رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با تاکید بر اینکه نباید منابع بودجه دولت را به یک جریان درآمدی ناپایدار مثل نفت گره بزنیم، گفت: مالیات بیش از ۵۰ درصد اصناف و مشاغل صفر مطلق است و حدود یک درصد ۵۰ درصد مالیات این حوزه را پرداخت می‌کنند.
به گزارش ایرنا از سازمان امور مالیاتی، محمدهادی سبحانیان در دیدار با دانشجویان با بیان اینکه نباید هزینه‌های پایدار برای دولت ایجاد کنیم و آن را به درآمدهای ناپایدار نفت متصل کنیم، اظهار داشت: به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و چالش‌های فروش نفت، با جریان درآمدی ناپایدار مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه از منظر مبانی نظری نباید منابع بودجه دولت را به یک جریان درآمدی ناپایدار مثل نفت گره بزنیم، افزود: نفت دارایی و سرمایه این کشور است. صرفاً برای ما نیست، سهم نسل‌های آینده هم هست و نباید صرف امور جاری شود؛ بلکه باید صرف سرمایه‌گذاری و جریان درآمدی کشور شود.
مردم از بی‌عدالتی در پرداخت مالیات گلایه دارند
معاون وزیر اقتصاد ادامه داد: همکاران سازمان امور مالیاتی در سنگر اول تأمین منابع مالی دولت و کشور قرار دارند. امروز زحمات این عزیزان به مراتب بیشتر از گذشته است. مردم هم امروز بیش از آنکه از پرداخت مالیات گله داشته باشند، از بی‌عدالتی در پرداخت مالیات گلایه دارند.
سبحانیان با تاکید بر اینکه رفع معضل بی‌عدالتی، سیستمی کردن و هوشمندسازی نظام مالیاتی است، گفت: اینکه آیا امروز سازوکار مالیات ستانی درست و عادلانه است؟ متاسفانه پاسخش خیلی مثبت نیست، زیرا برخی از عوامل منجر به بی‌عدالتی می‌شوند.
وی بیان کرد: یکی از مظاهر بی‌عدالتی این است که برخورد یکسان با مودیان و فعالان اقتصادی صورت نمی‌گیرد، مردم در پاسخ به یک مساله مالیاتی با جواب‌های متفاوت روبرو می‌شوند که با هوشمند شدن نظام مالیاتی از برخوردهای سلیقه‌ای دور خواهیم شد.
باید به سمت نظام مالیات ستانی مبتنی بر داده حرکت کنیم
رئیس سازمان امور مالیاتی تصریح کرد: نظام مالیاتی کشور از دهه‌های گذشته سنتی بوده و مشکلات زیادی داشته است. باید به سمت نظام مالیات ستانی مبتنی بر داده حرکت کنیم. وقتی همه چیز در فرایند سیستمی قرار گرفت، آن وقت از نظام سنتی فاصله خواهیم گرفت و در یک نظام هوشمند و مدرن، مالیات عادلانه رسیدگی و اخذ خواهد شد.
سبحانیان خطاب به دانشجویان گفت: هر آنچه قانون‌گذار مصوب کرده سازمان امور مالیاتی مکلف به اجرای آن است از جمله مالیات بر خانه‌ای لوکس که در سنوات گذشته بر اساس قانون بودجه اجرا شده است.
سازمان مالیاتی مجری قانون است
وی ادامه داد: انتظار داریم در تبیین این موضوع به ما کمک کنید؛ اینکه سازمان مالیاتی مجری قانون است و نه می‌تواند یک ریال از چیزی که معاف هست، مالیات بگیرد و بالعکس نه از چیزی که مشمول مالیات هست، می‌تواند مالیات نگیرد.
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: مطالبه‌گری اجتماعی به‌ویژه از سوی نخبگان و جامعه دانشگاهی در سرعت بخشیدن حرکت به سمت نظام مالیاتی هوشمند نقش بسزایی دارد. هم اکنون بسیاری از فرایندهای مالیاتی سیستمی و سامانه‌ای شده، تا مودیان اصلاً نیازی به حضور در ادارات مالیاتی پیدا نکنند.
سبحانیان اضافه کرد: معتقدیم مودیان حتی‌المقدور به ادارات مالیاتی مراجعه نکنند. تا نه زمانش هدر برود و نه خدای نکرده مفسده‌ای اتفاق بیفتد.
فشار مالیاتی بر تولید را باید کم کنیم
وی تاکید کرد: یکی از موضوعاتی که برای ما بسیار حائز اهمیت هست این است که فشار مالیاتی بر تولید را کم کنیم. در بسیاری از نقاط دنیا بار اصلی پرداخت مالیات بر ثروتمندان، پردرآمدها و کسانی است که مصرف بیشتری دارند.
رئیس سازمان امور مالیاتی بیان داشت: ما باید به سمت کاهش مالیات بر تولید برویم و باید فعالیت‌های تولیدی و مولد و دارای ارزش افزوده را با مکانیسم مالیاتی ترغیب کنیم و در مقابل فعالیت‌های غیرمولد و دارای جنبه سفته‌بازی باید جلوی آن را بگیریم؛ لذا مالیات صرفاً ابزار درآمدزایی نیست، بلکه ابزار مهم سیاست‌گذاری اقتصادی هم هست.
۵۰ درصد اصناف و مشاغل مالیاتشان صفر مطلق است
سبحانیان یادآوری کرد: بیش از ۵۰ درصد اصناف و مشاغل مالیاتشان صفر مطلق است. حدود یک درصد اصناف و مشاغل ۵۰ درصد مالیات این حوزه را می‌پردازند. این آمار حاکی از این است که رویکرد ما مالیات ستانی از دانه‌درشت‌ها است.
وی در پایان تاکید کرد: معتقدیم نباید از همه مردم مالیات اخذ شود. باید از کسانی مالیات گرفت که دارای تمکن مالی هستند به همین دلیل در قوانین بودجه سنواتی، معافیت سالانه حقوق و... افزایش می‌یابد. مثلاً امسال که معافیت حقوق ۱۰ میلیون تومان بود، در سال آینده به ۱۲ میلیون تومان افزایش خواهد یافت. در حوزه اصناف و مشاغل نیز که امسال درآمد مشمول تا ۴۷ میلیون تومان معاف بود به ۱۴۴ میلیون تومان افزایش یافت.
تحلیل خبر
مالیات ستانی و باید و نبایدهای آن
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
روش صحیح و کارآمد اخذ مالیات از مردم در همه کشورها تابع شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر آن کشورها است.
بدون توجه به این متغیرها، آثار و عواقب منفی و مخربی پس از هر نوبت مالیات ستانی از مردم در جامعه بروز خواهد کرد.
از آنجا که همه حکومت‌ها، جلب «رضایت مردم» را در مرکز توجه خود دارند و تلاش می‌کنند از هرگونه عملکردی که باعث عصبانیت و نارضایتی آنها شود، پرهیز کنند یکی از این پاشنه‌های آشیل حکومت، همین مالیات ستانی از مردم است.
در کشور ما که شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی فوق العاده حساسی وجود دارد باید به آستانه تحمل مردم در این ابعاد چهارگانه توجه خاص داشت.
*شرایط سیاسی ما در تنش‌ها و درگیری‌های خاورمیانه و معادلات جهانی، با همه کشورها متفاوت است، تحریم‌ها و بحران‌آفرینی‌های رقبا و مخالفین بین‌المللی مزید بر این علت بوده و حرکات پرفراز و نشیب‌های سیاسی همسایگان که گاهی بوی جنگ و زمانی بوی صلح می‌دهد را به آن اضافه کنند.
در داخل کشور نیز شرایط سیاسی یکی دو دهه گذشته و تکانش های برآمده از آنها، حساسیت خاصی را در جامعه ایجاد کرده است. مجموعه شرایط سیاسی خارجی و داخلی به ما تفهیم می‌کند که فشارهای مضاعفی به مردم وارد نشود. این عقلانیت سیاسی باید بر مالیات ستانی حاکم باشد.
*شرایط اقتصادی و فشارهای معیشتی و عدم تعادل بین درآمد - هزینه در پرتو تورم زیاد و روزافزون، معیار مهم دیگری است که نظام مالیات ستانی باید بر مبنای این شرایط استوار باشد.
*شرایط اجتماعی شکننده خانواده‌ها و روابط بین زوجین خصوصاً جوانان که تحمل کمتری دارند، بی‌ثباتی اشتغال و مشاغل، مشکلات اقوام، طوائف و گستردگی زبان‌ها، نژادها، تبارها و ... همگی فاکتورهای قابل توجه در تنش‌های اجتماعی هستند که از هر منفذی می‌تواند سربرآورد. یکی از این منافذ، مالیات ستانی است.
*شرایط فرهنگی، اعتقادی و مذهبی مردم و ضرباتی که اخیرا برآنها وارد شده، عامل دیگری در توجه ویژه به نحوه مالیات ستانی و عواقب آن است.
این چهار عامل و متغیر اساسی، هم برای مردم و هم برای دولت، تولیدکننده فشار است. نباید فشارهای وارده به دولت را به ملت منتقل کرد بلکه دولت، هم باید بتواند فشارهای وارد برخود را به خوبی مدیریت کند و هم فشارهای وارد بر مردم را. به هرحال مسیر دشواری در پیش روی دولت و ملت است که با عقلانیت علمی باید مدیریت شود.