رئیس کل بانک مرکزی با تأکید بر تسهیل شرایط پرداخت تسهیلات خرد به مردم از سوی شبکه بانکی گفت: نرخ مطالبات غیرجاری تسهیلات خرد بسیار پایین‌تر از تسهیلات کلان است، به همین دلیل ضروری است ضمن اعطای اختیارات بیشتر به شعب، بانک‌ها در اعطای تسهیلات خرد به مردم، طبق قانون عمل کرده و سخت‌گیری نکنند.
به گزارش ایرنا از بانک مرکزی، محمدرضا فرزین در پانزدهمین گردهمایی سالانه روسای موفق شعب، با بیان اینکه تسهیلات خرد در سالیان اخیر در نظام بانکی افزایش یافته است، گفت: در حال حاضر سهم این تسهیلات از حدود 13 درصد به حدود 22 درصد افزایش یافته است. معتقدم تسهیلات خرد در افزایش رضایت مردمی تأثیرگذار است؛ چراکه علاوه بر بازرگانان، تجار و سرمایه‌داران که به واسطه دریافت تسهیلات کلان با شعب بانک‌ها سروکار دارند، عامه مردم نیز با برای رفع نیازهای روزمره و نیازهای اساسی خود به شعب بانک‌ها مراجعه می‌کنند.
فرزین با بیان اینکه افزایش سهم تسهیلات خرد در نظام بانکی منجر به افزایش شمولیت مالی در شبکه بانکی شده است، اظهار کرد: افزایش درجه شمولیت مالی نکته مثبتی است که محقق شده است. برای مثال در حال حاضر برای دریافت وام ازدواج در سراسر کشور، همه افراد بدون توجه به امتیاز خاصی می‌توانند به شعب مراجعه کنند و نسبت به دریافت این وام اقدام کنند.
وی افزود: البته صف وام ازدواج افزایش یافته بود، دغدغه ما کاهش صف وام ازدواج بود، لذا سقف اعتبار پیش بینی شده برای وام ازدواج با همکاری مجلس شورای اسلامی افزایش یافت. اما باید در نظر داشت که نفس اعطای وام ازدواج و تسهیلات خرد بسیار خوب و مطلوب است و به کاهش محرومیت در جامعه بسیار موثر است و شمولیت مالی را افزایش می‌دهد و جز اهداف بانک مرکزی است.
رئیس کل بانک مرکزی درخصوص تضامین دریافتی از مراجعین تسهیلات خرد تأکید کرد: افرادی که به منظور دریافت تسهیلات خرد مانند وام ازدواج به شعب مراجعه می‌کنند، بعضاً دو یا سه ضامن از سوی شعب از متقاضی درخواست می‌شود. لازمه برطرف کردن بخشی از این مشکل، اعطای اختیارات بیشتر به شعب است. همانطور که در سلامت تسهیلات قابل مشاهده است، نرخ مطالبات غیرجاری تسهیلات خرد بسیار پایین‌تر از تسهیلات کلان است.فرزین یادآور شد: در بخشنامه‌ای که از سوی بانک مرکزی ابلاغ شده است، تأکید شده است که تسهیلات خرد می‌تواند با یک ضامن پرداخت شود. البته باید در نظر داشت که همواره در اعطای تسهیلات این امکان وجود دارد که فردی بدحساب باشد اما باید از استثناها عبور کرد. لذا نباید سخت گیری زیاد بر عموم مردم درخصوص دریافت تسهیلات خرد اعمال شود و باید سعی کنیم سرعت اعطای تسهیلات افزایش یابد.
وی درباره نظام پاداش شعب با توجه به تسهیلات خرد تأکید کرد: به مدیران بانک‌ها توصیه می‌کنم یکی از شاخص‌هایی که به عنوان پاداش در زمینه تسهیلات خرد برای شعب در نظر گرفته شود، توجه به تعداد تسهیلات گیرندگان در کنار مبلغ تسهیلات اعطایی است.
رئیس کل بانک مرکزی ضمن تأکید بر اهمیت اعطای تسهیلات قرض الحسنه یادآور شد: در طرح ساماندهی صندوق‌های قرض الحسنه 3806 موسسه شناسایی شد و در سه دسته خرد، متوسط و بزرگ تقسیم بندی شدند. سرمایه عموم صندوق‌های قرض الحسنه زیر 100 میلیون تومان است و مشتریان بسیاری زیادی دارند و شبکه مویرگی تأمین مالی کشور در میان عموم مردم جامعه وجود دارد. معتقدم تأمین مالی از طریق شبکه قرض الحسنه کشور بسیار موثر است و بسیاری از بانک‌ها نیز در زمینه قرض الحسنه فعال هستند و نیاز است به این نکته نیز توجه کنند.
فرزین در پایان ضمن تأکید بر دریافت بازخوردها و نظرات کارکنان شعب بانک‌ها، از روسای شعب و مدیران شبکه بانکی درخواست کرد تا 5 سیاستی را که موجب افزایش رضایت مردم از نظام بانکی می‌شود در قالب پیشنهاد برای وی ارسال کنند.
وی گفت: پیشنهادهای ارسالی تا یک ماه آینده این موارد بررسی می‌شود و از پیشنهادات برگزیده تقدیر به عمل می‌آید و تلاش می‌کنیم به سمت اجرایی شدن آنها حرکت کنیم.
تحلیل خبر
بانک مرکزی، بانک‌ها و مردم
وحید جعفری زاده
در ساختار بانکی کشور، مجموعه بانک‌های دولتی و خصوصی تحت قوانین، دستورالعمل‌ها و نظارت بانک مرکزی فعالیت می‌کنند و برای هماهنگی بهتر در پاره‌ای مسائل بانکی، شورای هماهنگی بانک‌ها نیز با برگزاری جلسات مختلف وظیفه هماهنگی بانک‌ها را بر عهده دارد.
بخشی از تسهیلاتی که در شبکه بانکی کشور پرداخت می‌شود، تسهیلات تکلیفی است، به این معنی که بر اساس قوانین و مصوبات دولت، بانک‌ها مکلفند این تسهیلات را به متقاضیان واجد شرایط پرداخت کنند. شرایط و ضوابط این گونه تسهیلات غالباً توسط دولت و مشخصاً بانک مرکزی به عنوان متولی دولتی این امر تعیین و به کلیه بانک‌ها ابلاغ می‌شود و وظیفه نظارت بر توزیع و پرداخت آن و رسیدگی به تخلفات احتمالی نیز مانند دیگر مسائل بانکی در سطح عالی بر عهده بانک مرکزی است.
از سویی بسیاری از بانک‌ها، محدودیت‌ها و عدم پرداخت تسهیلات را به کمبود اعتبارات نسبت می‌دهند و عامل سخت‌گیری‌ها در پرداخت وام‌ها را نیز ضوابط اعلامی بالادستی عنوان می‌کنند. اکنون، بانک مرکزی در شرایط سخت و دشواری قرار گرفته؛ از یک طرف باید علاوه بر نظارت بر عملکرد بانک‌ها، از آنها نیز حمایت کند تا با مشکلات پیچیده مواجه نشوند و از طرف دیگر رعایت حال مردم و مساعدت به آنها نیز در شرایط اقتصادی کنونی امری لازم و ضروری است.
هم بانک مرکزی، هم بانک‌ها و هم مردم باید در روندی قرار بگیرند که هیچکدام ضرر نکنند و در بن بست قرار نگیرند. این که با چه روشی می‌توان این پارادوکس را برطرف کرد، باید متخصصان و کارشناسان ذی‌ربط نظر، راه حل و برنامه ارائه بدهند، تا شاید راه برون رفت از این شرایط پیدا شود.