ایرنا: اقتصاددانان پیشبینی میکنند 70درصد شغلهای کنونی در جهان تا 20 سال آینده از بین خواهد رفت و دلیل این اتفاق هولناک را نیز گسترش رباتها و ارتقای هوش مصنوعی در سراسر دنیا برمیشمارند. بنابراین در طرحهای اشتغالزایی کشورمان نیز این نکته باید موردتوجه مسئولان قرار گیرد و نباید شغلهایی ایجاد شود که جایی در دنیای مدرن آینده ندارند. بهعبارتدیگر، مسئولان نباید مردم را سوار قطاری کنند که خیلی زود ناچار به پیاده شدن از آن هستند.
همچنین باید در نظر گرفت نزدیک به یک قرن است تکیه اصلی معیشت و اشتغال ایرانیان بر درآمدهای نفتی است و این موضوع باعث شده تاکنون کمتر به اشتغالزایی بر اساس ایدههای خلاقانه توجه شود و ذهن بیشتر مردم از ابتکار و نوآوری خالی مانده است؛ درحالیکه در جهان پیشرفته امروز، بهترین راه کسب ثروت، بهرهگیری از اندیشه و ایدههای جدید است و کشورهای بسیاری که از منابعی همچون نفت برخوردار نیستند، توانستهاند با سرمایهگذاری بر میلیونها ایده کوچک و بزرگ شهروندانشان به رونق اقتصادی برسند. رسیدن به توسعه اقتصادی برای کشور ما نیز چندان دور از دسترس نیست، چراکه ایران بیش از 10 درصد منابع دنیا را در اختیار دارد و تنها یک درصد جمعیت جهان در آن زندگی میکند. البته باید توجه داشت منابع ملی ایران فقط به نفت، گاز و معادن محدود نمیشود و سرمایههای طبیعی همچون کوه، دشت، کویر، جنگل و دریا نیز جزو ثروتهای ملی ایرانیان است؛ بنابراین سرمایههای نهفته در کشورمان بسیار است و برای رشد اقتصادی، فقط باید از این منابع بهدرستی بهرهبرداری و آنها را به ثروت تبدیل کرد. این نکته را نیز نباید از خاطر برد خلق ثروت از سرمایههای نهفته، هیچگاه به دست هوش مصنوعی و رباتها انجام نخواهد شد و فقط انسانها هستند که میتوانند برای تولید شغل از این منابع ایده پردازی کنند؛ بنابراین اگر مردم بهدرستی با منابعی که در اختیاردارند آشنا شوند، فقر و بیکاری از کشورمان رخت بر خواهد بست. ازاینرو میتوان گفت معضل بیکاری در شرایط کنونی نیز حاصل غفلت از ظرفیتهای متعدد اشتغالزایی در ایران است. همچنین چون اکنون نهادهای دولتی از کارآفرینی حمایت جدی نمیکنند، بیشتر مردم فرصتی برای تبدیل ایدههای خلاقانه خود به کسبوکار نمییابند. در ضمن، نظام اقتصادی دولتی ایران باعث شده تفکر کارآفرینانه میان مردم جایگاهی پیدا نکند و بیشتر ایرانیان فقط از دولت انتظار ایجاد شغل داشته باشند؛ اما مردم باید متوجه شوند در شرایط اقتصادی و اجتماعی کنونی، دولت بهتنهایی قادر به ایجاد شغل برای همه بیکاران نیست، چراکه سالانه بیش از یکمیلیون نفر از دانشگاهها فارغالتحصیل میشوند و دولت در بهترین حالت میتواند سالی 700 هزار شغل ایجاد کند؛ یعنی با روند فعلی، نهتنها آمار بیکاری کاهش نمییابد، بلکه چند صد هزار نفر نیز در سال به جمعیت بیکاران اضافه میشوند. این آمارها نشان میدهد رویه جاری اشتغالزایی در ایران، کشور را به بیراهه میبرد و حل معضل بیکاری از مسیرهای امتحان شده، امکانپذیر نیست و غول بیکاری جز با ترویج کارآفرینی مهار نمیشود.
دکتر علیاصغر جهانگیری، عضو هیئتعلمی دانشگاه تربیت مدرس
تحلیل خبر
تحولات و بروز و ظهور دگرگونیهای گریزناپذیر، ایجاب میکند که به سمتوسوی تغییرات بنیادین متناسب با نیازمندیهای کشور حرکت کنیم.
نگاه به آینده و طراحی مشاغل متناسب با سالهای پیش رو از ضروریاتی است که باید مسئولان و مدیران امروز نگاههای علمی و واقعنگرانه به آن داشته باشند.
در دهههای اخیر جز تولید مدرک، طرحها و برنامههای مطالعه و بررسی شده موردنیاز جامعه را نداشتهایم و بهجای ارزشگذاری بر مهارتهای حرفهای، هنری و خلاقانه، صرفاً به مدارک کاغذی و مقوایی بها دادهایم و امتیازها را بر مبنای آن ارائه کردهایم و همین روند و رویه ما را در تولید اشتغال متناسب با حال و آینده، دچار ناتوانی کرده و بحران بیکاری را نتیجه داده است.
دیدگاههای متوقف شده در دهههای گذشتهای که از بهروز شدن و بههنگام بودن عاجز هستند، بسیاری از نهادهای تصمیمگیر ما را گریبانگیر کرده که حاصل اینگونه نگاهها، سرکوبی خلاقیتها و فراری شدن نخبگان جامعه بوده است.
با این اوصاف، چنانچه هرچه زودتر برای اشتغال موردنیاز آینده دور و نزدیک کشور چارهاندیشی نشود و نسل فعلی را نیز متناسب با آن تربیت و آماده نکنیم، بیتردید باید خود را آماده بروز بحرانهای سهمگینی کنیم که خروج از آنها غیرممکن خواهد
بود.