رئیس قوه قضاییه گفت: قضات در روند رسیدگی‌های خود تحت‌تأثیر فضاسازی‌ها و فشارهای بیرونی قرار نگیرند چرا که در این صورت بر امر تحقق تمام و کمال عدالت خدشه وارد خواهد شد.
به گزارش ایسنا به نقل از مرکز رسانه قوه قضاییه، حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در ادامه بازدیدهای میدانی خود از مراجع و مراکز قضایی، از مجتمع قضایی شهید بهشتی تهران بازدید کرد و از نزدیک در جریان کم و کیف رسیدگی به پرونده‌ها در این واحد قضایی قرار گرفت.
محسنی اژه‌ای در ادامه در جمع قضات و کارکنان مجتمع قضایی شهید بهشتی به ایراد سخنرانی پرداخت و اظهار داشت: کار شما در این مجتمع قضایی از حجم و حساسیت بالایی برخوردار است و من بر این مهم واقف هستم و در جریانم که سرریز مسائل اقتصادی کشور در دستگاه قضایی بر حجم و حساسیت کار شما افزوده است و شما حتی در برخی روزهای تعطیل نیز در سر کار حاضر می‌شوید؛ با این حال توصیه مؤکد من به شما آن است که علی رغم سنگینی کار، از خدمت به خانواده خود غافل نشوید.
محسنی اژه‌ای بر لزوم اتقان هرچه بیشتر آرای قضایی نیز تاکید کرد و گفت: نقض‌هایی که در مراجع بالاتر در روند رسیدگی‌ها گرفته می‌شود، امور را پیچیده‌تر و حجیم‌تر می‌کند؛ چنانچه بر مقوله اتقان آراء اهتمام شود، هم از حجم کار در مراجع قضایی کاسته می‌شود و هم اعتبار احکام ما افزایش می‌یابند.
رئیس قوه قضاییه در ادامه ۵ شاخصه را برای متقن شدن آرای قضایی برشمرد و گفت: استماع دقیق مطالب طرفین پرونده، تسلط بر قانون، دقت پیرامون مستندات پرونده، تطبیق دقیق مستندات پرونده با مفاد قانونی و مشورت با اشخاص مجرب و متخصص از جمله شاخصه‌هایی است که بر اتقان آرای قضایی می‌افزاید.
محسنی اژه‌ای بر اتقان و وضوح شکلی و انشائی احکام صادره نیز تاکید کرد و گفت: یک حکم و رأی قضایی علاوه بر اتقان محتوایی، باید از لحاظ شکلی و انشائی نیز متقن و واضح باشد و الفاظ به کار رفته در آن به گونه‌ای نباشند که موضوع دادنامه توسط طرفین پرونده فهم نشود و یا سبب به اشتباه افتادن تایپ‌کننده شود؛ شب گذشته من مشغول مطالعه یک رأی قضایی بودم، علی‌رغم آنکه موضوع پرونده چندان پیچیده و غامض نبود، اما سه بار آن را خواندم تا منظور صادر کننده رأی را متوجه شوم.
رئیس قوه قضاییه بیان داشت: باید در راستای کوتاه کردن فرآیندهای قضایی اقدامات مجدانه‌ای انجام داد؛ اینکه یک نفر در مراجع مختلف قضایی، پرونده‌های متعددی را در باب یک موضوع واحد تشکیل می‌دهد از دلایل طولانی شدن فرآیند رسیدگی است؛ لازم است این قبیل موضوعات مورد رصد قرار گیرند؛ فرضاً برخی پرونده‌ها صلاحیت‌های مختلفی دارند و یا از ابعاد متکثر و پیچیده‌ای برخوردارند، می‌توان این قبیل پرونده‌ها را در راستای کوتاه کردن فرآیندهای قضایی با یک حکم ویژه در یک شعبه ویژه بررسی کرد و من آمادگی ابلاغ این حکم را دارم.
محسنی اژه‌ای تصریح کرد: قضات در روند رسیدگی‌های خود تحت‌تأثیر فضاسازی‌ها و فشارهای بیرونی قرار نگیرند چرا که در این صورت بر امر تحقق تمام و کمال عدالت خدشه وارد خواهد شد.
تحلیل خبر
اتقان در رأی قضات
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
رئیس قوه قضاییه به دو موضوع اصلی در قضاوت اشاره کرده‌اند که هر دو، بسیار مهم و تاثیرگذار است؛ یکی اینکه قضات تحت تأثیر فشارهای بیرونی قرار نگیرند و دیگر اینکه قضات به 5 شاخصه اصلی برای اتقان و استحکام در رأی خود دقت کامل داشته باشند.
اما چه کسانی فشار از بیرون به قضات می‌آورند تا رأی آنها را تغییر دهند؟
بدیهی است که این افراد، نمی‌توانند از شهروندان معمولی و عادی جامعه باشند چرا که قدرت و نفوذی ندارند که بتوانند بر قضات مؤثر واقع شوند، پس بدون شک گروه‌های فشار و افراد اثرگذار بر قضات، باید افراد خاص، پرقدرت، پرنفوذ و صاحب نام باشند که حرف و نظر آنها شاید بتواند آن قدر فشار ایجاد کند که اثر خود را بر رأی قاضی نشان دهد. رئیس قوه قضاییه برای دلگرم کردن و حمایت از قضات مستقل که تحت تأثیر فشارهای بیرونی قرار نمی‌گیرند، این سخنان را بر زبان جاری ساخته است.
در این فشارهای بیرونی، اگر قوه قضاییه از قضات خود حمایت تمام قد نکند، استرس و به هم ریختگی روانی برای برخی قضات احتمالاً حادث می‌شود که ضربه هم به روح و روان آنهاست و هم به رأی و قضاوت‌شان. پس این سخن رئیس قوه قضاییه باید پشتوانه اجرایی در همه حالات داشته باشد.
اما آن 5 شاخصه مهم برای اتقان رأی در امر قضاوت، همگی قابل تأمل است. اگر یکی از آنها نباشد اشتباه در رأی محتمل است.
*استماع دقیق مطالب طرفین پرونده باید با دقت و حوصله کافی از طرف قاضی صورت بگیرد.
*تسلط بر قانون. قاضی با مطالعه پرونده می‌تواند هر عبارتی را با ماده قانونی متناسب بسنجد. هرچه تسلط بر قانون بیشتر باشد در این مرحله تسلط قاضی بیشتر خواهد بود.
* دقت در مستندات پرونده، باعث می‌شود که علاوه بر صحت سنجی مدارک، برخی از آن مستندات فراموش نشود.
* تطبیق دقیق مستندات پرونده با مفاد قانونی، مرحله حساسی است که می‌تواند بر استحکام رأی قاضی بیفزاید. هرچند قضات به این شاخصه، بیشتر از سایر شاخصه‌ها توجه دارند ولی سه شاخصه قبلی می‌تواند این تطبیق را منطقی‌تر و مقبول‌تر کند.
* اما مشورت با اشخاص مجرب و متخصص و کارشناسان ذیربط باعث مبادله علم و اطلاعات شده و دانسته‌های دیگران را به دانسته‌های قاضی می‌افزاید و در تشخیص درست وی می‌تواند مؤثر واقع شود.
در پایان امید که نکات گفته شده توسط رئیس قوه قضاییه بتواند در احقاق حق مردم، بیش از پیش مؤثر واقع شود.