رئیس کل بانک مرکزی گفت: روسیه با افزایش نرخ سود بانکی در شرایط جنگی، در بازار خود ثبات ایجاد کرد. افزایش نرخ سود بانکی در مدیریت بازار ارز بسیار مهم است و ما به دنبال آن هستیم.
به گزارش خبرنگار مهر، علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی کشور در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی اقدامات و سیاست‌های ارزی دولت اظهار داشت: نرخ ارز متأثر بازار غیررسمی است که نسبت به بازار رسمی بسیار کوچک‌تر است. برای آنکه بازار ارز کشور را مدیریت کنیم، برنامه‌های متعدد و مختلفی در دولت در دست پیگیری است.
وی بیان کرد: آن چه به بانک مرکزی باز می‌گردد، کنترل نقدینگی و تورم است. سیاست‌های عرضه و تقاضا در این باره در حال دنبال شدن است. یکی از برنامه‌های جدی بانک مرکزی، هماهنگی سیاست‌های ارزی با سیاست‌های تجاری است.
صالح آبادی تصریح کرد: این نکته بسیار مهم است که اگر کسی وارد کننده و متقاضی ارز باشد، ارز خود را از کشورهای دیگر تأمین نکند. بنابراین تثبیت سیاست‌های ارزی و تجاری بسیار اهمیت دارد.
رئیس کل بانک مرکزی درباره نرخ سود بانکی گفت: در کشور روسیه زمانی که جنگ اوکراین آغاز شد، بازار ارز تلاطم احساس کرد اما بلافاصله این کشور نرخ سود بانکی را از ۱.۵ درصد به ۲۰ درصد افزایش داد. همین موضوع باعث ایجاد ثبات در بازار شد.
صالح آبادی ادامه داد: موضوع نرخ سود بانکی در مدیریت بازار ارز اثر ویژه و اهمیت زیاد دارد و مدت زیادی است که آن را دنبال می‌کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی تأکید کرد: سیاست‌های پولی در بانک مرکزی در تمام کشورهای دنیا دنبال می‌شود و ما نیز به این موضوع توجه ویژه داریم.وی گفت: موضوع مهم دیگر مالیات بر عایدی سرمایه است که نقش مهمی ایفا می‌کند و می‌تواند افرادی را که سفته بازی می‌کنند و به دنبال سوداگری هستند را مدیریت کند. چرا که این افراد باید مالیات بپردازند.
صالح آبادی افزود: موضوع بعدی تعیین تکلیف رمزارزهاست که این موضوع نیز باید توسط مجلس و دولت مورد توجه ویژه قرار بگیرد.
وی بیان کرد: بر اساس آمار واردات و فروش ارز در سامانه‌های رسمی کشور امسال تا آذر ماه حدود ۳۳.۵ میلیارد دلار در سامانه نیمایی ارز عرضه و خریداری شده است و سال گذشته از ابتدای سال در مدت مشابه ۱۹.۶ میلیارد دلار در سامانه نیمایی ارز عرضه و خرید شده است، یعنی ۷۱ درصد عرضه ارز در سامانه نیمایی نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است.صالح آبادی با اشاره به اینکه در آستانه تدوین بودجه ۱۴۰۲ هستیم، اظهار کرد: باید طوری برنامه‌ریزی کنیم که کسری بودجه نداشته باشیم و دولت در این زمینه تلاش خود را کرده و می‌کند. هر چند بودجه‌ای که در مجلس تصویب خواهد شد می‌تواند پیام ثبات را به بازار دهد.
رئیس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: با برنامه‌ریزی درست می‌توانیم بودجه بدون کسری را در سال آینده داشته باشیم، در موضوع تسهیلات تکلیفی نیز پیشنهاد دولت که به مجلس داده شده بسیار حائز اهمیت است، با مدیریت و کنترل ناترازی بانک‌ها می‌توان به ثبات بازار ارز کمک کرد. از سوی دیگر حکمرانی ریالی موضوع مهمی است که دنبال خواهد شد.
وی درباره ارز نیمایی گفت: در سامانه نیما دستوری عمل نمی‌کنیم، در این سامانه صادرکننده‌های مختلفی عرضه‌کننده هستند و نرخ‌های صادرکننده‌های نفتی و غیرنفتی متفاوت است و میانگین قیمت‌ها همان چیزی است که در گزارش کمیسیون اقتصادی اشاره شد. نرخ نیمایی نیز در طول زمان تعدیل شده است.صالح آبادی افزود: دوستان در دولت باید کمک کنند تا در بازار تعادل ایجاد کنیم، در بازار تمرکز باید با بانک مرکزی باشد و تأکید رئیس جمهور هم این است که عرضه‌ها در بازار و تقاضا در حوزه وزارت صمت، نفت و سایر دستگاه‌ها با هماهنگی بانک مرکزی باید باشد. بانک مرکزی باید در بازار ارز قدرت بالایی داشته باشد و همه دستگاه‌ها نیز مکلف به همکاری با بانک مرکزی هستند.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: در موضوع صادرات غیرنفتی اقداماتی انجام شده تا وضعیت بهتری داشته باشیم، یکی از موضوعات نیز در قانون بودجه مربوط به مالیات بر سود سپرده اشخاص حقوقی بود که این موضوع اشکالاتی را ایجاد کرد لذا در قالب اصلاحیه‌ای در دولت به این موضوع پرداختیم و آن را تصویب کردیم و با قید فوریت باید در مجلس مطرح شود از سوی دیگر این موضوع را در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ ندیدیم و مجلس هم نباید به آن بپردازد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: آنچه که در بحث صادرات ریالی مهم است این بوده که وقتی کالایی به خارج از کشور صادر می‌شود باید ارز آن به کشور برگردد البته موضوع تنها ارز نیست و مهم این است که در ازای آن ارز کالاهایی وارد کشور شود تا اشکالات ارزی پیش نیاید. ما برای ایجاد ثبات در بازار ارز اعم از بحث سیاست‌های ارزی یا ثبات در اقتصاد کلان، نقدینگی و تورم برنامه‌های متعددی داریم که دنبال می‌کنیم. در بازار نیز در بخش سیاست‌های ارزی و عرضه و تقاضا برنامه‌های مختلفی داریم و بانک مرکزی با هماهنگی دستگاه‌های مختلف و کمک مجلس ثبات را به بازار برمی‌گرداند.
تحلیل خبر
روش‌های «تکرار گذشته» در زمینه نرخ سود بانکی، کنترل میزان مصرف حامل‌های انرژی، رویکردهای بازار بورس، هدفمندی یارانه‌ها، فروش خودرو به طرق مختلف، برخورد با بازار ارز و سکه و طلا، افزایش قیمت کالاها و خدمات و ... نه تنها مشکلات موجود را حل نمی‌کند بلکه باعث سردرگمی و بی‌ثباتی اقتصاد و فعالان اقتصادی و مردم می‌شود.
تاکنون طی چند دهه گذشته، چندبار نرخ سود بانکی را بالا و پایین برده‌اند و هیچکدام نتوانسته است اهداف مورد نظر مسئولان را محقق کند. استدلالی که پشت یک «تصمیم اقتصادی» مطرح می‌شود باید در عالم واقع، نتیجه دلخواه و مطلوب تصمیم‌گیرندگان را بدهد. گاهی گفته‌اند افزایش نرخ سود بانکی باعث می‌شود که مردم پول‌های خود را از «بخش تولید» به «ذخیره بانکی» منتقل کنند و موقعی که ثروتمندان ببینند اگر پول‌هایشان را در اختیار بانک‌ها بگذارند، سود بیشتر عایدشان می‌شود، خود را به زحمت نمی‌اندازند و به ایجاد اشتغال و تولید روی نمی‌آورند و لذا دستور داده‌اند که نرخ سود بانکی را پایین بیاورند. بعد از گذشت مدتی که نتیجه این تصمیم را نگاه کرده‌اند متوجه شده‌اند که با کم کردن نرخ سود بانکی، مردم پول‌هایشان را از بانک‌ها بیرون آورده ولی به جای سرمایه‌گذاری در بخش تولید و اشتغال به دلال‌بازی در خرید و فروش ارز و سکه و طلا روی آورده‌اند و لذا متعاقب آن قیمت ارز و سکه و طلا افزایش یافته و ارزش پول ملی سقوط کرده است. حال دوباره می‌خواهند سراغ همان روش قبلی بروند و نرخ سود بانکی را افزایش دهند تا مردم دست از دلال‌بازی در بازار ارز و سکه و طلا بردارند و پول‌های خود را روانه بانک‌ها کنند تا شاید بدین طریق هم جلوی افزایش روزافزون قیمت ارز و سکه و طلا بگیرند و هم اکثر بانک‌ها که در معرض ورشکستگی هستند را با تزریق پول مردم، نجات دهند. آیا واقعاً راه نجات از دیدگاه علم اقتصاد همین «تکرار روش‌های گذشته» است یا باید طرح نویی در اقتصاد مملکت دراندازند و مسیر جدیدی را باز کنند؟
مسئولان اقتصادی باید روش‌های علمی و جدید و امیدآفرین را به جامعه عرضه کنند تا مردم با امید بستن به راه‌حل‌های جدید و علمی، منتظر نتایج مطلوب و افق روشنی شده، از تکرار مکررات فاصله بگیرند و آماده نقش‌آفرینی مثبت و سازنده در اقتصاد کشور شوند.
روش بورسی جدید نیز که حتی معاملات خودروها را عملاً به مزایده گذاشته، نتیجه‌ای جز گرانی و تورم بیشتر و ضربه زدن به اقتصاد و مردم نخواهد داد و بعد از مدتی با نارضایتی گسترده عمومی مواجه خواهد شد و قصه تلخ ضرر و زیان‌های مردم در ماجرای بورس یکی دو سال گذشته را تجدید خواهد کرد.
امید است که اقتصاددانان واقعی، مسئولان را متوجه راه‌حل‌های اصولی و اساسی کنند.