوده است. بر این اساس، در کل کشور ۴۵.۱ درصد از کل مبلغ چک‌های وصولی را چک‌های عادی و ۵۴.۹ درصد دیگر را چک‌های رمزدار به خود اختصاص داده‌اند.طبق این گزارش، در دی ماه امسال در کل کشـور حدود ۴۵۵ هـزار فقـره چـک رمـزدار بـه ارزشـی حدود ۲۹۱ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان وصول شده که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد ۰.۶ درصد کاهش و از لحاظ مبلغ نیز ۵۳.۲ درصد افزایش داشته است.اما در ماه مورد بررسی، در استان تهران بیش از ۱۵۳ هزار فقـره چک رمزدار به ارزشی بیش از ۲۳۱ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان وصول شد که در این ماه، ۵۰.۷ درصد از تعداد چک‌های رمزدار وصولی در سه استان تهران (۳۳.۷ درصد)، اصفهان (۹.۱ درصد) و خراسان رضوی (۷.۹ درصد) وصول شده است که بیشترین سهم را در مقایسه با سایر استان‌ها دارا بوده‌اند.همچنین، ۸۵.۲ درصد از ارزش چک‌های فوق در استان‌های تهران (۷۹.۴ درصد)، اصفهان (۳.۱ درصد) و خراسان رضوی (۲.۷ درصد) وصول شده است.

تحلیل خبر

در دنیا و جهان اطراف ما، هر کس به ملاک یا ملاک‌هایی پایبند است که وی را از «پیمان‌شکنی و بدعهدی و زیرپا گذاشتن قراردادش» منع می‌کند. این التزام و وفاداری به عهد و پیمان گاهی در پرتو عرف جامعه، گاهی توسط مردم و اعتقادات، گاهی با هشدار وجدان، گاهی در پرتو اخلاق انسانی و گاهی با حاکمیت قانون انجام می‌گیرد. بدترین جامعه، جامعه‌ای است که هیچکدام از اینها در آن کاربرد نداشته باشد و بازار بی‌وفایی و خیانت به پیمان و قرارداد در آن رونق داشته باشد.
متأسفانه مدتهاست که جامعه ما به همین سمت گرایش پیدا کرده و افراد به نام اخلاق و دین و قسم به مقدسات، چیزی و موقعیتی را به دست می‌آورند بعد به فردی که به آنها اعتماد کرده و آن موقعیت را به آنها داده، خیانت می‌کنند. این بدترین حالت ممکن است و باعث می‌شود که هیچ‌کس به کس دیگر اعتماد نکند و اگر می‌خواسته به دیگران کمک کند، از انجام کار خیر و کمک به دیگران منصرف شود.
خداوند در قرآن می‌فرماید:يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ (ای کسانی که ایمان آورده‌اید به قراردادهای خود وفا کنید) متأسفانه بازار مکاره رونق گرفته و خیانت در قراردادها و پیمان‌ها، روز به روز در جامعه زیادتر می‌شود و سپس با توجیهات و فریب دادن خویش، حق به جانب خود می‌دهند غافل از اینکه خداوند، ناظر بر اعمال و نیات آنان است و چه بخواهند، چه نخواهند، آثار این پیمان‌شکنی و خیانت‌ها، دامن آنها را خواهد گرفت. البته همین حالا آثار بد این‌گونه رفتارها، بر جامعه ما اثر گذاشته و بی‌اعتمادی و عدم فریادرسی در آن به وضوح دیده می‌شود و آرامش و آسایش برای اکثریت جامعه نمانده است.
درگذشته اگر کسی به کسی قرض‌الحسنه می‌داد با یک قول شفاهی، تا پای جان به آن قول پایبند بود و به موقع قرض خود را ادا می‌کرد تا این اعتماد حفظ شود. امروز متأسفانه این قدر جامعه به حالت بدی گرفتار شده که دیگر نه چک، نه سفته، نه سند محضری، نه سایر اهرم‌های قانونی و شرعی و اخلاقی، هیچکدام نمی‌تواند جلو بدعهدی و پیمان‌شکنی اکثریت مردم را بگیرد. موقعی که در مدت یک ماه «فقط دی ماه جاری» تعداد 553 هزار فقره چک برگشتی در یک جامعه مسلمان ثبت می‌شود (آنها که ثبت نشده جای خود دارد) چه حالی پیدا می‌کنید؟ با چه قضاوتی و چه اعتمادی در این جامعه می‌خواهید به دیگران کمک کنید؟ موقعی که افراد به امضاها و تعهدات خود پایبند نیستند و خیانت می‌کنند چه کار باید کرد؟ برای این جامعه باید گریست و به حال و روز بد آن، باید عزاداری کرد. در این جامعه، مکاران و دغل‌بازان، بر افراد صادق و دلسوز، مسلط می‌شوند و فریادرسی پیدا نخواهد شد.
این افراد معمولاً بهانه‌ای که برای بدقولی و عهدشکنی خود می‌آورند می‌گویند مشکلات اقتصادی باعث این رفتار آنان شده است درحالی که این شرایط بداقتصادی، برای طرف مقابل هم که به آنها، پول یا کالا یا خدماتی داده وجود دارد و حق کمک‌کننده و انسان خیر و مشکل‌گشا، این نیست که مورد بی‌وفایی و بدعهدی قرار گیرد و متضرر شود.
این نیم میلیون چک برگشتی یعنی نیم میلیون صاحب چک و افراد خیراندیش را در رنج و عذاب انداختن و سال‌ها باید با اعصاب خراب دوندگی کنند تا شاید بتوانند به نقطه اول برگردند!